Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Οικονομία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Οικονομία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τρίτη 9 Απριλίου 2013

Το Χρέος των ΗΠΑ οπτικοποιημένο.

Τα δημόσια χρέη και τα ελλείμματα του προϋπολογισμού των ανεπτυγμένων κρατών βρίσκονται στα χείλη όλων μας σε καθημερινή σχεδόν βάση. 

Αν και στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα μας απασχολούν, όπως είναι φυσικό, κυρίως τα δικά μας προβλήματα και ο κίνδυνος μιας χρεοκοπίας, με το πρόβλημα του υπερδανεισμού βρίσκονται αντιμέτωπες και οι Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς η σχέση δημοσίου χρέους προς ΑΕΠ έχει φτάσει και εκεί το 100%. Επειδή ο ανθρώπινος νους είναι δύσκολο καμιά φορά να κατανοήσει τα μεγέθη των χρηματικών ποσών όταν αυτά περιλαμβάνουν "πολλά μηδενικά", οι παρακάτω γραφικές παραστάσεις είναι βέβαιο ότι θα σας εντυπωσιάσουν.


  • $100
Το χαρτονόμισμα των 100 δολαρίων. Θεωρείται ως το περισσότερο παραχαραγμένο χαρτονόμισμα παγκοσμίως, αλλά και εκείνο που κινεί τον κόσμο σήμερα.


  • $10.000 
Είναι αρκετά για αξιοπρεπείς διακοπές σε ένα τουριστικό θέρετρο ή για την αγορά ενός μεταχειρισμένου αυτοκινήτου. Αντιστοιχούν στις αμοιβές ενός χρόνου εργασίας για τον μέσο άνθρωπο σήμερα παγκοσμίως.


  • $1.000.000
Ένα εκατομμύριο δολάρια.  Δεν είναι και τόσα πολλά όσο νομίζατε, έτσι; Αντιστοιχούν, ωστόσο, στις αμοιβές 92 ετών εργασίας για τον μέσο άνθρωπο σήμερα παγκοσμίως.





  • $100.000.000
Εκατό εκατομμύρια δολάρια. Είναι αρκετά για να ζήσει πλουσιοπάροχα ο καθένας από εμάς. Χωράνε άνετα σε μια συνηθισμένη παλέτα μεταφοράς εμπορευμάτων.








  • $1.000.000.000
Ένα δισεκατομμύριο δολάρια. Θα χρειαστείτε βοήθεια για τη μεταφορά τους αν αποφασίσετε να ληστέψετε μια τράπεζα. Τα πράγματα, πλέον, αρχίζουν να γίνονται σοβαρά!



  • $1.000.000.000.000
Ένα τρισεκατομμύριο δολάρια. Όταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναφέρεται σε έλλειμμα 1,7 τρισεκατομμυρίων, τέτοιοι είναι οι όγκοι των χαρτονομισμάτων που δανείζεται για τη λειτουργία της. Υπενθυμίζουμε πως πρόκειται για διπλοστοιβαγμένες παλέτες των 100 εκατομμυρίων δολαρίων η καθεμία. Θα χρειαστείτε πολλά φορτηγά για τη μεταφορά αυτών των χαρτονομισμάτων. 

Αν κανείς ξόδευε 1 εκατομμύριο δολάρια κάθε μέρα από την ημέρα γέννησης του Χριστού, δεν θα είχε καταφέρει ακόμη να ξοδέψει 1 τρισεκατομμύριο δολάρια. Κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, χρειάστηκαν 700 δισεκατομμύρια δολάρια για τη διάσωση των αμερικανικών τραπεζών.

Στην εικόνα γίνεται μια πιο "χειροπιαστή" σύγκριση ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων -επαναλαμβάνω: ¨σε 100δόλαρα- με ποδοσφαιρικά γήπεδα Αμερικανικού και κλασικού ποδοσφαίρου και με ένα αεροσκάφος υπερατλαντικών ταξιδιών Boeing 747-400, το μέχρι πρόσφατα μεγαλύτερο επιβατικό αεροσκάφος παγκοσμίως.


  • $15.000.000.000.000
15 τρισεκατομμύρια δολάρια. Το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ ξεπέρασε τα €15.000.000.000.000 τα Χριστούγεννα του 2011. Το Άγαλμα της Ελευθερίας φαίνεται πως μάλλον ανησυχεί καθώς το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ έχει ξεπεράσει το 20% του συνολικού Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος (ΑΕΠ) ολόκληρου του πλανήτη. Μέσα στο 2012 το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ αναμενόταν να ξεπεράσει το 100% του ΑΕΠ τους και να κατευθυνθεί προς λόγους χρέους/ΑΕΠ αντίστοιχους με εκείνους των υπερχρεωμένων χωρών PIIGS της Ευρωζώνης.


  • $ 114.500.000.000.000. 
Είναι οι υποχρεώσεις των ΗΠΑ.
Δεξιά μπορείτε να δείτε τον πυλώνα σε "σκληρό" νόμισμα των $ 100 που επισκιάζει το WTC (οι πρώην Δίδυμοι Πύργοι) και το Empire State Building που είναι από τα ψηλότερα κτίρια στον κόσμο.  
Ο υπερ-ουρανοξύστης των 114,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων είναι το ποσό των χρημάτων που η κυβέρνηση των ΗΠΑ ξέρει ότι ΔΕΝ έχει ώστε να χρηματοδοτήσει πλήρως το Medicare, το αντίστοιχο πρόγραμμα  Medicare για τα ναρκωτικά, προγράμματα Κοινωνικής Ασφάλισης, δαπάνες στρατιωτικών εξοπλισμών, συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων, κ.α.

Είναι τα χρήματα που η κυβέρνηση των ΗΠΑ ξέρει ότι ΔΕΝ έχει ώστε να πληρώσει όλους τους λογαριασμούς της.

Σημείωση: Αποθηκεύστε την φωτογραφία στον υπολογιστή σας και στην βάση, δίπλα στο Άγαλμα της Ελευθερίας, θα διακρίνετε όλα τα συγκρίσιμα μεγέθη. Από την παλέτα του $1.000.000 μέχρι τους υπερ-ουρανοξύστες.

Και μια σημαντική λεπτομέρεια: Στην εικόνα των 114.5 τρις, το μέγεθος της βάσης είναι χρήματα που αντιπροσωπεύουν μισό τρισεκατομμύριο και όχι 1 τρις (Δείτε το σε σύγκριση με την εικόνα των 15 τρις). Το ύψος του είναι διπλό. Αυτό έγινε για να αντανακλά πιο "στενά" τη βάση του Empire State και του WTC .


Το διάβασα στο marketbet.gr Για άλλες οπτικοποιημένες παραστάσεις ανάλογων καταστάσεων δείτε στο demonocracy.info

Πέμπτη 30 Ιουνίου 2011

Ο Εχθρός της Ευρώπης

Αντί να δείξουμε ακλόνητη αλληλεγγύη, καταλήξαμε να δοκιμάζουν οι αγορές την αντοχή του Ευρώ, στοιχηματίζοντας στη διάλυση της Ευρωζώνης από τη Γερμανία – κάτι που γίνεται μέρα με την ημέρα όλο και πιο πιθανό

Η ανθελληνική υστερία των γερμανικών ΜΜΕ”, γράφει χαρακτηριστικά ο Γερμανός ιστορικός κ. A.Ritschl, “είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για τη Γερμανία. Ουσιαστικά καθόμαστε μέσα σε ένα γυάλινο σπίτι: η γερμανική ανάπτυξη οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στο ότι, τόσο τα θύματα του πρώτου, όσο και του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, παραιτήθηκαν από τις απαιτήσεις τους…..Παρά το ότι η Γερμανία είναι υπεύθυνη για δύο παγκοσμίους πολέμους, εκ των οποίων ο δεύτερος ήταν κάτι παραπάνω από καταστροφικός, τα θύματα της συμφώνησαν να διαγραφεί ένα μεγάλο μέρος των χρεών της. Τα ότι η Γερμανία οφείλει την οικονομική της άνοδο στη γενναιοδωρία των άλλων λαών δεν το έχει ξεχάσει κανείς – ούτε οι Έλληνες”.

Οι Έλληνες”, συνεχίζει ο ιστορικός, “γνωρίζουν πάρα πολύ καλά τα «πολεμικά άρθρα» των γερμανικών ΜΜΕ. Εάν αλλάξουν οι διαθέσεις στην Ελλάδα (εάν «ξυπνήσουν» δηλαδή οι Έλληνες, εάν εκλέξουν επαρκείς, ανιδιοτελείς, ικανούς, θαρραλέους πολιτικούς και διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους), τότε είναι πολύ πιθανόν να ακολουθήσουν και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες – απαιτώντας με τη σειρά τους τα χρήματα που χωρίς καμία αμφιβολία τους χρωστάμε. Εάν λοιπόν υποχρεωθούμε νομικά να εξοφλήσουμε όλες μας τις υποχρεώσεις, τότε θα μας πάρουν και τα πουκάμισα μας – αφού, με βάση τη συμφωνία του Λονδίνου, «οι πολεμικές αποζημιώσεις, οι οποίες δεν πληρώθηκαν το 1953, θα έπρεπε να εξοφληθούν σε περίπτωση τυχόν επανένωσης της Γερμανίας».

Στην περίπτωση αυτή, θα ήταν πολύ καλύτερα όχι μόνο να αναδιοργανώναμε την ελληνική Οικονομία με δικό μας αποκλειστικά κόστος, αλλά να το κάναμε πλουσιοπάροχα. Εάν, αντί να συμμορφωθούμε με τους διεθνείς νόμους και να πληρώσουμε τα χρέη μας, συνεχίσουμε να παριστάνουμε τον πλούσιο τραπεζίτη, ο οποίος καπνίζει ήρεμα το πούρο του και δεν θέλει να πληρώσει τα χρέη του, εκβιάζοντας τους πιστωτές του, τότε κάποια στιγμή θα μας έλθει ένας τεράστιος λογαριασμός (τα χρέη της Γερμανίας προς την Ελλάδα υπολογίσθηκαν πρόσφατα στα 565 δις €, από έναν αξιόπιστο Γάλλο οικονομολόγο – πολύ περισσότερα από το δημόσιο χρέος της).

Η καλύτερη λύση σήμερα για την Ελλάδα και τη Γερμανία, με βάση τις εμπειρίες από τις δικές μας χρεοκοπίες, είναι η διαγραφή ενός μεγάλου μέρους του Ελληνικού χρέους. Κάποιες τράπεζες θα αντιμετώπιζαν βέβαια προβλήματα, αλλά θα μπορούσαν να διασωθούν με ορισμένα βοηθητικά προγράμματα. Για τη Γερμανία ίσως είναι ακριβό, αλλά πρέπει να πληρώσουμε – έτσι ή αλλιώς, αφού χρωστάμε. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα θα είχε την ευκαιρία να κάνει μία καινούργια αρχή – μία ευκαιρία που προσφέρθηκε στην αχάριστη Γερμανία πολλές φορές στο παρελθόν, ειδικά από τις Η.Π.Α.”.

Ανεξάρτητα από τις παραπάνω τοποθετήσεις του έγκυρου ιστορικού η Ελλάδα, με δική της σε μεγάλο βαθμό ευθύνη, είναι ξανά αντιμέτωπη με το εκβιαστικό δίλημμα που της τέθηκε το 1940 – ενώ έχει απλά διαφοροποιηθεί ο τρόπος διεξαγωγής του πολέμου: εκείνη την εποχή, τα χρησιμοποιούμενα μέσα ήταν στρατιωτικά, ενώ σήμερα είναι οικονομικά.

Εν τούτοις, το τότε ερώτημα παραμένει το ίδιο: Να συνθηκολογήσει η Ελλάδα με τον πανίσχυρο εχθρό, ο οποίος την απειλεί με έναν πόλεμο που δεν πρόκειται να κερδίσει («είτε υπογράφετε ότι θέλουμε, είτε χρεοκοπείτε», μας εκβιάζουν οι Γερμανοί), ή να αντισταθεί στις προσπάθειες υποδούλωσης και λεηλασίας της, ακόμη και αν οι Πολίτες της υποφέρουν, όπως επίσης υπέφεραν το 1940;

Συνεχίζοντας, οφείλουμε ίσως να θέσουμε ακόμη κάποια ερωτήματα, εάν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές. Ειδικότερα, εάν η όποια κυβέρνηση της Ελλάδας επέλεγε την αντίσταση οι σημερινοί, σχετικά εύποροι Έλληνες, είναι σε θέση να υποστούν τα δεινά ενός πολέμου, ή μήπως προτιμούν την ησυχία τους, έστω και σκλαβωμένοι; Πόσο σημαντική είναι η υπερηφάνεια, η ελευθερία και η αξιοπρέπεια για τους Έλληνες; Είναι αλήθεια σε θέση σύσσωμοι οι Πολίτες να επωμισθούν τα όποια βάρη της ενδεχόμενης άρνησης υποταγής τους, με στόχο τη διάσωση της δημόσιας περιουσίας και την διατήρηση της εθνικής τους ανεξαρτησίας;

Είναι η κυβέρνηση ικανή να πάρει οδυνηρές, «πατριωτικές» αποφάσεις ή μήπως όχι; Γνωρίζει η πολιτική ηγεσία τι ακριβώς επιθυμούν οι Έλληνες, όταν πιέζει ακόμη και τους βουλευτές της να αποδεχθούν ένα πρόγραμμα εξαθλίωσης και λεηλασίας της χώρας τους – ένα πρόγραμμα που δεν πρόκειται να οδηγήσει ποτέ στην έξοδο από την κρίση; Θα προτιμήσουν οι βουλευτές αυτοί να ακολουθήσουν το δύσκολο δρόμο και να αγωνισθούν για τα δικαιώματα των Πολιτών που τους εξέλεξαν ή, μήπως, θα επιλέξουν τις «καρέκλες» τους;

Δεν είναι αλήθεια υποχρεωμένη η κυβέρνηση να διαπιστώσει τι ακριβώς θέλουν οι Πολίτες, με τη βοήθεια ενός δημοψηφίσματος, πριν ακόμη υπογράψει την αποικιοκρατική, μονομερή σύμβαση συνθηκολόγησης με τον εχθρό; Γιατί θέτει εκβιαστικά διλήμματα στους Έλληνες, αφού γνωρίζει πολύ καλά ότι διαθέτει μία σειρά από όπλα, ικανά να αναχαιτίσουν επιτυχημένα τις επιθέσεις της Γερμανίας – όπλα που όμως σύντομα θα έχουν εξουδετερωθεί;

Έχει το κυβερνών κόμμα σαφή γνώση των τεράστιων ευθυνών του απέναντι στους Έλληνες και στους Ευρωπαίους – επίσης απέναντι σε εκείνους τους Γερμανούς Πολίτες, οι οποίοι επιθυμούν μία ευρωπαϊκή Γερμανία, ενώ πανικοβάλλονται στην ιδέα μίας γερμανικής Ευρώπης; Σε σημείο μάλιστα που να αναρωτιούνται έντρομοι οι ίδιοι οι Γερμανοί, «μήπως η κατά τα άλλα συμπαθέστατη καγκελάριος τους εγκυμονεί έναν νέο Χίτλερ»;

Η ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ

Περαιτέρω, θεωρούμε σκόπιμη την αναφορά μας στις δύο πλευρές της Γερμανίας, στα δύο πρόσωπα του Ιανού που την διακρίνουν, έτσι ώστε να είμαστε όσο περισσότερο γίνεται αντικειμενικοί – αφού θα μπορούσε κανείς εύλογα να μας χαρακτηρίσει εμπαθείς, επηρεασμένους δηλαδή είτε από τη δύσκολη θέση της χώρας μας, είτε από την «ψυχολογική» ανάγκη μας να ενοχοποιήσουμε άλλους, για τα δικά μας μεγάλα σφάλματα (άρθρο μας).

“Οι Έλληνες μπορούν να παράγουν μόνο ελαιόλαδο, να περιποιούνται υπέρ του δέοντος τους συνταξιούχους τους και να μας φτωχαίνουν. Η Ευρώπη είναι ένα γραφειοκρατικό τέρας”, διαβάζουμε τον τίτλο ενός άρθρου σε μία σοβαρή γερμανική εφημερίδα, ευρείας αποδοχής και κυκλοφορίας, η οποία παραθέτει τα παρακάτω στοιχεία (Πίνακας Ι):

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, ο μέσος μισθός στη Γερμανία είναι υψηλότερος κατά 80% σε σχέση με την Ελλάδα – ενώ η παραγωγικότητα των εκεί εργαζομένων είναι 54% μεγαλύτερη (ποσοστό που υποδηλώνει το μέγεθος της υπερτίμησης του Ελληνικού ευρώ, αλλά και της υποτίμησης του Γερμανικού). Εάν δε στο μισθό προσθέσουμε τις κοινωνικές παροχές (Υγεία, Παιδεία κλπ.), οι οποίες προσφέρονται στους Γερμανούς από το κράτος τους, θα συμπεράνουμε εύκολα ότι, το βιοτικό τους επίπεδο είναι συγκριτικά αρκετά υψηλότερο. Ίσως οφείλουμε να προσθέσουμε εδώ ότι, η παραγωγικότητα δεν είναι μόνο θέμα μισθών αλλά, επίσης, κεφαλαίων, μεθόδων παραγωγής, επενδύσεων, σωστού προγραμματισμού, ορθολογικής λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης κλπ.

Συνεχίζοντας στο θέμα μας, χωρίς να επεκταθούμε σε περιττές λεπτομέρειες, όπως διαπιστώνεται από ένα μέρος των στοιχείων που καταγράφει η εφημερίδα, πρόθεση της είναι αφενός μεν να τεκμηριώσει την ανωτερότητα των Γερμανών σε σχέση με τους Έλληνες, αφετέρου να διαφοροποιηθεί από την Ευρώπη – την οποία θεωρεί πλέον ότι δεν έχει ανάγκη, επικρίνοντας την σκόπιμα.

Εάν τώρα η Ευρώπη είναι πρόθυμη να επιτρέψει σε μία εθνικιστική πλέον, «πρωσική» Γερμανία και σε μία μερκαντιλίστρια καγκελάριο να ηγηθεί, καθώς επίσης εάν η Ελληνική κυβέρνηση δεν έχει καμία αντίρρηση να συμβιβασθεί, παραδίδοντας αμαχητί τη χώρα και τους Πολίτες της, είναι κάτι που δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με ασφάλεια.

Η ΘΕΤΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ

“Οι Γερμανοί χαρακτηρίζονται σαν Ευρωναζί – όχι σαν μία καλοπροαίρετη ηγετική δύναμη της Ευρώπης. Πως τα καταφέραμε αλήθεια;”, αναρωτιέται ο επιφανής Γερμανός οικονομολόγος H.Muller, διευθυντής οικονομικού περιοδικού.

Η Γερμανία βρέθηκε το 2009 και το 2010 στην ιστορική θέση, να εξελιχθεί σε μία μορφή ευρωπαϊκής ηγεμονικής δύναμης – αφού ήταν η μοναδική μεγάλη χώρα της Ευρωζώνης, η οποία διέθετε μία ανταγωνιστική οικονομική δομή, καθώς επίσης ένα σχετικά χαμηλό δημόσιο χρέος. Η Γερμανία μπορούσε να συμπεριφερθεί σαν μία καλοπροαίρετη ηγετική δύναμηέπρεπε να το κάνει, όπως οι Η.Π.Α. μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Η καγκελάριος όφειλε να οδηγήσει την ΕΕ σε ένα κοινό μέλλον – να είχε την ικανότητα να το κάνει.

Αντίθετα όμως, επικράτησε δυστυχώς η εθνικιστική μικροπολιτική, βασισμένη στις εκλογικές αναμετρήσεις – στις οποίες «πουλούσε» η ρητορική δημαγωγία, ο λαϊκισμός δηλαδή, με κύριο χαρακτηριστικό τη σκληρή στάση απέναντι στις ελλειμματικές χώρες του Νότου. Στο προσκήνιο δεν βρίσκεται πλέον το κοινό μέλλον της Ευρώπης, αλλά η μονόπλευρη εξυπηρέτηση των εθνικών συμφερόντων – ή, καλύτερα, αυτό που θεωρεί η κυβέρνηση ότι είναι προς το συμφέρον μας.

Το γεγονός ότι επιμένει η γερμανική κυβέρνηση στη συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών της Ελλάδας, σε ενδεχόμενη «διάσωση» της, είναι μία καθαρά «συμβολική» πολιτική. Η διαγραφή χρεών (haircut) δεν θα βοηθούσε καθόλου την Ελλάδα. Αντίθετα από όσα λέει η καγκελάριος η Ελλάδα, σε μία τέτοια περίπτωση, θα παρέμενε εκτός αγορών για πάρα πολλά χρόνια – ενώ θα έχανε κάθε δυνατότητα να δανεισθεί μόνη της στο μέλλον. Παράλληλα, για να μπορέσει να μειώσει το χρέος της, θα έπρεπε να έχει πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από τους τόκους που πληρώνει. Ακόμη καλύτερα, πάνω από 8%, κάτι που δεν έχει καταφέρει ποτέ καμία χώρα – με εξαίρεση τη Νορβηγία, λόγω των πετρελαϊκών κοιτασμάτων της.

Εκτός αυτού, το Βερολίνο ρισκάρει τον κίνδυνο να βρεθεί η ΕΚΤ σε πολύ δύσκολη οικονομική θέση (ίσως θα έπρεπε εδώ να σκεφθούμε την αμυδρή πιθανότητα να χρεοκοπήσει σκόπιμα η Γερμανία την ΕΚΤ, προωθώντας στη θέση της τη δική της Bundesbank). Η κερδοσκοπία αναζωπυρώνεται, οπότε η κρίση βαθαίνει απειλητικά. Παρόλα αυτά, η κυβέρνηση επιμένει στη διαγραφή χρεών: δήθεν για λόγους «αρχής» αλλά, στην πραγματικότητα, επειδή πολλοί στο κυβερνών κόμμα θεωρούν ότι, πρέπει να δείξουν στις αγορές, στους Έλληνες επίσης, ποιος έχει την εξουσία – ποιος είναι το αφεντικό της Ευρώπης και της Ελλάδας.

Η κυβέρνηση συμπεριφέρεται σαν να ζούμε ακόμη στην εποχή του 90 – σαν να υπάρχουν επιλογές στο σημερινό «συναλλαγματικό κλαμπ» και σαν να μην ήταν τα χρηματοπιστωτικά συστήματα τόσο στενά μεταξύ τους συνδεδεμένα, με κίνδυνο να καταρρεύσουν όλα μαζί. Όχι, δεν υπήρχε από την αρχή καμία εναλλακτική επιλογή, η οποία να μην απαιτούσε τη μεταφορά πόρων από τις πλεονασματικές, προς τις ελλειμματικές χώρες της Ευρωζώνης – τη δημοσιονομική και πολιτική τους ένωση. Όμως, αυτό δεν ταιριάζει με το λαϊκό αίσθημα – δεν πουλάει και δεν φέρνει ψήφους, όπως η παραδειγματική τιμωρία των Ελλήνων.

Έτσι λοιπόν μας έρχεται σήμερα ο λογαριασμός. Η Γερμανία ευρίσκεται σε μία απίστευτα δυσχερή θέση, έχοντας διαθέσει πάρα πολλά χρήματα, χωρίς να καταφέρει τίποτα. Θεωρούμαστε πια σαν Ευρωναζί και όχι σαν μία καλοπροαίρετη ηγετική δύναμη. Το ότι συνέβη κάτι τέτοιο, δεν είναι η καλύτερη απόδειξη μίας επιτυχημένης πολιτικής.

Αντί να δείξουμε λοιπόν ακλόνητη αλληλεγγύη, καταλήξαμε να δοκιμάζουν οι αγορές την αντοχή του Ευρώ, στοιχηματίζοντας στη διάλυση της Ευρωζώνης – κάτι που γίνεται μέρα με την ημέρα όλο και πιο πιθανό. Εάν το ευρώ καταρρεύσει, η Γερμανία θα έχει την αποκλειστική ευθύνη – αφού θα ήταν η χώρα που θα μπορούσε να το σώσει, αλλά δεν το έκανε από ιδιοτελή, μικροπολιτικά συμφέροντα. Φυσικά, η ζημία της Γερμανίας και όχι μόνο από ένα τέτοιο ενδεχόμενο, δεν ζυγίζεται καν με χρήματα”.

Κλείνοντας, ο Πίνακας ΙΙ αναφέρεται στο συνολικό δημόσιο χρέος των κρατών της Ευρωζώνης, καθώς επίσης στο ποσοστό της κάθε χώρας επί αυτού. Θεωρούμε ότι μόνο η απεικόνιση των χρεών, σε σχέση με το ΑΕΠ, δεν είναι αρκετά αντιπροσωπευτική – αφού τα απόλυτα μεγέθη, τα ποσά δηλαδή που χρωστάει η κάθε χώρα, είναι εξ ίσου σημαντικά.

Όπως διαπιστώνουμε από τον Πίνακα ΙΙ, τα χρέη της Γερμανίας, σε απόλυτα νούμερα, δεν είναι καθόλου αμελητέα. Τυχόν αύξηση του επιτοκίου δανεισμού της μόλις κατά 1%, θα της κόστιζε περί τα 18 δις € – ποσό υψηλότερο από τους συνολικούς τόκους που πληρώνει σήμερα η Ελλάδα. Είναι αδύνατο λοιπόν το να μην κατανοεί τη σημασία που θα είχε η ενδεχόμενη ανάδειξη του ευρώ σαν παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος – γεγονός που μας προβληματίζει ακόμη περισσότερο, σε σχέση με τη συμπεριφορά της απέναντι στη Ελλάδα.

Μόνο η υπόθεση λοιπόν ότι, η Γερμανία χρησιμοποίησε αρχικά το ΔΝΤ για τη «βρώμικη δουλειά», έχοντας άλλα σχέδια για τη συνέχεια (όπως τεκμηριώνεται σήμερα από τους εκβιασμούς της στην Ελλάδα), θα απαντούσε κάπως λογικά στις απορίες μας. Εν τούτοις, κρίνοντας από τα τεράστια χρέη της Ιταλίας τα οποία, εκτός των άλλων, υπερβαίνουν το 120% του ΑΕΠ της (μάλλον το 150%, εάν συμπεριλάβουμε τα πιθανά προβλήματα των τραπεζών της), εάν οι εντολείς του ΔΝΤ, οι αγορές δηλαδή, επιτεθούν στην Ιταλία, θα είναι πολύ δύσκολο να ευοδωθούν πλέον τα όποια «μυστικά σχέδια» της Γερμανίας (εννοούμε πάντοτε την τευτονική κυβέρνηση και το γερμανικό Καρτέλ – ποτέ τους Γερμανούς πολίτες, οι οποίοι υποφέρουν ήδη τα πάνδεινα).

Κλείνοντας, οφείλουμε να τονίσουμε μία λανθασμένη εκτίμηση σχεδόν όλων μας, όταν θεωρούμε τη Γερμανία μικρή, συγκριτικά με τις άλλες υπερδυνάμεις. Η χώρα αυτή δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται μόνη της – αλλά σαν την κυρίαρχη δύναμη μίας πλούσιας, παραγωγικής Ευρώπης των 500 εκ. κατοίκων, η οποία είναι πολύ ισχυρότερη από όσο πιστεύει κανείς.

ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει σε μία πρόσφατη ανάλυση μας (Λιτότητα, δραχμή ή υποτίμηση;) “Η Ελλάδα, σε σύγκριση με προηγούμενα υπερχρεωμένα κράτη, έχει μία μεγάλη διαφορά, ένα σημαντικότατο πλεονέκτημα καλύτερα: Το 95% των ομολόγων του δημοσίου έχουν εκδοθεί σύμφωνα με το ελληνικό Δίκαιο – γεγονός που σημαίνει ότι, το ελληνικό κοινοβούλιο έχει τη δυνατότητα να αλλάξει, με την ψήφιση ενός νόμου, τη «συναλλαγματική μορφή» των ομολόγων.

Ειδικότερα, εάν η Ελλάδα εγκατέλειπε την Ευρωζώνη υιοθετώντας τη δραχμή, θα είχε την απόλυτα νόμιμη δυνατότητα, πριν ακόμη απελευθερώσει την ισοτιμία του νομίσματος της, να μετατρέψει τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου σε δραχμές – με την ισοτιμία των 340 δρχ. ανά €, η οποία ίσχυε την περίοδο της εισόδου της στη νομισματική ένωση (ΟΝΕ). Στη συνέχεια, θα μπορούσε να «απελευθερώσει» τη συναλλαγματική ισοτιμία της δραχμής, η οποία πιθανότατα θα υποτιμούταν αμέσως – εις βάρος όμως των δανειστών της και χωρίς να επηρεαστεί αρνητικά το δημόσιο χρέος”. Με βάση τώρα έναν εξαιρετικό Έλληνα δικηγόρο, η οικονομική μας θέση τεκμηριώνεται νομικά ως εξής:

Με νόμο μπορεί το Ελληνικό Δημόσιο να αλλάξει το νόμισμα του ομολόγου εφόσον η έκδοση διέπεται από το ελληνικό Δίκαιο. Οι επενδυτές δικαιούνται φυσικά να προσφύγουν στην ελληνική δικαιοσύνη, αλλά δεν θα έχουν μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας. Αυτά φυσικά δεν ισχύουν καταρχήν για το «Δάνειο της Τρόικας», το οποίο διέπεται από το αποικιοκρατικό αγγλικό δίκαιο (με δικαιοδοσία ECJ) – αν και στην πράξη η Σύμβαση αυτή είναι επίσης άκυρη, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να καταγγελθεί οποτεδήποτε, για δεκάδες λόγους.

Στη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχουν βέβαια και οι ονομαζόμενοι «διεθνιστές», οι οποίοι ισχυρίζονται το αντίθετο. Είναι οι ίδιοι που αναφέρουν ότι το κοινοτικό (ή, ορθότερα πλέον, το «ενωσιακό» δίκαιο) υπερισχύει – όχι απλώς του κοινού εσωτερικού αλλά και του συνταγματικού δικαίου των Κρατών Μελών. Οι ίδιοι «παραλλάσσουν» το δήθεν επιχείρημα τους λέγοντας ότι, οι δύο έννομες τάξεις είναι «επάλληλες» – επίσης πως, με βάση τη λεγόμενη αρχή της «επικουρικότητας», υπάρχουν τομείς όπου υπερισχύει το ένα σύστημα Δικαίου και «επικουρεί» το άλλο.

Πρόκειται φυσικά για εσφαλμένους ισχυρισμούς, αφού οι Γερμανοί, οι Γάλλοι, οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί, οι οποίοι προωθούν την άποψη αυτή σε διεθνές επίπεδο, αποκλείουν κάθε τέτοια συζήτηση στο εσωτερικό τους. Δηλαδή, θέλουν να ισχύει για όλους ανεξαιρέτως τους άλλους λαούς, αλλά όχι για τους ίδιους (!).

Αυτό θυμίζει κάπως την «πίεση» των Η.Π.Α. σε όλα τα κράτη, να προσχωρήσουν στη Σύμβαση για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, την οποία οι ίδιοι δεν υπέγραψαν, για να μην έχει το Δικαστήριο της Χάγης δικαιοδοσία επί Αμερικανών πολιτών (είναι άλλο από το λεγόμενο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης που επιλύει διαφορές μεταξύ κρατών-μελών του ΟΗΕ).

Το κρίσιμο σημείο που αδυνατούν να καταλάβουν όλοι οι οικονομολόγοι, οι οποίοι δεν γνωρίζουν νομικά είναι το ότι, επί της ουσίας, ο όρος «Διεθνές Δίκαιο» είναι παραπλανητικός - διότι το Δίκαιο είναι σύνολο κανόνων που διέπουν ετερόνομα τις βιοτικές σχέσεις στα πλαίσια μίας έννομης τάξης. Αντίθετα, όταν μιλάμε για διεθνή κοινότητα και διεθνή έννομη τάξη, θα πρέπει να μιλάμε για διεθνείς σχέσεις – αφού οι κανόνες του λεγόμενου «Διεθνούς Δικαίου» προκύπτουν αποκλειστικά από συμβάσεις («συνθήκες») κυρίαρχων κρατών.

Ο λόγος είναι προφανής: εις βάρος ενός κράτους δεν μπορεί να επιβληθεί αναγκαστική εκτέλεση στο εσωτερικό του, ει μη μόνο εάν το επιτρέψει το ίδιο το κράτος. Ομοίως είναι εξαιρετικά δυσχερής η επιβολή εκτέλεσης σε περιουσία ενός κράτους στο εξωτερικό, διότι τα κράτη επικαλούνται το προνόμιο της ετεροδικίας (extraterritoriality) – το οποίο, ανάλογα με την εποχή που διανύουμε, είναι απόλυτο ή σχετικό. Δηλαδή οι πιστωτές ενός κράτους, σε περίπτωση που δεν πληρώνει τις οφειλές του (στάση πληρωμών), δεν μπορούν να κατάσχουν περιουσιακά στοιχεία του, ούτε στο εσωτερικό του, ούτε στο εξωτερικό – αντίθετα με όσα ισχύουν για τις επιχειρήσεις.

Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η γνωστή αντιδικία Ιταλίας – Γερμανίας στο Διεθνές Δικαστήριο για τις ναζιστικές αποζημιώσεις, όπου η Ελλάδα έκανε παρέμβαση υπέρ της Ιταλίας (η οποία, ως γνωστό, επέτρεψε εκτέλεση σε βάρος της Γερμανίας στο έδαφος της, για την υπόθεση του Διστόμου – κάτι που δεν επέτρεψε η ίδια η Ελλάδα!).

Συμπερασματικά λοιπόν, τα κυρίαρχα κράτη μπορούν να κάνουν ότι θέλουν – αν και δυστυχώς οι μεγάλες δυνάμεις επιβάλλουν τους όρους τους στις πιο αδύναμες χώρες (η δύναμη «παράγει» Δίκαιο). Αυτό γίνεται παραδοσιακά με δύο τρόπους:

(α) Ο πιο ανώδυνος και φθηνός τρόπος επιβολής όρων, είναι μέσω του εσωτερικού συμμάχου τους, της εκάστοτε ελίτ δηλαδή (κυρίως των ΜΜΕ, των πολιτικών και των κυβερνήσεων, οι οποίοι παίρνουν εντολή να πείσουν τους Πολίτες – να τους κάνουν «πλύση εγκεφάλου καλύτερα»)

β) Ο πιο άκομψος είναι η πίεση από το εξωτερικό – με δηλώσεις, δημοσιεύματα, «αξιολογήσεις», επιθέσεις, εκβιασμούς, ενίοτε δε και με επεμβάσεις, ακόμα και ένοπλες, ή με στρατιωτικές «απειλές» (για παράδειγμα, εισβολή της Τουρκίας). Πιθανολογώ ότι για το λόγο αυτό η Ελλάδα έκανε ανέκαθεν αυτό που της ζητούσαν δανειστές της”.

Με βάση τα παραπάνω, αν και θεωρούμε λύση έσχατης ανάγκης, «ύστατη λύση» δηλαδή (last resort) την επιστροφή της χώρας μας στη δραχμή, έχουμε την άποψη πως η Ελλάδα οφείλει να το σκεφθεί σοβαρά – εάν βέβαια δεν βοηθηθεί από τους εταίρους της, παράλληλα με την άμεση εκδίωξη του ΔΝΤ από την επικράτεια της (της Τρόικας καλύτερα και της Γερμανίας, αφού αυτή επιβάλλει πλέον τους όρους).

Με την έννοια «βοήθεια» δεν εννοούμε φυσικά τον περαιτέρω δανεισμό της (πόσο μάλλον αφού η Τρόικα απλά «αναπληρώνει» τις «αγορές», μετά την ευρωελληνική κρίση δανεισμού που προκάλεσε ο απίστευτα καταστροφικός χειρισμός της Γερμανίδας καγκελαρίου), αλλά ένα αποτελεσματικό «σχέδιο Marshall», για την αναδιοργάνωση της οικονομίας της. Άλλωστε, αφενός μεν τα δάνεια δεν λύνουν προβλήματα, αφετέρου μεταφέρουν τα βάρη επαυξημένα στο μέλλον – αφού κάποια στιγμή πρέπει να πληρωθούν, συνήθως με τοκογλυφικούς τόκους.

Στην αντίθετη περίπτωση, η Ελλάδα δεν πρέπει ούτε στιγμή να διστάσει – παίρνοντας τις οδυνηρές μεν, αλλά απόλυτα υποχρεωτικές αποφάσεις που χρειάζονται, για την εξασφάλιση της ευημερίας των Πολιτών της. Άλλωστε, με το καινούργιο υφεσιακό πρόγραμμα της Τρόικας και όχι πλέον του ΔΝΤ (μεσοπρόθεσμο), το οποίο κατά την άποψη μας θα ήταν έγκλημα να ψηφισθεί, δεν φαίνεται να αποφεύγουμε τη στάση πληρωμών. Απλούστατα θα εξουδετερωθεί, αργά και μεθοδικά, η βόμβα της χρεοκοπίας, η οποία απειλεί όχι μόνο την Ευρωζώνη, αλλά ολόκληρο τον πλανήτη.

Για την Ευρώπη των Πολιτών της φυσικά, πόσο μάλλον για την ευρωπαϊκή ιδέα της διαρκούς ειρήνης και ευημερίας όλων των Ευρωπαίων, καθώς επίσης για την Ελλάδα, θα ήταν απείρως προτιμότερη η εκδίωξη της Γερμανίας από την Ευρωζώνη – εάν βέβαια δεν επικρατήσει ο καλός της εαυτός και εάν παραμείνει η εμμονή της πρωσικής της κυβέρνησης, να κυριαρχήσει απολυταρχικά σε μία Ευρώπη των 500 εκ. κατοίκων (θυσιάζοντας αυτούς που αντιστέκονται, για τον παραδειγματισμό και την υποδούλωση των υπολοίπων).

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ολοκληρώνοντας, αναφέρουμε ξανά ότι, η Ελλάδα έκανε μεν πάρα πολλά λάθη στο παρελθόν (ιδίως κάποιοι πολιτικοί της – τους οποίους όμως δεν μπορεί κανείς να παραλληλίσει με τους ναζί, όσο ανεπαρκείς ή διεφθαρμένοι και να ήταν), αλλά δεν σκότωσε κανέναν. Δεν οδήγησε δηλαδή τον κόσμο σε δύο παγκόσμιους πολέμους όπως η Γερμανία, για τους οποίους, αντί να τιμωρηθεί, βοηθήθηκε από τις Η.Π.Α. και την Ευρώπη για να ανακάμψει – ταυτόχρονα με τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους των οφειλών της.

Όσον αφορά δε τη σημερινή κυβέρνηση της Ελλάδας, το πρόβλημα μας δεν είναι μόνο το μνημόνιο: το πρόβλημα μας είναι κυρίως η Τρόικα και το «μεσοπρόθεσμο έγκλημα» που θέλει να μας επιβάλλει – ιδιαίτερα δε οι ιδιωτικοποιήσεις των κοινωφελών μας επιχειρήσεων, το ξεπούλημα τους καλύτερα σε εξευτελιστικές τιμές, καθώς επίσης ο καταστροφικός «εφαρμοστικός» νόμος, χωρίς δημοψήφισμα. Η δημόσια περιουσία ανήκει σε όλους τους Έλληνες, οπότε αυτοί πρέπει να αποφασίσουν – πόσο μάλλον όταν η κυβέρνηση δεν ενημέρωσε κανέναν με το προεκλογικό της πρόγραμμα, σε σχέση με τον τρόπο που θα διαχειριζόταν την εξουσία της.

Ένα εξαιρετικό άρθρο που υπογράφει ο Βασίλης Βιλιάρδος (copyright)

Αθήνα, 26. Ιουνίου 2011

viliardos@kbanalysis.com

Κυριακή 29 Μαΐου 2011

Ανατολική Γερμανία: η ιδιωτικοποίηση μιας χώρας έναντι 135 δισ. €

ΒΗΜΑ ΒΗΜΑ ΤΟ ΞΕΠΟΥΛΗΜΑ 8.500 ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ 4.000.000 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ «ΤΡΟΕΧΑΝΤ»

Μετά την πτώση του Τείχους, η προτελευταία κυβέρνηση της χώρας -που ακόμα ελεγχόταν από το Κομμουνιστικό Κόμμα- αποφάσισε να προχωρήσει σε ένα μεγάλο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο έθεσε σε εφαρμογή η τελευταία κυβέρνηση στις 17 Ιουνίου 1990, όταν ιδρύθηκε ο Οργανισμός Τρόεχαντ (Treuhand), με απόφαση του Κοινοβουλίου της.

Έτσι δημιουργήθηκε η μεγαλύτερη επιχείρηση ιδιωτικοποιήσεων στον κόσμο, η οποία είχε στην κατοχή της 8.500 κρατικές εταιρείες, με 4 εκατομμύρια εργαζόμενους, 2,5 εκατομμύρια στρέμματα αγροτικών καλλιεργειών και δάσους, την πολύ μεγάλη ιδιοκτησία των μυστικών υπηρεσιών της Στάζι και του Λαϊκού Στρατού, αλλά και όλων των μαζικών οργανώσεων της Λαϊκής Δημοκρατίας.

Δολοφονία του προέδρου

Πρώτος πρόεδρος της «Τρόεχαντ» ορίστηκε ο Ντέντλεφ Ρόουβεντερ, ο οποίος την 1η Απριλίου του 1991 δολοφονήθηκε από αγνώστους, μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης RAF. 

Τον Ρόουβεντερ διαδέχθηκε η Χριστιανοδημοκράτις πολιτικός Μπίργκιτ Μπρέουελ.

Ως το 1994, που έλαβε τέλος ο πρώτος γύρος ιδιωτικοποιήσεων στην πρώην Ανατολική Γερμανία, είχαν εισπραχθεί 270 δισ. γερμανικά μάρκα (135 δισ. ευρώ).

Επρόκειτο στην ουσία για την ιδιωτικοποίηση μιας ολόκληρης χώρας. Ένα πρωτοφανές και μοναδικό στην Ιστορία εγχείρημα. 

Οι απώλειες ήταν μεγάλες για το εργατικό δυναμικό της πρώην Ανατολικής Γερμανίας. Από τα 4 εκατομμύρια εργαζομένους το 1990, το 1994 τα 2,5 εκατομμύρια είχαν μείνει άνεργοι.

Σύμφωνα με επικριτές του όλου εγχειρήματος, η «Τρόεχαντ» ξεπούλησε σε πολύ χαμηλότερη τιμή τις επιχειρήσεις της χώρας, ανεβάζοντας την ανεργία στο 12% το 1992.

Από την άλλη, οι υπέρμαχοι της συγκεκριμένης στρατηγικής ισχυρίστηκαν ότι αν δεν υπήρχαν οι αποκρατικοποιήσεις αυτές, οι απώλειες θα ήταν πολύ πιο σημαντικές σε εργατικό δυναμικό και η οικονομική ανάκαμψη πιο αργή.

Το 1990, το ΑΕΠ των Ανατολικογερμανών έφτανε μόνον το 27% του αντίστοιχου των Δυτικογερμανών. Την εποχή εκείνη η κυβέρνηση Κολ προχώρησε σε ένα ριζοσπαστικό μέτρο, που ήταν απόρροια πιέσεων που άσκησαν οι πολίτες της Ανατολικής Γερμανίας, και μετέτρεψε το ανατολικογερμανικό μάρκο σε δυτικογερμανικό, σε αντιστοιχία 1 προς 1, ενώ στην πραγματικότητα η αντιστοιχία ήταν παραπάνω από 1 προς 5.

Η αλλαγή αυτή είχε μεγάλη επιρροή στην ανταγωνιστικότητα των ανατολικογερμανικών προϊόντων, τα οποία ήταν χαμηλότερης ποιότητας από τα δυτικογερμανικά, βρέθηκαν όμως ξαφνικά να έχουν την ίδια εμπορική αξία.

Ακόμη και οι Ανατολικογερμανοί σταμάτησαν να αγοράζουν τα προϊόντα που οι ίδιοι παρήγαγαν και να στρέφονται στα δυτικογερμανικά. Αυτό ήταν και το μεγάλο πρόβλημα της «Τρόεχαντ», που κλήθηκε να αποκρατικοποιήσει επιχειρήσεις που παρήγαγαν χαμηλής ποιότητα προϊόντα, η αξία τους όμως υπολογιζόταν σε δυτικογερμανικά μάρκα.

Η γκάμα των επιχειρήσεων ήταν τεράστια: από χαλυβουργεία και διυλιστήρια μέχρι κινηματογραφικά στούντιο.

Κρατική επιδότηση

Οι πιο πολλές εταιρείες και βιομηχανίες δεν έβρισκαν αγοραστές στην κατάσταση που ήταν και για το λόγο αυτό το κράτος αναγκάστηκε να επιδοτεί τους αγοραστές.

Η υπόθεση της «Τρόεχαντ» σημαδεύθηκε και από πάρα πολλά σκάνδαλα, κυρίως δωροδοκιών ή πλαστών στοιχείων, ενώ πολλά από αυτά είχαν να κάνουν με τις κρατικές επιδοτήσεις.

180 δικάστηκαν

Μέχρι το 1996, οδηγήθηκαν στη Δικαιοσύνη 180 άτομα, με κατηγορίες σχετικές με σκάνδαλα που αφορούσαν τις αποκρατικοποιήσεις στην πρώην Ανατολική Γερμανία.

Το πιο γνωστό, αυτό των διυλιστηρίων Leuna και της κρατικής εταιρείας πετρελαίων Minol, που πουλήθηκαν στη γαλλική Elf Acquitaine.

Στην περίπτωση αυτή υπήρχε δεδομένη η θέληση της κυβέρνησης Κολ -σε ένδειξη καλής θέλησης προς την κυβέρνηση Μιτεράν- να δοθούν τα ανατολικογερμανικά διυλιστήρια στους Γάλλους.

Ωστόσο η επιχείρηση αυτή αποτελεί μία από τις μαύρες σελίδες στην ιστορία του Χέλμουτ Κολ, καθώς αργότερα αποδείχθηκε ότι από μαύρα ταμεία της Elf διοχετεύθηκαν 47 εκατομμύρια ευρώ σε μίζες προς Χριστιανοδημοκράτες πολιτικούς και πιθανότατα και το ίδιο το κόμμα.

Για την ιστορία αυτή στη Γαλλία καταδικάστηκε ο αξιωματούχος της Elf, Φλοχ Φριγκέρ, σε τρία χρόνια φυλάκιση, ενώ ποτέ δεν αποδείχθηκε ποιοι Γερμανοί πολιτικοί εισέπραξαν τις μίζες.

Το έργο της «Τρόεχαντ» συνεχίστηκε υπό άλλη μορφή, μέσω τεσσάρων ανάλογων εταιρειών μέχρι το 2008.

Η οικονομική ανάκαμψη της πρώην Ανατολικής Γερμανίας κράτησε περίπου 20 χρόνια, που συνοδεύτηκαν από κοινωνικές κρίσεις.

Τον τελευταίο καιρό η ανεργία εκεί μειώνεται συνεχώς, οι υποδομές έχουν ξεπεράσει σε πολλές περιπτώσεις αυτές των Δυτικογερμανών, ενώ το ΑΕΠ αυξάνεται. *

Τρίτη 19 Απριλίου 2011

Τίνος είναι αυτό το χρέος τελικά;

Αν κάποιος έχει το βίτσιο να διαβάζει τους προϋπολογισμούς που συντάσσει κάθε χρόνο το ελληνικό κράτος, καθώς και τις εκθέσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, μπορεί να βρει πολύ χρήσιμα στοιχεία για την οικονομική και πολιτική ιστορία του τόπου.

Η πορεία του δημόσιου χρέους είναι σχετικά «ομαλή», μέχρι το 1973, οπότε ξαφνικά αυξάνεται (σχεδόν διπλασιάζεται). Πρόκειται για την περίοδο της Μεταπολίτευσης, με την μεγάλη πετρελαϊκή κρίση που εισήλθε στην Ελλάδα και προκάλεσε ραγδαία άνοδο στις τιμές των καυσίμων, ενώ ταυτόχρονα επιδεινώθηκε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, δηλαδή οι εισαγωγές έγιναν ακριβότερες και περισσότερες, από τις εξαγωγές, και το κράτος, για να καλύψει αυτό το κόστος, δανείστηκε. Την αμέσως επόμενη χρονιά αυξάνεται και το εσωτερικό δημόσιο χρέος (δάνεια από ΤτΕ) και η πορεία αυτή συνεχίζεται και τα πρώτα χρόνια της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. (βλ. πίνακα 1)

Παρόλο που από το 1985-1986 μπαίνουμε σε περίοδο λιτότητας και περιοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής με τα σταθεροποιητικά προγράμματα του Σημίτη, το δημόσιο χρέος συνεχίζει την άνοδό του. Κατά την περίοδο 1990-1993 με τα προγράμματα λιτότητας της Ν.Δ. το συνολικό δημόσιο χρέος το 1993 ξεπερνά το 110% του ΑΕΠ. Είναι η περίοδος Μητσοτάκη που σημαδεύτηκε από την κατάργηση της ΑΤΑ (αυξήσεις στους μισθούς πάνω από τον πληθωρισμό), το γνωστό 0+0=14%, τη δολοφονία του καθηγητή Τεμπονέρα, την ιδιωτικοποίηση των αστικών συγκοινωνιών και τον αγώνα των εργαζομένων σε αυτές.

Έκτοτε ελάχιστες φορές θα πέσει κάτω από το 100%, παρ’ όλες τις «φιλότιμες» προσπάθειες που κατέβαλαν οι κυβερνήσεις Σημίτη και Καραμανλή, όπως, για παράδειγμα, με το δάνειο της Goldman Sachs ύψους 3 δις € που έδωσε ως μίζα ο Σημίτης για να μη φαίνεται μεγάλο το δημόσιο χρέος και να μπούμε στην ΟΝΕ, μια διαδικασία «νόμιμη» και κυρίως γνωστή σε Ε.Ε. και κυβέρνηση. Ειδικά στην εποχή του Μνημονίου και της επιτήρησης από την τρόικα, το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης στο τέλος του 2010 ανήλθε στα 343,2 δις € ή 148% του ΑΕΠ, έναντι 298,5 δις € ή 127% του ΑΕΠ το 2009, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 21% περίπου του ΑΕΠ. Το έτος 2011 το ύψος του χρέους της κεντρικής κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 362,23 δις € ή 158% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 10,6% του ΑΕΠ έναντι του 2010.

Το χρέος της γενικής κυβέρνησης στο τέλος του 2010 εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα 330,4 δις € ή 142% του ΑΕΠ, έναντι 298,32 δις € ή 126,8% του ΑΕΠ το 2009, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 15,7% του ΑΕΠ. Το χρέος της γενικής κυβέρνησης του έτους 2011 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 348,5 δις € ή 152,6% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 10,1% του ΑΕΠ έναντι του 2010. Πιο αναλυτικά στοιχεία δίνονται στον πίνακα 2 όπου και παρουσιάζεται η εξέλιξη του δημόσιου χρέους (κεντρικής κυβέρνησης) για την περίοδο 2010-2011.

Ποιοι είναι οι κάτοχοι του ελληνικού χρέους

Έχουν ακουστεί και γραφτεί πολλά για τους κατόχους του ελληνικού χρέους. Πολλοί ισχυρίζονται ότι είναι οι ξένοι τοκογλύφοι οι οποίοι μας εκβιάζουν και μας γδέρνουν, για να πάρουν πίσω τα χρήματά τους. Αυτό είναι εν μέρει αλήθεια. Ρίχνοντας μια ματιά στον πίνακα 3 βλέπουμε την εθνική προέλευση των κατόχων ελληνικών ομολόγων, όπως παρουσιάστηκε στο τέλος του 2009 σε έκθεση της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (Bank of International Settlements), ο οποίος δείχνει ότι οι «κάτοχοι» του ελληνικού χρέους είναι ευρωπαϊκές χώρες, και όλως τυχαίως, οι τωρινοί δανειστές μας. Ίσως αυτός ο πίνακας να απαντάει στο ερώτημα σχετικά με το ποιοι είναι οι «κερδοσκόποι»;

Ενδεικτικά, στους ξένους δανειστές-επενδυτές συγκαταλέγονται ευαγή ιδρύματα όπως η Citigroup (κατέχει ομόλογα αξίας 2 δις €), η HSBC (1,5 δις €), η Deutsche Bank (1,09 δις €), οι γαλλικές BNP Paribas (5 δις €) και η Societe Generale (4,25 δις €), αλλά και η J.P. Morgan, η Morgan Stanley, η Merrill Lynch, η Nomura, η Barclays και η Royal Bank of Scotland, οι οποίες κατέχουν κατά μέσο όρο από 200 εκατ. € έως 1 δις €, και συνολικά πάνω από 10 δις €.

Όμως δεν είναι μόνο οι τράπεζες, αλλά επίσης ταμεία και ασφαλιστικές εταιρείες όλων ειδών. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα ασφαλιστικά ταμεία του Βελγίου, Ολλανδίας και Ιρλανδίας, που κατέχουν το καθένα 200-250 εκατ. € σε ελληνικά ομόλογα και ασφαλιστικές εταιρείες όπως η νορβηγική KLP. Ακόμα, μεταξύ των ξένων τραπεζών και funds που διατηρούν υψηλά ποσά σε ελληνικά ομόλογα βρίσκονταν ο βελγική Dexia που κατείχε πάνω από 6 δις € όπως και η Defa, οι οποίες όμως φρόντισαν και τα ξεφορτώθηκαν, αφού τα πούλησαν κυρίως στη Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Στις αρχές του 2011, μάλιστα, μεγάλος αυστριακός φορέας προχώρησε από μόνος του σε «κούρεμα» της αποτίμησης των ελληνικών ομολόγων στο χαρτοφυλάκιό του κατά 25%.

Όμως κάθε δημόσιο χρέος που σέβεται τον εαυτό του δεν έχει μόνο ξένους δανειστές αλλά και εγχώριους. Οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν περί τα 55 δις € σε κρατικά ομόλογα, διαρκείας από 1 έως 7 χρόνια (τίτλοι αξίας 46 δις €, τα οποία έχουν ήδη κατατεθεί ως ενέχυρο στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για να δανείζονται φθηνότερα). Πρωταθλητής στην κατοχή τραπεζικών ομολόγων αναδεικνύεται η Εθνική Τράπεζα, η οποία διαθέτει χαρτοφυλάκιο ομολόγων συνολικού ύψους 20,2 δις €. Οι υπόλοιπες μεγάλες ελληνικές τράπεζες διαθέτουν τα εξής ποσά: Πειραιώς 9 δις €, Eurobank 7,5 δις €, Alphabank 4,6 δις €. Επίσης ασφαλιστικά ταμεία, όπως του ΟΤΕ, το ΙΚΑ, των τραπεζών, το ΤΣΜΕΔΕ, ο ΟΓΑ, ο ΟΑΕΕ (πρώην ΤΕΒΕ), διατηρούν πολύ μεγάλες θέσεις. Τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία και άλλοι δημόσιοι φορείς κατέχουν ομόλογα συνολικού ύψους 29 δις €.

Και τώρα τι κάνουμε;

Υπάρχουν απόψεις που υποστηρίζουν ότι με την είσοδο της χώρας στον μηχανισμό στήριξης έχουμε εισέλθει σε καθεστώς ελεγχόμενης χρεοκοπίας ή πτώχευσης. Μέχρι και πριν από το Μνημόνιο, το χρέος της χώρας ήταν προς ιδιώτες (π.χ. τράπεζες) οι οποίοι είχαν αγοράσει ομόλογα του ελληνικού δημοσίου χωρίς καμία απολύτως σύμβαση με αυτό και με μόνη υποχρέωση για το Δημόσιο την αποπληρωμή των ομολόγων εντός μιας ορισμένης χρονικής περιόδου (κεφάλαιο και τόκοι).

Υπό ομαλές συνθήκες είναι δυνατόν να υπάρχει οικονομική ευρωστία, οπότε πληρώνονται κανονικά τα ομόλογα προς τους δανειστές, ενώ σε διαφορετική περίπτωση –όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Ελλάδας- υπάρχει πρόβλημα. Οι εναλλακτικές που υπάρχουν είναι κυρίως τρεις: η (ελεγχόμενη ή μη) χρεοκοπία-πτώχευση, η επαναδιαπραγμάτευση του χρέους και η άρνηση πληρωμών. Στην περίπτωση της ελεγχόμενης χρεοκοπίας τα χρέη της χώρας αντί να μειώνονται αυξάνονται, ενώ παράλληλα αλλάζουν οι δανειστές και η χρεοκοπία γίνεται επαχθέστερη. Ένα τυπικό παράδειγμα ελεγχόμενης χρεοκοπίας είναι η Ελλάδα και η εφαρμογή του Μνημονίου. Μέσω της ελεγχόμενης χρεοκοπίας μεταφέρεται το ελληνικό δημόσιο χρέος από τα χέρια ιδιωτών δανειστών, τους οποίους θα μπορούσε ευκολότερα να ελέγξει ένα αστικό κράτος, στα χέρια του ΔΝΤ, της ΕΚΤ και των επιμέρους χωρών της Ε.Ε., ενώ υπογράφεται ταυτόχρονα μια σύμβαση (Μνημόνιο) που προβλέπει τη μεταβίβαση μεγάλου μέρους κυριαρχικών δικαιωμάτων στους δανειστές. Μάλιστα, στις «τυπικές» περιπτώσεις δανεισμού από το ΔΝΤ, που δεν διαφέρουν από τη συμφωνία που υπέγραψε η κυβέρνηση Παπανδρέου στις αρχές Μαΐου του 2010 με την τρόικα, οι όροι που συμφωνούνται μεταξύ άλλων είναι:
  • η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος ή, αν δεν υπάρχει, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, η εσωτερική υποτίμηση μέσω της μείωσης της εγχώριας καταναλωτικής δύναμης
  • η εκμετάλλευση των φυσικών και άλλων πόρων από πολυεθνικές που το συνοδεύουν
  • διαρθρωτικές αλλαγές, όπως είναι η απελευθέρωση αγορών, οι ιδιωτικοποιήσεις «κοινωφελών» δημόσιων επιχειρήσεων (κυρίως των τραπεζών, της ύδρευσης και του ηλεκτρισμού), ο περιορισμός των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, του πληθωρισμού αλλά και των κοινωνικών δαπανών (υγεία, εκπαίδευση)
  • πάγωμα των μισθών και κατάργηση των όποιων δικαιωμάτων υπάρχουν
  • μαζικές απολύσεις ορισμένων «ομάδων» εργαζομένων (π.χ. δημόσιοι υπάλληλοι)
  • δυνατότητα για τους δανειστές της εκχώρησης των δανείων που καλείται να πληρώσει η δανειζόμενη χώρα σε τρίτους.
Οι δανειστές δεν ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη της οικονομίας της δανειζόμενης χώρας., γι’ αυτό και δεν πρόκειται να ασχοληθούν με τέτοιου είδους ζητήματα. Αντίθετα, ενδιαφέρονται για τη διασφάλιση της ομαλής αποπληρωμής των δόσεων των δανείων μέσω της οικονομικής αφαίμαξης, ώστε να διαφύγει τον κίνδυνο το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και ταυτόχρονα να πάρουν τα χρήματά τους οι διεθνείς τοκογλύφοι. Με άλλα λόγια, από το σενάριο της ελεγχόμενης χρεοκοπίας κερδισμένοι βγαίνουν:
  • Η εγχώρια αστική τάξη, αφού οι τράπεζες θα γλυτώσουν τις ζημιές από την πιθανή έκθεσή τους στα τοξικά ομόλογα, θα κερδίσουν από τα δάνεια του Μνημονίου, ενώ πολλοί επιχειρηματίες θα έχουν τη δυνατότητα να υπογράψουν εξαιρετικά κερδοφόρες συμφωνίες με την ελληνική κυβέρνηση και το διεθνές κεφάλαιο για την εκμετάλλευση των υπό ιδιωτικοποίηση κρατικών οργανισμών (ΟΣΕ, ΔΕΗ, λιμάνια. Αεροδρόμια κ.λ.π.).
  • Όλες οι καταθέσεις, αφού διατηρείται η αξία και η ακεραιότητά τους στις τράπεζες, αλλά και όλα τα δάνεια που έχουν συναφθεί μεταξύ ιδιωτών και τραπεζών (στεγαστικά, καταναλωτικά κ.λ.π.).
  • Το οικοδόμημα του ευρώ, αφού ο δανεισμός της Ελλάδας θα πατάει στα «στερεά θεμέλια» του ελέγχου από την τρόικα, το οποίο όμως με τη σειρά του θα συνεχίσει να καταστρέφει την όποια ανταγωνιστικότητα της εγχώριας οικονομίας.
  • Τα κράτη και οι τράπεζες που μας έχουν δανείσει. Η ελεγχόμενη πτώχευση-χρεοκοπία επιλέγεται για να εξασφαλιστεί χρόνος, ώστε να αποφύγουν τις ζημιές οι ντόπιοι και ξένοι τοκογλύφοι και να αποφευχθεί το μεγάλο πολιτικό κόστος από μια άμεση χρεοκοπία που θα μπορούσε να φέρει ακόμα και την κατάρρευση του σημερινού πολιτικού συστήματος. Το μόνο σίγουρο είναι ότι συντελείται μια άνευ προηγουμένου καταλήστευση του εισοδήματος των εργαζομένων, προωθούνται ακραία μέτρα, όπως περαιτέρω ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων με την υπογραφή επιχειρησιακών συμβάσεων και την εκ περιτροπής εργασία, απολύσεις σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και κατάργηση κατακτήσεων δεκαετιών.
Ένα δεύτερο σενάριο είναι η επαναδιαπραγμάτευση και η αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους. Στην περίπτωση αυτή καλούνται οι δανειστές να συζητήσουν με την δανειζόμενη χώρα δευτερεύουσες όψεις και αλλαγές του δανεισμού της, όπως είναι ο χρόνος αποπληρωμής των δανείων, το ύψος του επιτοκίου, ακόμα και η περιστολή μέρους του χρέους. Αν, για παράδειγμα, ένα ομόλογο λήγει σε έξι (6) μήνες, έπειτα από συμφωνία μεταξύ των ενδιαφερομένων μπορεί να παραταθεί ο χρόνος αποπληρωμής ή να μειωθεί το επιτόκιο δανεισμού. Το κέρδος θα είναι έτσι κι αλλιώς μικρό, γιατί το συνολικό κόστος δανεισμού μετατίθεται για το μέλλον για να αποπληρωθεί και, ακόμα κι αν μειωθεί το επιτόκιο, συνοδεύεται, όπως στην προηγούμενη περίπτωση, με εξίσου σκληρούς όρους.

Το τρίτο σενάριο είναι η άρνηση πληρωμής του χρέους. Το ύψος του ελληνικού δημόσιου χρέους είναι αρκετά μεγάλο για να αποτελεί απειλή για όσους κατέχουν μέρος του, δηλαδή για τις τράπεζες, τα επενδυτικά κεφάλαια (hedge funds) κ.α. Η διαγραφή του χρέους θα αποτινάξει από τις πλάτες του ελληνικού Δημοσίου ένα ασήκωτο φορτίο. Αρκεί να αναφέρουμε πως οι πληρωμές το 2010 για τόκους ύψους 12,3 δις € είναι διπλάσιες από τις πληρωμές για συντάξεις οι οποίες είναι 6,3 δις €, ενώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του Προϋπολογισμού για το 2011, οι δαπάνες εξυπηρέτησης από 41,1 δις το 2009, εκτιμώνται σε 32,8 δις για το 2010, λόγω καταβολής μικρότερου ποσού χρεολυσίων. Αν όμως προσθέσουμε και τις πληρωμές για το βραχυπρόθεσμο χρέος (από 36,9 δις σε 22,6 δις), οι συνολικές δαπάνες εξυπηρέτησης ανήλθαν το 2010 σε 55,4 δις € ή αύξηση κατά 24% του ΑΕΠ! Το οικονομικό όφελος από την άρνηση πληρωμής θα ήταν η χώρα να γλυτώσει την καταβολή 30 δις € ανά έτος για χρεολύσια και συνολικά 80 δις € ανά έτος που είναι «αναγκασμένη» να πληρώνει για την εξυπηρέτηση του χρέους της.

Έλεγχος στο χρέος

Η ελληνική κοινωνία υφίσταται εδώ και πολλούς μήνες μια «θεραπεία σοκ» για να καταπολεμηθεί –όπως λένε- η «ασθένεια» του δημόσιου χρέους. Οι πολίτες καλούνται να πληρώσουν έναν λογαριασμό ύψους 340,2 δις € για ένα γεύμα στο οποίο δεν συμμετείχαν. Δεν οφείλουν όμως να γνωρίζουν τι χρωστάνε, σε ποιον και γιατί, πριν απομακρυνθούν από το ταμείο;

Στη διεθνή νομολογία υπάρχει η έννοια του «απεχθούς χρέους», η οποία εισήχθη από τον Ρώσο νομικό Αλεξάντερ Ναούμ Σακ και ορίζεται ως το χρέος που έχει συναφθεί από καθεστώς το οποίο δεν έχει δημοκρατική νομιμοποίηση, δεν αξιοποιείται για τις κοινωνικές ανάγκες ή έχει συναφθεί εις γνώση των πιστωτών ότι δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ο λαός δεν μπορεί να επωμιστεί το βάρος του χρέους και μπορεί να εκκινηθεί διαδικασία άρνησης πληρωμής μέρους ή συνόλου του χρέους.

Η αρχή του «απεχθούς χρέους» έχει βρει αρκετές ιστορικές εφαρμογές. Ένα χαρακτηριστικό τέτοιο περιστατικό συντελέστηκε το 1898, όταν η Ουάσιγκτον, καταλαμβάνοντας την Κούβα, αρνήθηκε να αναλάβει τα χρέη της Ισπανικής αποικιοκρατίας, λέγοντας ότι «αυτά δεν επιβλήθηκαν στον λαό της Κούβας με την συναίνεσή του αλλά με τη δύναμη των όπλων». Το πιο πετυχημένο και πρόσφατο παράδειγμα είναι αυτό του Ισημερινού.

Τον Ιούλιο του 2007 ο πρόεδρος της χώρας Ραφαέλ Κορέα δημιούργησε μια Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου του χρέους. Όταν η επιτροπή ολοκλήρωσε τις εργασίες της τον Νοέμβριο του 2008, ο Κορέα ανακοίνωσε ότι στη βάση των ευρημάτων προχωράει στην άρνηση πληρωμής του 70% του χρέους, καθώς προέκυψε ότι δεν ήταν νόμιμο αλλά προϊόν διαφθοράς και δωροδοκίας. Η συντριπτική πλειοψηφία των κατόχων των ομολόγων (91%) αναγκάστηκε να δεχτεί τις προτάσεις του Ισημερινού και έτσι διαγράφηκε περίπου το 65% του δημόσιου χρέους της χώρας. Το ελληνικό δημόσιο χρέος αυτή τη στιγμή είναι ένα μαύρο κουτί, αλλά τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας δείχνουν ότι στο μεγαλύτερο μέρος του εμπίπτει στην κατηγορία του απεχθούς. Κατ’ αρχήν υπάρχουν τα δάνεια που συνήφθησαν την περίοδο της χούντας.

Υπάρχουν όμως και πρόδηλες περιπτώσεις διαφθοράς στα νεότερα χρόνια, όπως αυτή των Ολυμπιακών Αγώνων, όπου οι αρχικές δαπάνες είχαν προϋπολογιστεί στα 1,3 δις $ και το τελικό κόστος άγγιξε τα 20 δις $. Επίσης, μόνο σκεπτικισμό προκαλεί το γεγονός ότι η Ελλάδα δαπανά το 4% του ΑΕΠ της για εξοπλισμούς, με αποτέλεσμα την περίοδο 2005-2009 να είναι μια από τους πέντε (5) μεγαλύτερους εισαγωγής όπλων στην Ευρώπη.

Δηλαδή οι Έλληνες πολίτες επιβαρύνθηκαν με δάνεια για να τροφοδοτηθεί η διεθνής πολεμική βιομηχανία, με αποκορύφωμα τα 5 δις € που κόστισαν τα γερμανικά υποβρύχια για να …γέρνουν προς τα αριστερά. Ούτε νοείται να μη διερευνηθεί η δημιουργική λογιστική της Goldman Sachs το 2001 ή τα κερδοσκοπικά παιχνίδια στη δευτερογενή αγορά με την απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος να αυξήσει το χρονικό περιθώριο εκκαθαρίσεων από 3 ημέρες σε 10 … για να μην αναφερθούμε στις σκανδαλωδώς τιμολογημένες αναθέσεις έργων στη Siemens, που εξαργυρώνονταν σε μίζες.

Γι’ αυτούς τους λόγους, η απαίτηση για έλεγχο του ελληνικού χρέους κερδίζει διαρκώς έδαφος. Το τελευταίο διάστημα έχει ξεκινήσει μια πρωτοβουλία συλλογής υπογραφών με αίτημα την συγκρότηση Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου (http://www.elegr.gr/) στην οποία θα συμμετάσχουν όχι μόνο δικηγόροι και ορκωτοί λογιστές, αλλά τα ίδια τα εργατικά συνδικάτα, η πανεπιστημιακή κοινότητα, φορείς της αυτοδιοίκησης κ.α. Οι βουλευτές Σ. Σακοράφα και Π. Λαφαζάνης έχουν κάνει σχετικές αναφορές στη Βουλή, ενώ ο πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ Σπύρος Παπασπύρος συντάσσεται με μια τέτοια άποψη. Διανοούμενοι και πανεπιστημιακοί εντός και εκτός συνόρων, όπως ο Κώστας Λαπαβίτσας και ο Νόαμ Τσόμσκι, υποστηρίζουν με θέρμη ένα τέτοιο εγχείρημα.

Αυτή την επίκληση για διαφάνεια μάλλον την έχει πολύ περισσότερο ανάγκη η κοινωνία από τα επικοινωνιακά πυροτεχνήματα της κυβέρνησης.

Το άρθρο αντλήθηκε από τον «αντίΧτυπο», εφημερίδα που εκδίδει η Διακλαδική Πρωτοβουλία Εργαζομένων-Ανέργων στα Μ.Μ.Ε., στο φύλλο της Παρασκευής 25 Φεβρουαρίου 2011

Τετάρτη 13 Απριλίου 2011

ΧΡΕΟΚΡΑΤΙΑ: Όταν η δημοκρατία υποτάχθηκε στο χρέος

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ένα ντοκιμαντέρ με παραγωγό το θεατή. Το DEBTOCRACY αναζητά τα αίτια της κρίσης χρέους και προτείνει λύσεις που αποκρύπτονται από την κυβέρνηση και τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης. Το ντοκιμαντέρ θα διανέμεται δωρεάν από τα τέλη Μαρτίου χωρίς δικαιώματα χρήσης και αναμετάδοσης και θα υποτιτλιστεί σε τουλάχιστον τρεις γλώσσες.

Ο Αρης Χατζηστεφάνου και η Κατερίνα Κιτίδη μιλούν με οικονομολόγους, δημοσιογράφους και προσωπικότητες από όλο τον κόσμο περιγράφοντας τα βήματα που οδήγησαν την Ελλάδα στην παγίδα του χρέους- τη χρεοκρατία. Το DEBTOCRACY παρακολουθεί την πορεία χωρών όπως ο Ισημερινός, που δημιούργησαν Επιτροπές Λογιστικού Ελέγχου αλλά και την αντίστοιχη προσπάθεια που ξεκίνησε στην Ελλάδα.

Στο Debtocracy μιλούν, μεταξύ άλλων, οι ακαδημαϊκοί Ντέιβιντ Χάρβεϊ, Σαμίρ Αμίν, Κώστας Λαπαβίτσας και Ζεράρ Ντιμενίλ, ο φιλόσοφος Αλέν Μπαντιού, ο επικεφαλής της επιτροπής λογιστικού ελέγχου του Ισημερινού Ούγκο Αρίας, ο πρόεδρος του CADTM Ερίκ Τουσέν, ο Αργεντίνος σκηνοθέτης Φερνάντο Σολάνας, δημοσιογράφοι όπως o Άβι Λιούις (συγγραφέας/σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ The Take – Η κατάληψη) και ο Ζαν Κατρμέρ (Liberation). Ακόμη προσωπικότητες όπως ο Μανώλης Γλέζος και η αντιπρόεδρος του γερμανικού κόμματος Die Linke Ζάρα Βάγκενκνεχτ.

Τη μουσική επένδυση προσφέρει ο Γιάννης Αγγελάκας και επιστημονική επιμέλεια έχει ο δημοσιογράφος και οικονομολόγος Λεωνίδας Βατικιώτης.

Την παραγωγή του DEBTOCRACY ανέλαβε η εταιρεία BitsnBytes. Το μοντάζ υπογράφει ο Άρης Τριανταφύλλου.



Debtocracy FINAL by BitsnBytes


Σε αυτή την προσπάθειά ζητήσαμε τη βοήθειά σου. Οι δημιουργοί του DEBTOCRACY εργάστηκαν αφιλοκερδώς. Προκειμένου να αποφύγουμε κάθε είδους εξαρτήσεις απευθυνθήκαμε σε συνδικάτα και εργατικές ενώσεις. Κυρίως όμως απευθυνθήκαμε σε πολίτες που θέλουν να γίνουν συμπαραγωγοί.

O Αρης Χατζηστεφάνου ήταν δημιουργός της εκπομπής Infowar στο Ρ/Σ Σκάι και είναι ακόμα αρχισυντάκτης του Thepressproject.gr

H Κατερίνα Κιτίδη είναι αρχισυντάκτρια του tvxs.gr και του τηλεοπτικού Infowar.


Διαβάστε παρακάτω ένα άρθρο του πιτσιρίκου για το DEPTOCRACY

Ποιος φοβάται το Debtocracy;

Παρακολουθώ τις αντιδράσεις που προκάλεσε και προκαλεί το «Debtocracy» και έχω ενθουσιαστεί. Ένα ανεξάρτητο ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε στο Διαδίκτυο και διανέμεται δωρεάν έχει καταφέρει να ξεβρακώσει ένα ολόκληρο σύστημα. Εντάξει, ένα χρεοκοπημένο σύστημα.

Οι πρώτες αρνητικές αντιδράσεις για το «Debtocracy» προήλθαν από επικοινωνιολόγους και διαφημιστές. Λογικό ήταν. Αφενός ένα ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε με προσφορές των θεατών -χωρίς χορηγούς και διαφημιζόμενους- χαλάει την πιάτσα και αφετέρου πολλοί απ’ αυτούς εργάζονται για κόμματα και πολιτικούς που θίγονται από το «Debtocracy». Φυσικά, αν το «Debtocracy» είχε χορηγούς και διαφημίσεις- οι επικοινωνιολόγοι και οι διαφημιστές θα το αντιμετώπιζαν με πολύ μεγάλο σεβασμό. Οι πουτάνες σέβονται τους πελάτες.

Αφήνω τους διαφημιστές και τους επικοινωνιολόγους –αυτή τη μεγάλη πληγή του σύγχρονου ελληνικού αίσχους- και περνάω στους δημοσιογράφους (αν και αυτοί διαφημιστές και επικοινωνιολόγοι έχουν καταντήσει). Μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχει υπάρξει ούτε ένα δημοσιογραφικό κείμενο με θετική κριτική στο «Debtocracy» – αν μπορούσαν, θα χρέωναν στο «Debtocracy» και τη χρεοκοπία της χώρας.

Εντάξει, ξέρω πολύ καλά τι περνάνε οι δημοσιογράφοι το τελευταίο διάστημα και πόσο τρομοκρατημένοι είναι μπροστά στην απόλυση που τους περιμένει. Από την άλλη, καλά να πάθουν. Αν είσαι προσκυνημένος και σκλαβάκι, δεν θα σε σεβαστεί κανείς – ούτε εγώ. Από τη στιγμή που δεν διαλέγεις τον δρόμο της αξιοπρέπειας και συνεχίζεις να γλείφεις τους εφοπλιστές και τους μεγαλοεργολάβους που σε έχουν αγοράσει, είσαι άξιος της μοίρας σου.

Ποια είναι η πιο σημαντική κατηγορία των επικριτών του «Debtocracy»; «Δεν υπάρχει η αντίθετη άποψη». Τι μου λες; Δημοσιογράφοι που δεν τολμούν ποτέ να εκφράσουν ούτε λέξη διαφορετική από τη γραμμή του εργοδότη τους διαμαρτύρονται που δεν υπάρχει η αντίθετη άποψη στο «Debtocracy». Το καλύτερο ήταν πως το έγραψε και δημοσιογράφος ο οποίος εργάζεται σε μέσο το οποίο παρουσιάζει επί μήνες τους κατοίκους της Κερατέας σαν εγκληματίες. Εκεί γιατί δεν αναζητεί την αντίθετη άποψη; Γιατί πληρώνει –ακόμα- το αφεντικό. Άντε να απολυθούν όλοι αυτοί, μπας και αποκτήσουν επιτέλους και δική τους άποψη.

Πάντως, είναι εντυπωσιακό το επιχείρημα πως δεν υπάρχει η αντίθετη άποψη στο «Debtocracy». Αναρωτιέσαι πού ζουν όλοι αυτοί που το επικαλούνται. Μάλλον δεν ζουν στη χρεοκοπημένη Ελλάδα του 2011 με τη στυγνή προπαγάνδα από όλα τα καθεστωτικά ΜΜΕ που προσπαθούν με λύσσα να επιβάλλουν τη μία άποψη. Τους λείπει η αντίθετη άποψη μόνο στο «Debtocracy». Πουθενά αλλού.

Μα το «Debtocracy» γυρίστηκε εξαιτίας της χρεοκοπίας και για να ακουστεί και μια άλλη άποψη για τη χρεοκοπία της χώρας. Μια άποψη που αποδεικνύεται πως πονάει πολύ κόσμο – από την άλλη, ενδιαφέρει ακόμα περισσότερο κόσμο.

Ενδιαφέρον έχει και η πολύ «αριστερή» άποψη πως το «Debtocracy» δεν προτείνει την ανατροπή του καπιταλισμού. Δεν πειράζει, παιδιά – τον καπιταλισμό θα τον ανατρέψει το ΠΑΜΕ με βόλτες στους Στύλους του Ολυμπίου Διός και στη συνέχεια καφεδάκι στο Θησείο. Η ταξική πάλη γίνεται με ποδαρόδρομο και όχι με ντοκιμαντέρ. Το είχε πει και ο Μαρξ.

Ίσως δεν έχουν σημασία οι απόψεις λίγων και ξεπουλημένων γραφιάδων για το «Debtocracy», ούτε κομματικών ηγεσιών που φοβούνται μήπως χάσουν την πελατεία τους -ούτως ή άλλως, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες το αντιμετώπισαν μάλλον με ενθουσιασμό.

Αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι η πρόταση για τη δημιουργία Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου για να διερευνηθεί ποιο ποσοστό του δημοσίου χρέους είναι απεχθές.

Η Ελλάδα είναι στριμωγμένη πάρα πολύ άσχημα και δεν πρόκειται να την γλιτώσει με τίποτα – μας περιμένουν πολύ «ενδιαφέροντα» χρόνια και οι περισσότεροι το γνωρίζουμε.

Το θέμα είναι αν ο ελληνικός λαός θα απαιτήσει και θα καταφέρει να μάθει πόσα χρωστάει, σε ποιους και με τι όρους έχουν συναφθεί τα δάνεια. Δηλαδή, αν θα καταφέρουμε να μάθουμε και να δούμε το «λογαριασμό». Μέχρι τώρα, αυτό δεν έχει συμβεί και κανείς δεν κάνει κουβέντα – επικρατεί σκοτάδι και άκρα του τάφου σιωπή, ενώ η χρεοκοπία συνεχίζει να παρουσιάζεται ως φυσικό φαινόμενο. Δεν αποκλείεται να είμαστε και ματιασμένοι.

Και τι νόημα έχει η Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου για το δημόσιο χρέος, αφού δεν έχουμε ελπίδα σωτηρίας; Το νόημα είναι πως με την Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου θα αποκαλυφθούν –έστω για κάποιο ποσοστό του χρέους- οι συμφωνίες και οι μίζες που δόθηκαν, όπως και τα ονόματα αυτών που υπέγραψαν τις συμφωνίες και πήραν τις μίζες. Θα μάθουμε για τις υπερτιμολογήσεις των δημοσίων έργων, όπως και τα ονόματα αυτών που έκαναν και επωφελήθηκαν από τις υπερτιμολογήσεις.

Ναι, η Ελλάδα χρεοκόπησε. Πάει πολύ, όμως, να κυκλοφορούν ελεύθερα, ωραία και πλούσια όλα αυτά τα λαμόγια, και όχι μόνο να κυκλοφορούν αλλά να συνεχίζουν να κυβερνούν τη χώρα και να αρπάζουν νέες μίζες. Εντάξει, χρεοκοπήσαμε – αυτό δεν σημαίνει πως είμαστε απαραίτητα και βλαμμένοι.

Η δημιουργία Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου θα έπρεπε να είναι επιθυμητή από όλους. Θα έπρεπε όλοι να είναι χαρούμενοι και να την αποζητούν με λατρεία. Διαφάνεια – όλα στο φως. Καθαρός ουρανός, αστραπές δεν φοβάται.

Βέβαια, τα ΜΜΕ δεν την θέλουν καθόλου. Γιατί δεν την θέλουν; Μα τα πρώτα ονόματα που θα έρθουν στην επιφάνεια μέσω της Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου είναι τα ονόματα των ιδιοκτητών των ΜΜΕ – τα ονόματα των νταβατζήδων της διαπλοκής.

Όταν η Goldman Sachs «μαγείρευε» το 2001 επί κυβέρνησης Σημίτη τα στοιχεία της Ελλάδας, ποιοι ήταν αυτοί που επωφελήθηκαν –ενόψει μάλιστα και των Ολυμπιακών Αγώνων- από την είσοδο της Ελλάδας στην ευρωζώνη; Προφανώς, όλοι αυτοί που γνώριζαν τις λογιστικές αλχημείες της κυβέρνησης Σημίτη με τη Goldman Sachs και σιώπησαν, ενώ παράλληλα τα παπαγαλάκια τους αποθέωναν τον Σημίτη και τον παρουσίαζαν ως τον νέο Περικλή. Σιώπησαν γιατί ήταν αυτοί που πήραν όλα τα μεγάλα έργα. Ο κ. Σημίτης ήξερε καλά να μοιράζει την πίτα – βέβαια, τότε υπήρχε πίτα. Αυτοί πήραν την πίτα – ή μάλλον τις πίτες- και η χώρα χρεοκόπησε.

Κατά την ταπεινή μου γνώμη, οι Έλληνες σήμερα χωρίζονται σε δυο κατηγορίες: σε αυτούς που τα «έφαγαν» και σε αυτούς που δεν τα «έφαγαν». Ας μετρηθούμε λοιπόν. Όποιος δεν τα «έφαγε» και δεν φοβάται πως μπορεί το όνομά του να βρεθεί γραμμένο στο «λογαριασμό», ας υπογράψει την έκκληση για τη δημιουργία Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου για το δημόσιο χρέος.

Την οικονομική κατάρρευση και τα δεινά της δεν μπορούμε πια να τα αποφύγουμε. Ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να σώσουμε την αξιοπρέπειά μας. Και να απαλλαγούμε από τη Μαφία.

Το «Debtocracy» έχει ήδη ξεπεράσει κατά πολύ τα 500 χιλιάδες views στο Διαδίκτυο, ενώ δεν είναι γνωστός ο αριθμός αυτών που το έχουν δει σε DVD. Μπορείτε να το κατεβάσετε από torrents και να το προωθήσετε σε ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Επίσης, θα υπάρξουν προβολές σε κινηματογραφικές αίθουσες αλλά και σε πολλές άλλες εκδηλώσεις. Να το δείτε και να το προωθήσετε σε φίλους και γνωστούς. Μαζί το γυρίσαμε.

Δείτε επίσης και τα δύο (2) ντοκιμαντέρ του Γιώργου Αυγερόπουλου με τον "Εξάντα" του για:

  1. Το πείραμα της Αργεντινής
  2. Υπέροχη Μακροοικονομία