Σε λάθος ημερομηνία έχει καθιερωθεί να γιορτάζουμε το Πάσχα: για παράδειγμα, σύμφωνα με τους αστρονομικούς υπολογισμούς, θα έπρεπε να γιορτάσουμε την Κυριακή 23 Μαρτίου- την πρώτη Κυριακή μετά την εαρινή ισημερία.
Όμως το γιορτάζουμε την Κυριακή 27 Απριλίου, περίπου ένα μήνα αργότερα.
«Το Ιουλιανό Ημερολόγιο και ο λεγόμενος Κύκλος του Μέτωνα ευθύνονται για τη λανθασμένη ημερομηνία που γιορτάζουν οι Ανατολικές Ορθόδοξες Εκκλησίες το Πάσχα. Το όλο θέμα του προσδιορισμού του Πάσχα είναι ένα απλό αστρονομικό- μαθηματικό πρόβλημα», λέει στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανηταρίου κ. Διονύσης Σιμόπουλος.Στους πρώτους τρεις αιώνες της χριστιανοσύνης οι διάφορες Εκκλησίες γιόρταζαν το Πάσχα σε διαφορετικές ημερομηνίες. Άλλες κατά το παράδειγμα των Αποστόλων Ιωάννη και Παύλου, σύμφωνα με την ημέρα του θανάτου του Χριστού, την 14η ημέρα του εβραϊκού μήνα Νισάν και άλλες την Κυριακή μετά την πρώτη εαρινή πανσέληνο.
Η Οικουμενική Σύνοδος.
Το χάσμα αυτό ήρθε να γεφυρώσει η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος στη Νίκαια της Βιθυνίας, που συνεκλήθη από τον Μέγα Κωνσταντίνο και όριζε: «Το Πάσχα θα πρέπει να εορτάζεται την Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της άνοιξης, και αν η πανσέληνος συμβεί Κυριακή τότε να εορτάζεται την επόμενη Κυριακή, για να μην συμπέσει με τον εορτασμό του Εβραϊκού Πάσχα».
«Ο εορτασμός του Πάσχα λοιπόν συνδέθηκε άμεσα με την εαρινή ισημερία και την πρώτη πανσέληνο της άνοιξης. Για να βρούμε επομένως ποια είναι η ημερομηνία εορτής του Πάσχα αρκεί να υπολογίσουμε ποια είναι η ημερομηνία της πρώτης εαρινής πανσελήνου», λέει ο κ. Σιμόπουλος.
Το του Καίσαρος.
Πρώτος υπαίτιος για τη σύγχυση που επικρατεί είναι ο Ιούλιος Καίσαρας και το ημερολόγιο που θέσπισε με τη βοήθεια του Έλληνα αστρονόμου Σωσιγένη. «Το Ιουλιανό Ημερολόγιο δεν ήταν ακριβές, καθώς υπήρχε μια μικρή απόκλιση 11 λεπτών και 13 περίπου δευτερολέπτων στον υπολογισμό του ηλιακού έτους. Το μικρό αυτό λάθος κάθε τέσσερα χρόνια γίνεται περίπου 45 λεπτά και κάθε 129 χρόνια φτάνει την μια ολόκληρη ημέρα», σημειώνει ο κ. Σιμόπουλος.
Η ελληνική πολιτεία το 1923 αντικατέστησε το Ιουλιανό Ημερολόγιο με το Γρηγοριανό, αφαιρώντας 13 ημέρες. Η Εκκλησία της Ελλάδος αντίστοιχα ταύτισε το εκκλησιαστικό ημερολόγιο με το πολιτικό, υπολογίζοντας όμως το Πάσχα, ακόμα και σήμερα, με βάση το Ιουλιανό Ημερολόγιο.
Το λάθος του Μέτωνα.
Δεύτερος υπαίτιος είναι ο Έλληνας αστρονόμος Μέτων του 5ου π.Χ. αιώνα και ο λεγόμενος Μετωνικός κύκλος με τον οποίο η Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να υπολογίζει τις ημερομηνίες των εαρινών πανσελήνων. Σύμφωνα με τον Σεληνιακό κύκλο του Μέτωνα, κάθε 19 χρόνια οι ημερομηνίες των πανσελήνων επαναλαμβάνονται. «Αυτό όμως δεν είναι τελείως ακριβές, αφού σε κάθε 19ετή κύκλο υπάρχει μια διαφορά 2 ωρών, 4 λεπτών και 24,9 δευτερολέπτων», εξηγεί ο κ. Σιμόπουλος. Με την πάροδο των ετών τα λάθη έχουν συσσωρευτεί και έτσι στις 13 ημέρες της λανθασμένης Ιουλιανής εαρινής ισημερίας, πρέπει να προστεθούν ακόμη 5 μέρες.
«Οι Δυτικές Εκκλησίες, αν μεταξύ της 21ης Μαρτίου και της 3ης Απριλίου τύχει να συμβεί πανσέληνος, την αποδέχονται κανονικά ως την πρώτη εαρινή πανσέληνο του “όρου της Νίκαιας”. Η Ορθόδοξη Εκκλησία, όμως, δεν την θεωρεί σαν πρώτη εαρινή πανσέληνο, παρ΄ όλο που στην πραγματικότητα είναι, και περιμένει την επόμενη», τονίζει ο κ. Σιμόπουλος. Αν πάλι δεν σημειωθεί πανσέληνος, τότε είτε το Πάσχα των Ορθοδόξων συμπίπτει με το Πάσχα των Δυτικών είτε λόγω του λάθους των 5 ημερών του Μετωνικού κύκλου, το Ορθόδοξο Πάσχα γιορτάζεται μια εβδομάδα αργότερα.«Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι το Δυτικό Πάσχα να εορτάζεται μεταξύ 22 Μαρτίου και 25 Απριλίου, ενώ το Ορθόδοξο μεταξύ 4 Απριλίου και 8 Μαΐου» καταλήγει ο κ. Σιμόπουλος.
