Ο «Κώδικας της Δρέσδης» - αριστερά, η 9η σελίδα του - έκρυβε την πιο συνταρακτική αποκάλυψη των Μάγιας: την ημερομηνία του αναμενόμενου αφανισμού τους
Από τότε που άρχισε η καλλιέργεια της γης και δημιουργήθηκαν οι πρώτοι πολιτισμοί οι άνθρωποι βάλθηκαν να ανακαλύψουν τον ρυθμό εναλλαγής των εποχών, ώστε να έχουν πιο προβλέψιμες σοδειές. Το δύσκολο αυτό έργο ανέλαβαν οι «γέροι», που είχαν δει πολλά τα μάτια τους και είχαν μάθει πολλά από τους προγόνους: σαμάνοι, μάγοι και ιερείς ήταν οι καταλληλότεροι να βρουν τη λύση.
Ποια ήταν τα ορατά από όλους στοιχεία στα οποία μπορούσαν να βασιστούν; Φυσικά, ό,τι έβλεπαν να συμβαίνει στον ουρανό, τις ώρες που δεν τους θάμπωνε ο ζωοδότης Ήλιος: πρώτη και καλύτερη η Σελήνη, που εμφανιζόταν ολόγιομη σε τακτικές περιόδους. Αλλά και η Αφροδίτη, που γινόταν το λαμπρότερο αστέρι της αυγής κάθε 584 ημέρες. Και ο ίδιος ο Ήλιος όμως έδειχνε να έχει επαναλαμβανόμενα ραντεβού, όταν στεκόταν καταμεσής στον ουρανό το μεσημέρι και οι αποκάτω του... έχαναν τη σκιά τους - το θερινό ηλιοστάσιο - ή όταν ακουμπούσε σχεδόν στον ορίζοντα, πάλι το μεσημέρι, και οι σκιές μάκραιναν σαν φίδια - το χειμερινό ηλιοστάσιο.
Ιερατική αστρονομία
Οι πρώτοι που κατέγραψαν αυτά τα ραντεβού των τριών πιο λαμπερών για μας ουρανίων σωμάτων ήταν οι ιερείς των Βαβυλωνίων, περίπου 5000 χρόνια πριν από σήμερα. Μετρώντας τη συχνότητα με την οποία η Σελήνη εμφάνιζε το ίδιο πρόσωπο στους ανθρώπους, κατέληξαν ότι ανάμεσα σε δύο χειμερινά ηλιοστάσια (έναν χρόνο) μεσολαβούσαν 12 σεληνιακοί μήνες, οι οποίοι αποτελούνταν από περίπου 30 ημέρες. Αυτό το «περίπου» ήταν μεγάλη σπαζοκεφαλιά, καθώς η αναζήτηση του σωστού τρόπου υπολογισμού του οδήγησε στη θέσπιση διαφόρων ημερολογίων ανά τον πλανήτη. Οι Βαβυλώνιοι έκριναν σωστό να ορίσουν ότι οι 12 μήνες είχαν 29 και 30 ημέρες, εναλλάξ. Αυτό σήμαινε ότι ο χρόνος είχε 354 ημέρες - σημαντική απόκλιση από τον αστρονομικά σήμερα καταμετρημένο χρόνο 365,24219878 ημερών.
Οι ιερείς των Αιγυπτίων, πάλι, είχαν επίσης δομήσει ένα σεληνιακό ημερολόγιο σύμφωνα με το οποίο όλοι οι μήνες είχαν 30 ημέρες, άρα το έτος 360. Όταν και το δικό τους λάθος έγινε προφανές, οι ιερείς πρόσθεσαν πέντε ημέρες στον τελευταίο μήνα - τις λεγόμενες «επαγόμενες» -, φθάνοντας σε έτος 365 ημερών. Αλλά και έτσι, το συσσωρευόμενο λάθος υπολογισμού έφτασε στα χρόνια της ελληνικής παντοδυναμίας να είναι απαράδεκτο. Το 238 π.Χ. η σύνοδος αστρονόμων την οποία συγκάλεσε για την εξέταση του προβλήματος ο Πτολεμαίος Γ´ κατέληξε ότι έπρεπε να προστίθεται μία ακόμη «επαγόμενη ημέρα» κάθε τέσσερα χρόνια. Αυτό ήταν το Αλεξανδρινό Ημερολόγιο, που ακολουθούν ακόμη και σήμερα η Κοπτική και η Αιθιοπική Εκκλησία. Η συνέχεια της ιστορίας είναι πιο γνωστή στους πολλούς, με τον Ιούλιο Καίσαρα να μαθαίνει με την κατάληψη της Αλεξάνδρειας - το 46 π.Χ. - τα προτερήματα του δικού της ημερολογίου, να της «δανείζεται» τον Σωσιγένη και να δομεί το Ιουλιανό Ημερολόγιο των 365,25 ημερών, που έχανε μόνο μία ημέρα ανά αιώνα. Αυτό ήταν αρκετό για τους επόμενους αιώνες ως τον 15ο, οπότε ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ´ φρόντισε να το ξαναδιορθώσει, ορίζοντας ότι τα χρόνια που λήγουν σε -00 δεν θα είναι δίσεκτα. Πρόκειται για το Γρηγοριανό Ημερολόγιο που ακολουθούμε σήμερα, με λάθος μίας ημέρας ανά 3.300 έτη.
Στον μη χριστιανικό κόσμο οι άνθρωποι μετρούσαν επίσης τον χρόνο με βάση την περιοδικότητα των ομοίων εμφανίσεων της Σελήνης. Το ινδικό, το ταϊλανδικό, το κελτικό, το εβραϊκό, το ισλαμικό, το θιβετιανό και το παραδοσιακό κινεζικό ημερολόγιο βασίζονται στις φάσεις της Σελήνης. Στον άγνωστο όμως ακόμη κόσμο πέραν του Ατλαντικού κάποιοι είχαν προχωρήσει περισσότερο.
Οι Μάγιας της... ανακύκλωσης
Όαν οι ισπανοί κονκισταδόρες του Κορτές (Ηernαn Cortis) έφθασαν το 1519 μ.Χ. στο Μεξικό, είδαν με έκπληξη τους Αζτέκους να τους υποδέχονται ως ημιθέους - και τον γενειοφόρο αρχηγό τους ως θεό. Τι είχε συμβεί; Όπως πληροφορήθηκαν αργότερα, οι Αζτέκοι και οι Μάγιας ακολουθούσαν πιστά δύο παραπλήσια συστήματα ημερολογίων που τους δίδασκαν ότι τα πάντα στη ζωή είναι ένας κύκλος και, μάλιστα, άνθρωποι και γεγονότα ανακυκλώνονται απαράλλακτα, ανά συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Έτσι, η εποχή που έφθασαν οι Ισπανοί συνέπεσε με εκείνη που ανέμεναν ότι θα επέστρεφε ο θεός Κετσαλκοάτλ (για τους Αζτέκους) ή Κουκουλκάν (για τους Μάγιας). Αυτός ο θεός - που αντιστοιχούσε από πλευράς αρμοδιοτήτων στον Ερμή του δικού μας Δωδεκαθέου - είχε μια περίεργη ιδιαιτερότητα: και κατά τους Ινδιάνους της Κεντρικής Αμερικής αλλά και κατά τους Χόπι της Βόρειας Αμερικής ήταν λευκός στην όψη, προερχόταν από τον Ατλαντικό και κάποια στιγμή επέστρεψε στη θάλασσα, αφήνοντας παρακαταθήκη το ότι θα επιστρέψει «πάλι με χρόνια με καιρούς», όταν χρειαστεί να εξαλείψει τους μιαρούς και να αρχίσει μια νέα εποχή ειρήνης και ευημερίας.
Οι Ισπανοί δεν κάθησαν να καλοσκεφθούν το αξιοπερίεργο αυτού του λευκού θεού, ούτε το γιατί οι Ινδιάνοι πίστευαν τόσο έντονα ότι «η ιστορία επαναλαμβάνεται». Χρησιμοποίησαν κατά το δοκούν τις προλήψεις για να καθυποτάξουν αυτούς τους πληθυσμούς, να αρπάξουν ό,τι γυάλιζε και να εγκαθιδρύσουν το αποικιακό τους σύστημα. Ο,τι γραπτό υπήρχε - και ήταν πολλά τα ιερογλυφικά χαραγμένα σε φύλλα συκιάς ή φίκου -, το έκαψαν ως «κείμενο σατανισμού». Ιδιαίτερα στη χερσόνησο του Γιουκατάν, στην περιοχή των Μάγιας, όπου η αντίσταση που συνάντησαν διήρκεσε συνολικά 120 χρόνια, δεν άφησαν παρά μόνο πέτρες. Ο εκεί επίσκοπος Ντιέγκο Ντε Λάντα διέταξε τον Ιούλιο του 1562 το κάψιμο όλων. Ξέφυγαν από την πυρομανία του μόλις τέσσερα χειρόγραφα. Αυτά βρέθηκαν αιώνες μετά στις βιβλιοθήκες τεσσάρων μουσείων: της Μαδρίτης, του Παρισιού, της Δρέσδης και του Μεξικού (ο λεγόμενος Grolier Codex).
Εικοσαδικό σύστημα μέτρησης
Πέρασαν σχεδόν 400 χρόνια για να κατορθώσουν οι Ευρωπαίοι να αποκρυπτογραφήσουν τα ελάχιστα αυτά σωζόμενα κείμενα, και πάλι όχι πλήρως. Τι ανακάλυψαν; Οτι ο πολιτισμός που κατέστρεψαν ήταν πολύ ανώτερος και παλαιότερος από ό,τι φαντάζονταν. Οι Μάγιας και οι Αζτέκοι είχαν αναπτύξει ένα εικοσαδικό σύστημα μέτρησης, όπως εκείνα των Βάσκων, των αρχαίων Κελτών και των Αϊνού του ιαπωνικού νησιού Χοκάιντο. Το άμεσο πλεονέκτημα ενός τέτοιου συστήματος ήταν ότι τους επέτρεπε να υπολογίσουν με ευκολία πολύ μεγάλους αριθμούς. Παράλληλα, οι λαοί αυτοί είχαν κληρονομήσει - από τους προγενέστερούς τους Ολμέκους - ένα ημερολογιακό σύστημα που συνδύαζε τον σεληνιακό μήνα με τον κύκλο της Αφροδίτης.
Ιδιαίτερα οι ιερείς των Μάγιας αναδείχθηκαν σε εξαίρετους παρατηρητές των αστρικών κινήσεων. Με απίστευτη επιμονή και υπομονή κατέγραφαν από γενιά σε γενιά τα αστρικά συμβάντα και τα συνδύαζαν με παρελθόντα γεγονότα ώστε να «προφητεύουν» τι μέλλει γενέσθαι. Η ζωή των πιστών ήταν απολύτως προδιαγεγραμμένη από την ημερομηνία γέννησής τους και - με τη γνωστή και στις ημέρες μας αστρολογική σαγήνη - ανέμεναν πειθήνια το όποιο μοιραίο. Ερμηνευτές της μοίρας αλλά και ρυθμιστές της αγροτικής παραγωγής ή όποιας άλλης κοινής δραστηριότητας ήταν οι ιερείς, φωλιασμένοι σε εντυπωσιακά μελετημένες πυραμίδες και αστεροσκοπεία.
Η περιοδικότητα της Ιστορίας
Αυτό που αρχικά εντυπωσίασε τους μελετητές των Μάγιας δεν ήταν απλώς η αντίληψή τους για περιοδική επανάληψη της Ιστορίας αλλά η ένταση με την οποία τη ζούσαν. Γνωρίζουμε ότι η κυκλική αντίληψη του χρόνου ήταν κοινή σε όλους τους αρχαίους λαούς και μας την έχει εξηγήσει από το 1949 ο Ρουμάνος θρησκειολόγος Μίρτσεα Ελιάντε: «Ο αρχαϊκός άνθρωπος δεν φέρει το άχθος του χρόνου, δεν καταγράφει το ανεπίστρεπτο του χρόνου... Με το να βλέπει μια κυκλική κίνηση στον χρόνο αναιρεί το ανεπίστρεπτό του. Το παρελθόν δεν είναι παρά η πρόβλεψη του μέλλοντος. Κατά κάποιο τρόπο μπορεί κανείς να πει ότι τίποτε το νέο δεν συμβαίνει στον κόσμο (του)». Και καταλήγει, αφού αναφερθεί στον Πλάτωνα και στους Στωικούς: «Ο συμπαντικός χρόνος είναι επανάληψη και ανακύκλωση, διηνεκής επιστροφή» (βλ. «Le Mythe de l'éternel retour: archetypes et retypes et répétition, Mircea Eliade, 1949).
Μια σημαντική ωστόσο παρατήρηση-επέκταση σε αυτό το σκεπτικό έκανε ο αμερικανός καθηγητής του Πανεπιστημίου J. Madison, Gordon Fisher, στο δοκίμιό του «Nothing New Under the Sun: Cycles, Eternal Returns, Immortality»: «Πολλή από την επιστήμη (που γνωρίζουμε σήμερα) αναπτύχθηκε μέσω αυτής της παρατήρησης των κατά τα φαινόμενα διηνεκών κύκλων των ουρανίων σωμάτων. Αλλά μπορεί να επισημάνει κανείς ότι χρειάστηκε ο διαχωρισμός τους από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις (για να γίνουν επιστήμη). Η αρχή ενός τέτοιου διαχωρισμού καταγράφεται στην Ελλάδα του 5ου αιώνα π.Χ., αλλά ποιος ξέρει πότε άρχισε πραγματικά αυτός ο διαχωρισμός;».
Η χρυσή τομή του χρόνου
Οι ουσιαστικές απαντήσεις στο γιατί οι Μάγιας έδειχναν τέτοια απόλυτη πίστη στο ότι τα πάντα επαναλαμβάνονται δόθηκαν όταν αποκαλύφθηκε από τους σωζόμενους κώδικες ο μηχανισμός των ημερολογίων τους. Συγκεκριμένα, το «ημερολόγιο τζόλκιν» ήταν σεληνιακό ημερολόγιο προσαρμοσμένο στο εικοσαδικό αριθμητικό τους σύστημα και στον κύκλο σοδειάς του Γιουκατάν: έτος 260 ημερών - όσες και οι ημέρες της ανθρώπινης κυοφορίας -, μοιρασμένο σε μήνες των 20 ημερών, άρα 260/20 = 13 μήνες. Για «κανονικό ημερολόγιο», όμως, είχαν ένα άλλο, το «χαάμπ»: με εκπληκτική για την εποχή τους μαθηματική ακρίβεια μέτρησαν ότι ο κύκλος περί τον Ήλιο συντελείται σε 365,2420 ημέρες. Αυτό τους έδινε σφάλμα μόλις μίας ημέρας κάθε 10.000 χρόνια!
Για να μοιράσουν το έτος σε μήνες, υπολόγισαν 18 μήνες των 20 ημερών, συν πέντε (5) «επαγόμενες» (αρχαιοελληνιστί). Αλλά δεν σταμάτησαν εκεί: μέτρησαν και τις περιοδικές συνόδους του Δία με τον Κρόνο και όρισαν ένα «μακρύ έτος» 20 ετών. Τέλος, μέτρησαν τον κύκλο της Αφροδίτης σε 584 ημέρες... παρά κάτι ψιλά και κατέγραψαν - στο κείμενο που σήμερα γνωρίζουμε ως κώδικα της Δρέσδης - ένα ημερολόγιο της Αφροδίτης διάρκειας 400 ετών. Στον κώδικα του Μεξικού (γνωστός ως Grolier) κατέγραψαν επίσης ένα ημερολόγιο της Αφροδίτης, αλλά με πολύ πιο λεπτομερή τρόπο. Όταν το αποκρυπτογράφησαν οι μελετητές, συνειδητοποίησαν ότι είχαν μπροστά τους το μοναδικό παγκοσμίως ημερολόγιο που προέβλεπε την εμφάνιση και την απόκρυψη της Αφροδίτης από τον ορατό ουρανό, σε διάστημα 1.352 ετών!
Ο ρόλος τού Φ
Οι εκπλήξεις από τα ευρήματα των Μάγιας δεν τελειώνουν εδώ. Διαπιστώθηκε ότι είχαν παρατηρήσει πως 52 έτη των 365 ημερών ισοδυναμούσαν με 73 έτη των 260 ημερών, δηλαδή συνέπιπταν κάθε 18.980 ημέρες. Με το πάθος υπολογισμού που τους διέκρινε, οι ιερείς προεξέτειναν τον υπολογισμό των συμπτώσεων, προς το μέλλον και το παρελθόν, παρατηρώντας και τις συμπτώσεις επανάληψης των ουρανίων φαινομένων. Έτσι έφθασαν στην απόλυτη πεποίθηση ότι τα πάντα επαναλαμβάνονται.
Η μονομανής αυτή ενασχόλησή τους με τον χρόνο θα απασχολούσε σήμερα ίσως μόνο τους αρχαιοαστροφυσικούς, αν οι ιερείς των Μάγιας δεν είχαν εμπλέξει στα ημερολόγιά τους τον... Χρυσό Αριθμό και δεν είχαν σημειώσει στους κώδικές τους μία αρχή και ένα τέλος του χρόνου!
Για το πρώτο, άρκεσε μια παρατήρηση «Μαγιολόγων» ότι όλοι οι σημαδιακοί αριθμοί των ημερολογίων τους ήταν πολλαπλάσια του φοβερού Φ (του γνωστού αριθμού 1,6180339... που καθορίζει τη Χρυσή Αναλογία του Φειδία, τη συμπαντική αρμονία των Πυθαγορείων, τη Χρυσή Τομή του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, την Ακολουθία του Φιμπονάτσι... και τις μύριες εφαρμογές τους από τα αρχιτεκτονικά μνημεία και τις σπείρες των κοχυλιών ως τον τρόπο ανάπτυξης των φυτών και των ελίκων του DNA μας, ή τον τρόπο έλξης των γαλαξιών). Για παράδειγμα, οι αριθμοί 13, 52, 104 που κυριαρχούν στα ημερολόγια των Μάγιας είναι: 13=8Φ, 52=32Φ, 104=64Φ. Αυτές όμως οι εντυπωσιακές συμπτώσεις δεν είναι ίσως παρά απλά παράγωγα μίας και μόνης σύμπτωσης, η οποία αναπόφευκτα κυριαρχεί σε ένα ημερολογιακό σύστημα εξαρτημένο από την κίνηση της Γης και της Αφροδίτης: ο κύκλος της Αφροδίτης περί τον Ήλιο διαρκεί περίπου 224,695 ημέρες, εκείνος της Γης κάπου 365,240 ημέρες, και ο μεταξύ τους λόγος είναι 224,695/365,240=0,615... δηλαδή Φ!
Αρχή και τέλος
Χάρτης των ισπανικών κτήσεων στην Κεντρική Αμερική, με γραφιστική εστίαση στις περιοχές των Μάγιας
Το δεύτερο σημείο σχετίζεται με το ότι οι ιερείς των Μάγιας είχαν σημειώσει ως αρχή του ημερολογίου και του πολιτισμού τους ένα έτος που στο δικό μας ημερολόγιο μεταφράζεται στο έτος 3113 π.Χ. Αν αυτό ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, τότε ο πολιτισμός τους εμφανίστηκε σχεδόν ταυτόχρονα με το χτίσιμο των πρώτων πόλεων στη Μεσοποταμία, με την πρώτη δυναστεία της Αιγύπτου και με την πρώτη φάση ανέγερσης του Στόουνχετζ στη Βρετανία. Σημαντικότατο και άκρως ενδιαφέρον. Αλλά εκείνο που είναι μοναδικό είναι... το τέλος: οι Μάγιας ήταν οι μόνοι που προδιέγραψαν επακριβώς και σε ημερολόγιο το τέλος τους. Στον κώδικα της Δρέσδης απεικονίζουν τον θεό του κατακλυσμού να ανοίγει «τις στρόφιγγες» και να πλημμυρίζει τον κόσμο, σε μια ημερομηνία όπου οι περισσότεροι αντιστοιχούν την 21η ή την 22α Δεκεμβρίου (χειμερινό ηλιοστάσιο) του 2012!
Για τους εσχατολόγους, η ακρίβεια των ημερολογίων των Μάγιας, η συσχέτισή τους με τον αριθμό Φ και η «προφητική» καταγραφή επαναλαμβανόμενων συμβάντων που κατέληγαν σε επανάληψη του κατακλυσμού ήταν υπεραρκετή. Είναι όμως και για την επιστήμη;
Όπερ έδει δείξαι;
Δεν γνωρίζει πλέον κανείς αν οι συμπτώσεις της αρχής (όπως αναδεικνύονται μέσα από τα ιστορικά συμβάντα) και του τέλους (όπως προκύπτουν από τις προβλέψεις για την τήξη των πάγων) δικαιολογούνται ως «στατιστικά λάθη» εν μέσω της συσσώρευσης τόσων εξελίξεων, ή αν όντως υπάρχει αμείλικτη περιοδικότητα των κλιματικών αλλαγών την οποία προκαλεί ένα «συμπαντικό ρολόι» ρυθμισμένο με αυτόν τον απίστευτο αριθμό Φ. Ακόμη όμως και αν ισχύει το δεύτερο, είναι χρήσιμο να σημειώσουμε δύο λεπτομέρειες:
Η πρώτη είναι ότι «τέλος ημερολογίου» δεν σημαίνει κατά τους Μάγιας τέλος του πλανήτη, αλλά τέλος του παρόντος πολιτισμού. Μετά τον κατακλυσμό, ακολουθεί η «Χρυσή Εποχή», με ό,τι μπορεί να φαντάζεται κανείς ως αναγέννηση.
Η δεύτερη είναι ότι, μολονότι οι ιερείς των Μάγιας όρισαν ως απαρχή του πολιτισμού τους το 3113 π.Χ., έχουν καταγράψει στο ημερολόγιό τους και ημερομηνίες κατά πολύ παλαιότερες, που ανάγονται σε χιλιάδες χρόνια πριν! Αυτό σημαίνει ότι αναγνώριζαν την ύπαρξη άλλων πριν από τον δικό τους λαό - άλλωστε, το ημερολόγιο το είχαν πάρει από τους παλαιότερους Ολμέκους. Απλώς αυτοί έθεταν μια αρχή για όσα αφορούσαν τον «δικό τους κόσμο». Μέσα από αυτό το πρίσμα, και το τέλος που προβλέπουν για το 2012 αφορά κυρίως τους ίδιους. Και, όντως, έχει ήδη υπολογισθεί ότι από την τήξη των πάγων μεταξύ των πρώτων που θα βουλιάξουν είναι η χερσόνησος του Γιουκατάν, η Φλόριδα και το Δέλτα του Νείλου. Αρα, οι σίγουρα προσευχόμενοι για την «επόμενη ημέρα» είναι τα έξι εκατομμύρια των Μάγιας, που ζουν ακόμη σήμερα στη Γουατεμάλα, στο Μπελίσε, στη Δ. Ονδούρα και στο Ν. Μεξικό. Οι λοιποί... αποφεύγουμε την παραλία χειμώνα καιρό!
Η έκπληξη της NASA
Συρραφή από δορυφορικές απεικονίσεις του Βορείου Πόλου τον Σεπτέμβριο του 2007: οι πάγοι έχουν υποχωρήσει τόσο ώστε πρώτη φορά στα χρονικά να είναι δυνατή η ναυσιπλοΐα μεταξύ των δύο ωκεανών. Ημερομηνία «λήξης» των πάγων; Η ίδια με την «τερματική» στο ημερολόγιο των Μάγιας!
Η πρώτη αναφορά «επιστημονικής αντιστοίχησης» των ημερολογίων των Μάγιας με τα συμβαίνοντα στον πλανήτη μας προήλθε από έναν έγκριτο ερευνητή των πάγων, το 2006: αναλύοντας δείγματα πάγου της Αρκτικής με ραδιοϊσότοπα ο καθηγητής του αμερικανικού Πανεπιστημίου του Οχάιο και ερευνητής του Πολικού Κέντρου Ερευνών Byrd Λόνι Τόμσον (Lonnie Thompson) αποφάνθηκε ότι πριν από 5.138 χρόνια, με περιθώριο σφάλματος +-45 χρόνια, ο πλανήτης μας έζησε μια απότομη κλιματική αλλαγή η οποία προήλθε από απότομη διαφοροποίηση της λαμπρότητας του Ήλιου. Η χρονολόγηση του φαινομένου οδηγεί στο έτος 3132 π.Χ., άρα... στην αρχή του ημερολογίου των Μάγιας.
Δεν μείναμε όμως με την έκπληξη μισή: στις 12 Δεκεμβρίου 2007 η NASA ανακοίνωσε με πολλή ανησυχία τα πορίσματα του συνεδρίου της Ένωσης Αμερικανών Γεωφυσικών. Συνοπτικά, οι πρόσφατες φωτογραφίες των δορυφόρων της είχαν αποκαλύψει ότι η τήξη των πάγων του Βορείου Πόλου είναι πολύ ταχύτερη από ό,τι πιστευόταν. Στο τέλος του προηγούμενου καλοκαιριού ο συνολικός όγκος του πάγου στην Αρκτική ήταν μόλις ο μισός από ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια. Οσο για τη Γροιλανδία, αυτή έχασε περίπου 552 δισεκατομμύρια τόνους πάγου το καλοκαίρι, 15% περισσότερο από τον μέσο ετήσιο όρο των προηγούμενων ετών - ή το τετραπλάσιο όσου έχανε πριν από 15 χρόνια! Ακόμη χειρότερα, το εναπομείναν στρώμα πάγου κρίνεται ασυνήθιστα λεπτό. Αρα, μπορεί να λιώσει και αυτό ταχύτατα. Και όπως όλοι έχουμε πλέον πληροφορηθεί, αν λιώσουν οι πάγοι της Γροιλανδίας η στάθμη της θάλασσας μπορεί να ανέλθει πάνω από έξι (6) μέτρα... όπερ ο κατακλυσμός παύει να αποτελεί σενάριο του Χόλιγουντ.
Όλοι οι επιστήμονες του συνεδρίου εξέφρασαν στη συνέντευξη Τύπου την κατάπληξή τους για την ταχύτητα εξέλιξης του φαινομένου. Όταν ερωτήθηκαν για το πότε αναμένουν να επέλθει η πλήρης τήξη, ο κλιματολόγος Τζέι Ζουάλι (Jay Zwally) απάντησε: «Με αυτόν τον ρυθμό ο Αρκτικός Ωκεανός θα μπορούσε να μείνει χωρίς πάγους ως το καλοκαίρι του 2012»!
ΥΓ.: Η ανησυχία της NASA είναι τέτοια ώστε να σχηματίσει ειδική ιστοσελίδα ενημέρωσης για στοιχεία που καταδεικνύουν «πόσο κοντά είμαστε στο σημείο κορύφωσης» («Earth's "Tipping Points": How Close Are We?», στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.nasa. ov/topics/earth/tipping-points. html). Του Τάσου Καφαντάρη από το "ΒΗΜΑ" και το ένθετο του "ΒΗΜΑ - Science" της Κυριακής, 10 Φεβρουαρίου 2008.
