Παρασκευή 25 Απριλίου 2008

Χριστός

Από ένα θρησκευτικό πρόσωπο, που λατρεύτηκε όσο κανένα, έχει γίνει τρόπος πλουτισμού.
Ο Χριστός πουλάει. Και πουλιέται. Από ένα θρησκευτικό πρόσωπο, που λατρεύτηκε όσο κανένα, έχει γίνει πλέον... μπίζνες. Αν σήμερα βρισκόταν στα σκαλιά του ναού του Σολομώντα, δεν ξέρουμε αν θα εξεδίωκε πάλι τους Γραμματείς ή τους Φαρισαίους, αλλά σίγουρα θα πετούσε έξω τους «μάνατζερ», τους «εξέκιουτιβ», τους «σίνιορ όφισερ» και όλους όσοι τον έχουν βάλει μέσα στα «μπίζνες πλαν» τους. Και γιατί, άλλωστε, να μη φερόταν έτσι, αφού δύο χιλιάδες χρόνια από τη γέννησή Του, μια ολόκληρη βιομηχανία κέρδους στήθηκε γύρω απ' Αυτόν, επιτρέποντας σε ορισμένους να «πουλήσουν» τη ζωή Του, να «ανεβάσουν» τη δημοτικότητά Του και τέλος να θησαυρίζουν στο όνομά Του... Μπλουζάκια, παιχνίδια, μάρκες ρούχων, κονκάρδες, συγκροτήματα, διακοπές. Όλα έχουν γίνει μια εμπορική μάζα, με κεντρικό πρωταγωνιστή τον Ιησού Χριστό. Λίγο η τάση που επικρατεί, ότι όλα πωλούνται και αγοράζονται, λίγο το θρησκευτικό συναίσθημα που κατέληξε προς εκμετάλλευση από χιλιάδες επιχειρηματίες, ο Χριστός έχει αποκτήσει διπλή έννοια, αυτή του συμβόλου της πίστης αλλά και της ευκαιρίας για κέρδος.

Στο βωμό του χρήματος, όλα είναι προς συζήτηση και επεξεργασία. Ένα πιροσκί, πάνω στο οποίο κάποιος είδε τον Χριστό, κοστολογείται για το κοινό 17 χιλιάδες δολάρια. Οι διαδρομές του Αποστόλου Παύλου ανά την Ελλάδα έγιναν εκδρομούλα για τους πιστούς, με τις ευλογίες του Γ' ΚΠΣ. Και οι πασχαλινές διακοπές κοστίζουν περίπου εκατό ευρώ ημερησίως στις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, οι οποίες προσφέρουν αυγά, τσουρέκια, λαμπάδες, Αναστάσεις, Επιταφίους και γλέντια τρικούβερτα για όλους...
Πουλάει και πουλιέται
Μία ολόκληρη βιομηχανία κέρδους έχει στηθεί γύρω από τον Ιησού, επιτρέποντας σε πολλούς να θησαυρίζουν στο όνομά του
Θεάνθρωπος, βετζετέριαν ή μάρκα ρούχων; Καλώς ή κακώς, το Διαδίκτυο έχει μεταβάλει αρκετά την αντίληψη του κόσμου για τον Ιησού Χριστό. Από τη μία, οι θεοσεβούμενες μητροπόλεις σε Ελλάδα και εξωτερικό που πλέον κηρύττουν και on-line και από την άλλη, το αθεόφοβο ανθρώπινο «εμπορικό πνεύμα» που βρήκε τη δυνατότητα για λίγο ακόμα κέρδος...

Πατριαρχεία, αρχιεπισκοπές και ιερές μητροπόλεις, ιδίως στις χώρες του εξωτερικού, έχουν πλέον δικτυωθεί και στον παγκόσμιο ιστό. Μάλιστα, για τις σημαντικές ημερομηνίες της Ορθοδοξίας, όπως είναι το Πάσχα, έχουν προνοήσει και «ανεβάσει» τόσο ακουστικό όσο και οπτικό υλικό για τις λειτουργίες.

Το «on-line chapel» της Ελληνικής Ορθόδοξης Αρχιεπισκοπής της Αμερικής (www.goarch.org), διαθέτει από λειτουργίες και ύμνους μέχρι και μαθήματα βυζαντινής μουσικής, για να μαθαίνουν οι πιστοί να ψάλλουν σωστά τα τροπάρια, ενώ η Ελληνική Ορθόδοξη Μητρόπολη του Καναδά (www.gocanada.org), εκτός από απευθείας μετάδοση των λειτουργιών, διαθέτει ακόμα και podcasts για τους πιστούς της. Φυσικά, όλα αυτά όχι και τόσο δωρεάν... «Στόχος μας με αυτή τη ζωντανή ραδιοφωνική μετάδοση είναι να καταστήσουμε όλες τις Θείες Υπηρεσίες προσιτές σε εκείνους που δεν είναι σε θέση να παρευρεθούν.

Προκειμένου να συνεχίσουμε να παρέχουμε σε σας μια υψηλής ποιότητας σύνδεση, χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας. Παρακαλούμε, για περισσότερες πληροφορίες, στείλτε μήνυμα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του Πατέρα Πέτρου για τον τρόπο με τον οποίο μπορείτε να βοηθήσετε οικονομικά αυτή την προσπάθεια», αναγράφεται στην ιστοσελίδα της Μητρόπολης του Καναδά.

Στην Ελλάδα πάλι, η αναμετάδοση των λειτουργιών του Πάσχα δεν είναι τόσο συχνή και γίνεται μέσα από το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων (www.ana-mpa.gr/anaweb) και το «Λύχνο» (www.i-m-patron.gr/lyxnos/index.html), όπως και από τον τηλεοπτικό σταθμό της Μητρόπολης Πατρών, που εκπέμπει και μέσω διαδικτύου το πρόγραμμα της μητρόπολης.

Οι μπίζνες στο Διαδίκτυο

Περίπου 184 εκατομμύρια αναφορές υπάρχουν, σύμφωνα με τις πιο δημοφιλείς μηχανές αναζήτησης, στη λέξη «Jesus» (Ιησούς) στο Ιντερνετ - και δεν έχουν όλες θρησκευτικό περιεχόμενο... Μπλουζάκια με την εικόνα του Χριστού, αφίσες, σκεύη οικιακής χρήσης, ακόμα και ακραίου τύπου παιχνίδια. Στον παγκόσμιο ιστό, όλα είναι προς πώληση, επεξεργασία και συζήτηση.

«Καλωσήρθατε στην παιδική χαρά του Παραδείσου», αναγράφεται στην κεντρική σελίδα της ολλανδικής εταιρείας ρούχων «Gsus Sindustries» (www.g-sus.com). Η λέξη «gsus» προφέρεται «Τζίζους» και αναφέρεται σε ένα από τα πιο κοινά ονόματα στον κόσμο, το Ιησούς. Ο λογότυπος της εταιρείας είναι ένα αγκαθωτό στεφάνι, ενώ το κατάστημα που εμπορεύεται τη συγκεκριμένη μάρκα ρούχων από το 1993 λέγεται «η παιδική χαρά του Παραδείσου».

Σε μια άλλη ηλεκτρονική «γειτονιά» (www.jesusveg.com), ένα τσούρμο ανθρώπων προπαθεί να πείσει τους πιστούς ότι «όπως ο Ιησούς Χριστός» έτσι και αυτοί πρέπει να γίνουν χορτοφάγοι. «Το μήνυμα του Ιησού είναι μήνυμα αγάπης και οίκτου, όμως δεν υπάρχει τίποτα συμπονετικό στα αγροκτήματα και τα σφαγεία εργοστασίων, όπου δισεκατομμύρια ζώα ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες και πεθαίνουν βίαια.

Ο Ιησούς διδάσκει την ευγένεια, το έλεος, τον οίκτο και την αγάπη (...). Οι χριστιανοί έχουν μια επιλογή. Όταν καθόμαστε για να φάμε, μπορούμε να αυξήσουμε τα επίπεδα βίας, τη δυστυχία και το θάνατο στον κόσμο ή μπορούμε να σεβαστούμε τη δημιουργία του με μια χορτοφάγο διατροφή», υποστηρίζουν οι ιδρυτές του ιστοτόπου.

Ακόμα και... θαύματα μπορεί να συναντήσει κανείς στο Διαδίκτυο. Στο www.mahalo.com/ Jesus_in_food, υπάρχουν φωτογραφίες από το πρόσωπο του Ιησού, όπως βρέθηκε πάνω σε ένα φλιτζάνι, στο τραπεζομάντιλο, στην ουρά μιας γαρίδας, ακόμα και στο ντους... Ένα σπιτικό πιροσκί με αποτυπωμένο πάνω του το πρόσωπο του Χριστού δημοπρατήθηκε έναντι μη ευκαταφρόνητου ποσού στην ιστοσελίδα e-Bay (www.ebay.com). Περίπου 40.000 άνθρωποι ενδιαφέρθηκαν να το κάνουν κτήμα τους, αλλά τελικά το «άγιο» πιροσκί πουλήθηκε έναντι 1.775 δολαρίων στο «Golden Palace Casino» (www. golden palace.com). Το παράδοξο της υπόθεσης; Το «Golden Palace Casino» είναι μια ιστοσελίδα που ασχολείται με τυχερά παιχνίδια.

Η πιο διάσημη περίπτωση πάντως είναι ένα... τοστ πάνω στο οποίο είχε «εμφανιστεί» η Παναγία. Την ανακάλυψη έκανε η Αμερικανίδα Νταϊάνα Ντούσερ, η οποία το 1994 παραλίγο να... δαγκώσει την Παρθένο Μαρία.

Μία δεκαετία αργότερα, το 2004, το τοστάκι, που σημειωτέον δεν είχε κανένα ίχνος μούχλας, δημοπρατήθηκε στο e-Bay και δέχτηκε πάνω από 1,7 εκατομμύρια «κλικ».

Αγοραστής ήταν πάλι το «Golden Palace», που κοστολόγησε το σάντουιτς 28.000 δολάρια, ενώ κάποιος λιγότερο τυχερός κατάφερε να αγοράσει μόνο το τηγάνι που κατασκεύασε το «θαύμα».
Οι τέχνες ανέδειξαν με πολλούς τρόπους τον Θεάνθρωπο
Τα Άγια και Σωτήρια και Φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών επιτελούμεν»... Δεν τα επιτελούν, όμως, μόνον οι εκκλησίες και οι ιερείς. Η ζωή, η διδασκαλία, τα Πάθη και η Σταύρωση του Ιησού έχουν γίνει πλείστες φορές το αντικείμενο κινηματογραφικών ή τηλεοπτικών παραγωγών, λογοτεχνικών κειμένων και μουσικών κομματιών. Στόχος δεν είναι μόνο να συγκινήσουν τους πιστούς, αλλά και να καυτηριάσουν τόσο την έννοια της πίστης όσο και τις μέχρι τώρα διδαχές του χριστιανισμού.

Πόσοι από τους νεότερους έχουν διαβάσει τα Ευαγγέλια και πόσοι έχουν απλά αρκεστεί στη γνωστή σειρά του Φράνκο Τζεφιρέλι «Τα πάθη του Χριστού» που από το 1977 προβάλλεται κάθε Μεγάλη Εβδομάδα στην ελληνική τηλεόραση;

Οι τέχνες ανέδειξαν με πολλούς και διάφορους τρόπους τον Θεάνθρωπο, με αγάπη, με ρεαλισμό, με κυνισμό, με φαντασία. Αν ξεπεράσουμε το πρώτο βιβλίο σε «κυκλοφορία», δηλαδή τη Βίβλο, η λογοτεχνία είναι γεμάτη από αναφορές στον Ιησού. Μεγάλοι αλλά και μικρότερου διαμετρήματος λογοτέχνες ασχολήθηκαν με το πρόσωπο του Χριστού. Τα βιβλία που έχουν γραφτεί είτε για τον ίδιο τον Χριστό είτε περιστρέφουν την πλοκή τους γύρω από την παρουσία του, τη διδασκαλία του ή τους ανθρώπους που τον περιέβαλαν είναι, απλά, αμέτρητα. Πεζογραφία και ποίηση έχουν δώσει εξαιρετικά πονήματα, ανεξάρτητα από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των ίδιων των δημιουργών τους.

Πριν από δύο χρόνια, κατά τους πρώτους μήνες του 2006, το μυθιστόρημα του Νταν Μπράουν «ο Κώδικας Ντα Βίντσι» και η βασισμένη σ' αυτό ομώνυμη ταινία δημιούργησαν απροσδόκητα μεγάλο θόρυβο. Το βιβλίο βρέθηκε στο στόχαστρο καρδιναλίων, μισιοναρίων και μελών της πολυσυζητημένης οργάνωσης Opus Dei της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ειδικές επιτροπές μελέτησαν με προσοχή το βιβλίο και δήλωσαν ότι χαρακτηρίζεται από «ψέματα, διαστρεβλώσεις και λάθη» και «συκοφαντεί βάναυσα και προσβάλλει χυδαία, ιστορικά και θεολογικά, τον ίδιο τον Ιησού Χριστό, τα Ευαγγέλιά του, την Εκκλησία του».

Λίγες ημέρες πριν η ταινία αρχίσει να προβάλλεται στους κινηματογράφους όλης της χώρας, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος αποφάσισε να απευθυνθεί στον πιστό λαό προκειμένου να τον «διαφωτίσει» έναντι όλων των βλάσφημων γραφομένων του Νταν Μπράουν. Αν και η τελική απόφαση της ΔΙΣ ήταν να δώσει κάποιες συντηρητικές απαντήσεις στον Νταν Μπράουν, κυρίως για να μην «προκληθεί σύγχυση στις νέες γενιές των ορθοδόξων», κάποιοι μητροπολίτες πρωτοστάτησαν, καλώντας τους πιστούς να σαμποτάρουν την ταινία.

Η σάτιρα βρίσκεται σε μόνιμη βάση στο... εκτελεστικό απόσπασμα αυτών που πιστεύουν ότι απειλούνται ήθη και στεγανά της κοινωνίας. Ο Γκέρχαρντ Χάντερερ είναι ο σημαντικότερος Αυστριακός δημιουργός σατιρικών σκίτσων για την επικαιρότητα και την καθημερινή ζωή στην ευρωπαϊκή Δύση, από την κριτική πένα του οποίου δεν γλίτωσε κανένας από τους πολιτικούς ηγέτες της χώρας του.

Ο διάσημος σκιτσογράφος κατηγορήθηκε για καθύβριση θρησκεύματος λόγω της έκδοσής του στα ελληνικά του βιβλίου του «Η Ζωή του Χριστού». Ο συγγραφέας μέσα από τα σκίτσα του δίνει τις δικές του εξηγήσεις για το πώς ο Χριστός πραγματοποίησε τα θαύματα ή πώς περπάτησε στο νερό. Ξεκινάει από την υπόθεση ότι το λιβάνι των μάγων Του προκαλούσε μέθη, ενώ στηλιτεύει και την εμπορευματοποίηση της θρησκείας παρουσιάζοντας τον κύκλο των μαθητών και των πιστών ως ελκόμενους από το χρήμα. Το 2003 καταδικάστηκε από το Πρωτοδικείο Αθηνών σε εξάμηνη φυλάκιση, για να αθωωθεί τελικά από το Εφετείο Αθηνών το 2005.


«Μου δώσατε μια κατάρα, Άγιοι Πατέρες, σας δίνω μια ευχή: Σας εύχομαι να 'ναι η συνείδησή σας τόσο καθαρή όσο η δική μου και να 'στε τόσο ηθικοί και θρήσκοι όσο είμαι εγώ».


Αυτή ήταν η απάντηση του Νίκου Καζαντζάκη, όταν η Εκκλησία θέλησε να τον αφορίσει και να απαγορεύσει τα βιβλία του, στα μέσα του 1950. Σύμφωνα με την Ιερά Σύνοδο, «το μυθιστόρημα "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται", εκτός του παραδόξου και ασεβούς τίτλου του, περιέχει διάθεσιν ασεβούς χρησιμοποιήσεως ιστορικών αληθειών του Ευαγγελίου. Εξ άλλου, δια του βιβλίου τούτου γίνεται διδασκαλία σοσιαλιστικών και κομμουνιστικών θεωριών και περιυβρίζονται οι ποιμένες της Εκκλησίας».

Αντίστοιχα, «ο εκδοθείς εις Γερμανίαν "Τελευταίος πειρασμός" θεωρείται βιβλίον σκανδαλώδες και επικίνδυνον διά κάθε Χριστιανόν και, ως εκ τούτου, επιβάλλεται όπως -πάση θυσία- αποφευχθεί η εις την Ελληνικήν μετάφρασίς του. Ειδικώτερον, αναφέρεται ότι δια του "Τελευταίου πειρασμού" υβρίζεται το Θεανδρικό πρόσωπο του Χριστού, ότι επιδιώκεται να καταρριφθεί η θεότης Αυτού, ως και η χριστιανική ηθική. Τονίζεται, εξ άλλου, ότι με μεγάλην φαντασιοκοπίαν και αχαλίνωτον αυθαιρεσίαν, παραποιείται εις αυτό η διδαχή του Ευαγγελίου, και ό,τι είναι γραμμένο βάσει των θεωριών του Φρόιντ και του ιστορικού υλισμού».


Ο Ζυλ Ντασσέν, βασιζόμενος στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» και με τη Μελίνα Μερκούρη στο καστ, γύρισε το «Εκείνος που έπρεπε να πεθάνει», ταινία που χαρακτηρίστηκε τολμηρή και μπροστά από την εποχή της, ενώ απέσπασε και το Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Κανών.

Η τηλεοπτική σειρά που σκηνοθέτησε ο Βασίλης Γεωργιάδης, επίσης βασισμένη στο έργο του συγγραφέα, αποτέλεσε μια παραγωγή που συντάραξε το ελληνικό τηλεοπτικό κοινό. Προβλήθηκε από την ΕΡΤ την περίοδο 1975-1976, σημειώνοντας υψηλή τηλεθέαση για τα δεδομένα της εποχής. Ο Νίκος Καζαντζάκης και «Ο τελευταίος πειρασμός» του ενέπνευσε τον Μάρτιν Σκορτσέζε, που το 1988 «ανέθεσε» στον Γουίλεμ Νταφόε να εκπληρώσει την αποστολή του Θεανθρώπου ή να ζήσει την κανονική ζωή ενός ανθρώπου με τη Μαρία Μαγδαληνή.

Και από την «πένα» του Καζαντζάκη, στον κυνισμό του Μελ Γκίμπσον, που πριν από λίγα χρόνια σκηνοθέτησε τις τελευταίες δώδεκα ώρες της ζωής του Ιησού. Τα «Πάθη του Χριστού», γυρισμένα εξ ολοκλήρου στα αραμαϊκά, ενέγειραν τις μεγαλύτερες και σκληρότερες κριτικές. Αρκετοί έκαναν λόγο για άσκοπες ωμότητες και άχρηστες σκηνές βίας, ενώ άλλοι φάνηκαν να ικανοποιούνται από το «μήνυμα» της ταινίας. «Σκοπός των Αγίων Παθών δεν είναι να προκαλέσουν τους χριστιανούς ούτε το ερέθισμα στη φαντασία τους -ούτε στο συναίσθημά τους- ούτε να προκαλέσουν συναισθήματα μίσους και αγανάκτησης απέναντι σε ανθρώπους που συνήργησαν στο Πάθος και τη Σταύρωση, δεδομένου ότι το Πάθος του Χριστού ήταν εκούσιο. Σκοπός των Αγίων Παθών είναι η αναμέτρηση με τον εαυτό μας, με τις αμαρτίες μας», είχε σημειώσει ο τότε αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χριστόδουλος, ύστερα από ιδιωτική προβολή της ταινίας.

Ο Ιησούς Χριστός έγινε και μιούζικαλ και μάλιστα ένα από τα πιο γνωστά επί Γης. Το «Jesus Christ Superstar», η ροκ όπερα των Tim Rice και Andrew Lloyd Webber, έκανε την εμφάνισή του το 1970 και κατεδείκνυε τη διαπροσωπική επαφή του Ιούδα και του Χριστού. Η δράση ακολουθεί κανονικά τα γεγονότα που αναλύονται μέσα από τις Γραφές, περιγράφοντας τις τελευταίες εβδομάδες της ζωής του Ιησού, από τη στιγμή που μπήκε θριαμβευτικά στην Ιερουσαλήμ μέχρι και την ατιμωτική του Σταύρωση. Παράλληλα, επικεντρώνεται στο χαρακτήρα του Ιούδα, ο οποίος παρουσιάζεται ως μια τραγική φιγούρα με μπερδεμένο χαρακτήρα. Χαρακτηριστικό του μιούζικαλ είναι η προσαρμογή του έργου στα δεδομένα του 20ού αιώνα, με τους χαρακτήρες να χρησιμοποιούν την αργκό και να στηλιτεύουν τα κακώς κείμενα της πολιτικής.

Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει να παρουσιάσει τη δική της «αγία» συμβολή στη μουσική σκηνή του τόπου: τους «Παπαροκάδες», τους μοναχούς της Ιεραποστολικής Αδελφότητας των «Αγίων Αυγουστίνου του Ιππωνος και Σεραφείμ του Σαρώφ», οι οποίοι μόνο σε δοξολογίες και κατηχήσεις δεν επιδίδονταν. Απέκτησαν φήμη και δόξα ως μουσικό σχήμα και κατάφεραν να διχάσουν την κοινή γνώμη και όσους επισκέπτονταν το μοναστήρι στο Τρίκορφο.

Δεν πρέπει, όμως, να θεωρήσουμε τους «Παπαροκάδες» ελληνική πρωτοτυπία. Στη Γερμανία, τα «Φρικιά του Ιησού» (Jesus Freaks) γράφουν χέβι μέταλ τραγούδια και κάνουν παγκόσμιες περιοδείες από τις αρχές του 1990, με στόχο όχι την ψυχαγωγία αλλά τη διακήρυξη την Ανάστασης του Ιησού.

Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα παρακλάδι της χριστιανικής νεολαίας στην Ευρώπη, που -όπως αναφέρουν οι ίδιοι- «δεν παίρνουν ναρκωτικά, αποφεύγουν το προγαμιαίο σεξ και θεωρούν την ομοφυλοφιλία μια σοβαρή ασθένεια». Παρ' όλα αυτά, δεν συμμετέχουν στις εκδηλώσεις της Εκκλησίας, αλλά προσπαθούν να αποδείξουν την πίστη τους με τη συμμετοχή τους σε κονσέρτα και άλλες εναλλακτικές εκδηλώσεις. «Το όραμά μας είναι να στηρίξουμε τον Ιησού στη χώρα μας, στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, επειδή η διαβίωση μαζί Του είναι το πιο "σούπερ", έντονο και συναρπαστικό πράγμα». Μάλιστα, οι Jesus Freaks έχουν δημιουργήσει μια ανώνυμη εταιρεία και καλούν τους ενδιαφερόμενους να αγοράσουν μετοχές για να γίνουν, όπως λένε, «επιχειρηματίες στο όνομα του Χριστού».

Πάσχα μέσα στο ξενοδοχείο
Το καλό τραπεζομάντιλο έχει στρωθεί. Στην κεφαλή του τραπεζιού κάθεται ο παππούς, ο «αρχηγός» της οικογένειας, πίνει γουλιά γουλιά το τσιπουράκι του, ενώ περιμένει τους υπόλοιπους άνδρες της οικογένειας να φέρουν και τον πασχαλινό οβελία. Λίγο η συνήθεια, λίγο η παράδοση, η λέξη «Πάσχα» φέρνει στο νου όλων παρόμοιες εικόνες. Και όμως, τα δεδομένα τώρα πλέον έχουν αλλάξει και πολλοί προτιμούν την ευκολία του «έτοιμου», παρά τις χρονοβόρες διαδικασίες της μαγειρίτσας και της σούβλας...

Οι μεγάλες και οργανωμένες ξενοδοχειακές μονάδες φυσικά δεν επρόκειτο να αφήσουν ανεκμετάλλευτο το γεγονός. Ανάμεσα σε αυτές και το «Grecotel Creta Palace», που βρίσκεται λίγο έξω από την πόλη του Ρεθύμνου. Οι διευκολύνσεις είναι πάρα πολλές: «Το Πάσχα στο Grecotel Creta Palace είναι πλήρες και ξεχωριστό. Οι πελάτες μας, χωρίς να χρειαστεί να μετακινηθούν καθόλου από τον περιβάλλοντα χώρο, συμμετέχουν κατά τη Μεγάλη Παρασκευή στην περιφορά του Επιταφίου -η οποία ξεκινά από τη γειτονική ενορία- στους εξωτερικούς χώρους του ξενοδοχείου μας, ενώ μια παιδική χορωδία ψάλλει τα εγκώμια του Επιτάφιου Θρήνου», εξηγεί ο υπεύθυνος του ξενοδοχείου, Δημήτρης Καλαϊτζιδάκης. Τίποτα δεν αφήνεται στην τύχη του. Κεριά, κόκκινα αβγά, τσουρέκια και γλυκίσματα μοιράζονται σε όλους τους πελάτες, ενώ λειτουργίες και αναστάσιμο δείπνο πραγματοποιούνται μέσα στους χώρους της επιχείρησης. Ακόμα και το «γλέντι» της Κυριακής γίνεται σε ιδιόκτητη φάρμα, μέσα στα όρια του ξενοδοχείου.


Για φέτος, το Creta Palace υπολογίζει ότι θα έχει πληρότητα μέχρι και 80%. «Αν και αυτή την εποχή έχουμε πάρα πολλούς Έλληνες, το Πάσχα σηματοδοτεί την έναρξη της τουριστικής περιόδου και για τους αλλοδαπούς τουρίστες», αναφέρει ο Δ. Καλαϊτζιδάκης και προσθέτει ότι την περίοδο αυτή υπάρχουν πελάτες όλων των ηλικιών. «Διαθέτουμε χώρους και προσφέρουμε υπηρεσίες και εξυπηρετήσεις που ικανοποιούν γονείς και παιδιά, αφού όλη η οικογένεια μπορεί να κάνει ενδιαφέρουσες ημερήσιες εκδρομές στα αξιοθέατα. Ξεχωριστή φροντίδα παρέχεται και στους φιλοξενούμενους μεγαλύτερης ηλικίας, μια και η ησυχία των χώρων, το επίπεδο των υπηρεσιών και η έκταση του οικοπέδου τούς ευχαριστούν ιδιαίτερα».

Για το πρόγραμμα του εορτασμού του Πάσχα έχει ληφθεί μέριμνα από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του ξενοδοχείου. Το μόνο που έχει αλλάξει είναι ο εορτασμός της ημέρας του Πάσχα, ο οποίος τα τελευταία δύο χρόνια γίνεται στη φάρμα, ενώ παλαιότερα γινόταν μέσα στην ξενοδοχειακή μονάδα.

Γιατί, όμως, κάποιο ξενοδοχείο να μπει σε αυτή τη διαδικασία; Σύμφωνα με τον Δ. Καλαϊτζιδάκη, οι πασχαλινές διακοπές είναι ένα «εργαλείο» για την προώθηση δωματίων υψηλότερης κατηγορίας για τις καλοκαιρινές διακοπές της ελληνικής πελατείας: «Ερχόμενοι το Πάσχα εκτιμούν το υψηλό επίπεδο παροχής υπηρεσιών και γνωρίζουν τους ξεχωριστούς τύπους δωματίων που, κατά την καλοκαιρινή περίοδο, σίγουρα θα κάνουν τις διακοπές τους ξεχωριστές. Για τους ξένους πελάτες μας που έχουν την "τύχη" να ζήσουν αυτή την εμπειρία είναι ένας τρόπος να τους "περάσουμε" την ελληνική παράδοση - πολιτισμό - κουλτούρα, μια και αυτοί που έρχονται αυτή την περίοδο δεν είναι πελάτες της "παραλίας και του ήλιου" αλλά πελάτες ανωτέρου επιπέδου».


Όλα στα πιάτο λοιπόν, χωρίς κούραση για τους ψήστες, ούτε πολλές σκοτούρες για τις νοικοκυρές. Με το αζημίωτο φυσικά, όπως δείχνουν και οι ενδεικτικές τιμές: το μονόκλινο με πρωινό ξεκινά από 124 ευρώ και το δίκλινο, πάλι με πρωινό, από 175 ευρώ, ενώ δεν υπάρχει χρέωση για δύο παιδιά κάτω των 12 ετών, εφόσον μένουν μαζί με τους γονείς τους. Για κάθε επιπλέον διανυκτέρευση (από 5 και πάνω) οι τιμές διαφοροποιούνται, αφού παρέχεται 30% έκπτωση στις ημερήσιες τιμές. Ιδίως για την περίοδο του Πάσχα, ο ελάχιστος χρόνος διαμονής είναι τέσσερις διανυκτερεύσειες και στην τιμή πρωινού συμπεριλαμβάνονται ο σαρακοστιανός μπουφές της Μ. Παρασκευής και το αναστάσιμο δείπνο του Μ. Σαββάτου.

Ένα νέο μέσον προσέλκυσης τουριστών
Σαμοθράκη, Θεσσαλονίκη, Βέροια, Κόρινθος, Αθήνα. Η δεύτερη αποστολική περιοδεία, που πραγματοποίησε ο Απόστολος Παύλος σε αυτές τις περιοχές, είχε στόχο να ιδρυθούν Εκκλησίες στα μεγάλα κέντρα επιρροής, αλλά και να διδαχθούν οι Έλληνες τον χριστιανισμό. Χιλιάδες χρόνια μετά, η πορεία του Παύλου στα ελληνικά χώματα εξελίχθηκε και από θρησκευτική ιστορία, έγινε ένα νέο μέσο προσέλκυσης τουριστών.

Το 2003, το υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης και ο ΕΟΤ εξέδωσαν έναν οδηγό με τίτλο «Τα βήματα του Αποστόλου Παύλου στην Ελλάδα», που παρουσιάζει με πληρότητα και επιστημονική τεκμηρίωση τα ταξίδια του Αποστόλου Παύλου στον ελληνικό χώρο, τις περιοχές από τις οποίες πέρασε και δίδαξε, τις διώξεις που αντιμετώπισε, το κεντρικό πνεύμα της διδασκαλίας του και την απήχηση που αυτή είχε. Η έκδοση περιλαμβάνει αγιογραφίες από εικόνες και τοιχογραφίες εκκλησιών και μοναστηριών όπου απεικονίζεται ο Απόστολος Παύλος, καθώς και φωτογραφίες των φυσικών τοπίων, των πόλεων και των αρχαιολογικών χώρων που αναφέρονται σε αυτήν.

Παράλληλα, παρουσιάζονται τα τουριστικά αξιοθέατα των ελληνικών πόλεων απ' όπου πέρασε ο Απόστολος (Καβάλα-Φίλιπποι, Θεσσαλονίκη, Βέροια, Αθήνα-Πειραιάς, Κόρινθος και Αργοστόλι Κεφαλλονιάς), δίνοντας στους επισκέπτες την ευκαιρία να συνδυάσουν την περιήγησή τους στα θρησκευτικά - λατρευτικά μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους με την εξερεύνηση της γενικότερης ιστορικής, πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.

Φυσικά, υπάρχουν και πρακτικές πληροφορίες για το χρήστη του οδηγού (διευθύνσεις μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, τηλέφωνα πρώτης ανάγκης, συγκοινωνιακές συνδέσεις, ειδικές ηλεκτρονικές διευθύνσεις και άλλα) και δύο χάρτες, στους οποίους σημειώνονται οι διαδρομές που ακολούθησε ο Απόστολος Παύλος στις τέσσερις περιοδείες του.

Ο οδηγός αυτός είναι μόλις ένα κομμάτι του έργου «Δημιουργία Δικτύων Πολιτιστικών Στοιχείων και Διαδρομών Πολιτιστικού Τουρισμού», το οποίο εντάσσεται στο πλαίσιο της δράσης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα» και χρηματοδοτείται μέσω του Γ' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Αν και το όλο έργο δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα, τα 12 υποέργα που θα πραγματοποιηθούν στη Σαμοθράκη, τη Θεσσαλονίκη, τη Βέροια, την Κόρινθο, την Αθήνα, τον Πειραιά και την Κρήτη αναμένεται να περιλαμβάνουν έργα σήμανσης, καλλωπισμού χώρων, φωτισμού, καθώς και διάφορες κατασκευές, όπου αυτό είναι απαραίτητο.

Το υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης πάντως δεν περιορίζεται εκεί. Ο «πολιτιστικός» τουρισμός, ο οποίος περικλείει εμπειρίες που σχετίζονται με διάφορα είδη εικαστικών και παραστατικών τεχνών, μνημεία και ιστορικούς τόπους, καθώς και στοιχεία θρησκευτικής και λαϊκής παράδοσης, διαθέτει τόσο ιστορική όσο και σύγχρονη διάσταση. Προφανώς γι' αυτό θεωρήθηκε απαραίτητο να αξιοποιηθεί. Ήδη από το 2003, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, υπάρχουν πέντε ενταγμένα έργα, τα οποία χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Τα δύο πρώτα στον Άγιο Γεώργιο Ελικώνος και στην Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας έχουν ολοκληρωθεί, ενώ για το δεύτερο έργο έχει ζητηθεί και επέκταση. Αντίστοιχα, σε διαδικασία ανάπλασης βρίσκονται τρεις παλιές μονές, έτσι ώστε να μετατραπούν σε ξενώνες προσκυνηματικού τουρισμού για τους επισκέπτες.

Στο «χορό» του θρησκευτικού τουρισμού έχουν μπει φυσικά και όλοι οι τοπικοί φορείς. Ποιος Έλληνας δεν έχει συνδυάσει το Δεκαπενταύγουστο με την Παναγία της Τήνου; Ποιος δεν έχει ακούσει για τους «μπότηδες» της Κέρκυρας κάθε Πάσχα; Κάθε περιοχή έχει τα δικά της ήθη και έθιμα, βασισμένα στη θρησκευτική ή ορθόδοξη κληρονομιά, τα οποία και δεν αφήνουν ανεκμετάλλευτα. Μία εβδομάδα κρατάει η περιφορά των εικόνων από τη Μονή της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας σε όλα τα χωριά της Αμοργού, προσελκύοντας έτσι πολλούς επισκέπτες. «Από τη Μεγάλη Παρασκευή μέχρι και τη Δευτέρα του Πάσχα είμαστε πλήρεις, ιδίως οι πανσιόν και τα δωμάτια» αναφέρει ο δήμαρχος του νησιού, Νίκος Φωστιέρης. Δεν είναι όμως μόνον οι Αμοργιανοί που κατακλύζουν κάθε Πάσχα το νησί: «Σχεδόν το 70% των ανθρώπων που επισκέπτονται την Αμοργό την πασχαλινή περίοδο είναι αυτό που αποκαλούμε εμείς "φίλοι" του νησιού, δηλαδή άνθρωποι, κυρίως Έλληνες, που έχουν αγαπήσει την Αμοργό και έρχονται με την πρώτη ευκαιρία, χωρίς απαραίτητα να υπάρχουν κάποιοι δεσμοί αίματος με το νησί».

Την τιμητική τους έχουν και οι εκκλησίες και τα μοναστήρια του Πηλίου, παρά το γεγονός ότι οι καλοκαιρινές πυρκαγιές μπορεί να αποτέλεσαν ανασταλτικό παράγοντα για αρκετούς επισκέπτες. Ο Δήμος Μουρεσίου στο ανατολικό Πήλιο είναι ένας καθαρά πασχαλινός προορισμός. Φέτος όμως, αντιμετωπίζει δυσκολίες στην πληρότητα των καταλυμάτων του: «Συνήθως τέτοια εποχή είχαμε ήδη κλείσει το 100% των δωματίων στα ορεινά χωριά, την Τσαγκαράδα ή τον Κισσό, και περιμέναμε να γεμίσουν και τα παραλιακά χωριά», υποστηρίζει ο Γιώργος Ζαφείρης, αντιπρόεδρος της Επιχείρησης Τουριστικής Ανάπτυξης Μουρεσίου, και προσθέτει: «Αυτό το Πάσχα όμως, η πληρότητα αγγίζει μόλις το 75% με 80% και οι παραλιακές περιοχές δεν προβλέπεται να γεμίσουν κόσμο».

Ίσως να φταίνε τα γεγονότα του περασμένου καλοκαιριού, ίσως πάλι το ότι το Πάσχα ήρθε φέτος κάπως αργά, με αποτέλεσμα να μην προτιμάται το Πήλιο. Το σίγουρο πάντως είναι ότι οι τουριστικοί φορείς περιμένουν πώς και πώς, όχι τόσο τους Έλληνες εκδρομείς των πασχαλινών διακοπών, όσο τους Γερμανούς τουρίστες, οι οποίοι θα ξεκινήσουν να έρχονται από τις πρώτες μέρες του Μαΐου. Αιτία μία νέα αεροπορική γραμμή, που θα συνδέει το Βερολίνο με το αεροδρόμιο της Νέας Αγχιάλου στη Μαγνησία.

«Ρώσοι, Ιταλοί, Άγγλοι, χιλιάδες κόσμου καταφτάνουν στο νησί αυτές τις ημέρες, προκειμένου να μετέχουν στους εορτασμούς των άγιων ημερών», αναφέρει η Άννα Καρνέζη από τη Διεύθυνση Τουριστικής Προβολής της Κέρκυρας. «Τα ξενοδοχεία είναι συνήθως πλήρη. Από τη Μεγάλη Πέμπτη θα περιμένουμε 35 αφίξεις στο αεροδρόμιο του νησιού, από τις οποίες οι 20 αναχωρούν από διάφορα μέρη της Ελλάδας και οι 15 από το εξωτερικό. Αν συνυπολογίσουμε και αυτούς που μας επισκέπτονται μέσω της θαλάσσιας οδού, αντιλαμβάνεστε ότι η Κέρκυρα είναι από τους πιο δημοφιλείς πασχαλινούς προορισμούς».

Οι εορταστικές εκδηλώσεις στην Κέρκυρα έχουν ξεκινήσει ήδη από το Σάββατο του Λαζάρου και αναμένεται να ολοκληρωθούν την Τρίτη της Διακαινησίμου. Συναυλίες, μουσικές και ποιητικές βραδιές είναι στην ημερήσια διάταξη, ενώ τη Μεγάλη Παρασκευή οι παγκοσμίου φήμης φιλαρμονικές του νησιού θα συνοδεύσουν τους Επιταφίους των ενοριών. Το Σάββατο της Ανάστασης αναβιώνει και το έθιμο της ρίψης των κανατιών, με πήλινες στάμνες γεμάτες νερό.

Στα Μετέωρα, τα έξι εν λειτουργία μοναστήρια δέχονται τους πιστούς αλλά και τους ξένους επισκέπτες, ανοίγοντας «τις πύλες τους» από το πρωί. «Τα τελευταία χρόνια έχουμε παρατηρήσει αύξηση του αριθμού των προσκυνητών, ειδικά των νέων σε ηλικία -πράγμα πολύ ενθαρρυντικό και όμορφο. Τα ξενοδοχεία και τα καταλύματα της περιοχής βρίσκονται σε πληρότητα που αγγίζει το 100%», λέει ο δήμαρχος Καλαμπάκας, Βύρων Μπουτίνας. «Αυτές τις ημέρες αξίζει να παρακολουθήσει κάποιος τις εκδηλώσεις που διοργανώνει ο δήμος και τη συνάντηση των Επιταφίων από τις τέσσερις ενορίες μας στην κεντρική πλατεία, όπου και γίνεται η δοξολογία από το μητροπολίτη. Την ημέρα του Πάσχα πραγματοποιούνται, σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα, αυθόρμητα γλέντια με χορό και τραγούδι».

Των Αντωνίας Ξυνού και Κάτιας Αντωνιάδη στον "Φάκελλο" της Ελευθεροτυπίας της Μ. Παρασκευής, 25 Απριλίου 2008.