Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου 2007

25 Δεκέμβρη! Μια μέρα σαν όλες τις άλλες …

Του Νώντα Κουτσοκώστα.
Ενός εξαιρετικού ανθρώπου, συναδέλφου και καλού φίλου.
Με άπειρες ευχαριστίες.


Τα γεγονότα και τα πρόσωπα είναι πέρα για πέρα αληθινά. Συνέβησαν τα Χριστούγεννα του 2005. Αφιερωμένο στους συνάδελφούς μου, που μαζί περνάμε τα 8ωρα, τα 12ωρα ή ακόμα και τα 16ωρα, αρκετά συχνά σε αντίξοες συνθήκες, με -κυριολεκτικά- σμπαράλια το βιολογικό μας ρολόϊ ώστε να δουλεύουν όλα τα άλλα ρολόϊ.

25 Δεκέμβρη. Ημέρα Χριστουγέννων. Ώρα 06:45.

Αλλαγή Βάρδιας. Χρόνια πολλά! Χρόνια πολλά! …είπαμε με τους συναδέλφους της νυχτερινής βάρδιας. Φεύγοντας, «Καλή βάρδια» μας ευχήθηκαν. Ευχαριστούμε πολύ, η απάντηση. Είναι πολύ καλή ευχή η «Καλή βάρδια». Μόνο αυτοί που κάνουν βάρδια την καταλαβαίνουν.

Ξεκινάμε εργασία. Κάνουμε τις δουλειές που χρειάζεται να γίνουν, κάνουμε έλεγχο της μονάδος, (*) τα βρήκαμε όλα εντάξει.

Ώρα 08:15. Θερμοκρασία 1 βαθμός C. Παγωνιά.

Οοοοοοοοοιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιι. Οοοοοοοοοιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιι

Συναγερμός! Πεταχτήκαμε επάνω, αν και ήμασταν όρθιοι, χωρίς να το καταλάβουμε. Κοιταζόμαστε, λες και θέλαμε να μαντέψουμε ο ένας την σκέψη του άλλου. Οι σφυγμοί μας ανεβαίνουν απότομα λες και τρέχουμε κατοστάρι. Οι χτύποι της καρδιάς μας ακούγονται δυνατά. Έτσι γίνεται με τους σφυγμούς και τους χτύπους της καρδιάς μας, κάθε φορά που χτυπάει συναγερμός. Με το άκουσμα του συναγερμού πάντα θεωρούμε ότι έχουμε περιστατικό υψηλού κινδύνου, μέχρι να γίνει ο έλεγχος και να διαπιστωθεί τι ακριβώς είναι. Πάντα περνά από τη σκέψη μας ότι κάποιοι συνάδελφοι κινδυνεύουν, κάποια μικρή ή μεγάλη διαρροή υπάρχει σε κάποιο σημείο της απέραντης και αχανούς εκτάσεως του Διυλιστηρίου, κάποιος κίνδυνος των εγκαταστάσεων, κάποιο βραχυκύκλωμα. Ότι και να είναι πάντως, οι εργαζόμενοι στη βάρδια είναι στη «τσίτα» μέχρι να λήξει ο συναγερμός. Αυτό συμβαίνει σε κάθε άκουσμά του.

Ο συναγερμός είναι από την Μονάδα 2000!, Ο συναγερμός είναι από την Μονάδα 2000! ...ακούγονται τα μεγάφωνα της Πυρασφάλειας. Να το ακούσουν όλοι οι εργαζόμενοι, μα πάνω απ’ όλα να το ακούσουν οι εργαζόμενοι που συμμετέχουν στο άγημα πυρασφαλείας, για να πάνε γρήγορα στο σημείο που αναφέρεται ο συναγερμός.

Βλέπω τους συναδέλφους Γιάννη και Ανδρέα πάνω στα ποδήλατα να περνούν σαν σίφουνες από μπροστά μου κάνοντας ορθοπεταλιά, αψηφώντας το τσουχτερό κρύο, - θερμοκρασία 1 βαθμός C – για να φτάσουν όσο πιο γρήγορα γίνεται. Ο Γιάννης, 53 χρονών, άφησε τις μονάδες του χωρίς να μείνει κανένας πίσω - πέρυσι δούλευαν εκεί δύο εργαζόμενοι. Ο Ανδρέας, 32 χρονών, άφησε δύο – πέρυσι δούλευαν τέσσερις. Για να μειωθεί το κόστος μας είπανε. Το διάστημα που είναι στο άγημα οι δύο συνάδελφοι, τι θα γίνει όταν παρουσιαστεί νέο πρόβλημα στις μονάδες τους; Ποιος θα παρέμβει; Φτάνει ο κανένας στις πρώτες τρεις και οι δύο στις άλλες τρεις μονάδες; ΟΧΙ, ΔΕΝ ΦΤΑΝΟΥΝ!. Οι μονάδες για να υπάρχουν και να δουλεύουν με ασφάλεια πρέπει το προσωπικό να είναι τέτοιο και τόσο, ώστε να είναι ικανό να προλάβει να μη δημιουργηθεί έκτακτη κατάσταση, αλλά και να μπορεί να την αντιμετωπίσει.

Δυστυχώς τα έκτακτα περιστατικά δεν μας προειδοποιούν. Ποτέ οι σειρήνες δεν μας λένε «τώρα θα χτυπήσει συναγερμός». Εμείς, οι εργαζόμενοι στις μονάδες να είμαστε σε εγρήγορση. Οι διοικούντες να μην κοιτάζουν μόνο νούμερα και στατιστικές, αλλά και την ιδιομορφία των μονάδων. Έτσι, κάθε περιστατικό να μην αποβεί σε βάρος των εργαζομένων και των εγκαταστάσεων.

Κοιτάζω προς το μέρος που βρίσκεται η μονάδα 2000. Βλέπω μαύρο καπνό να ανεβαίνει. Δεν είναι από την καμινάδα του φούρνου.

Φωτιά! Φώναξα. Ακούω τις σειρήνες των πυροσβεστικών να ουρλιάζουν και να κατευθύνονται προς την U-2000. Σκέφτομαι … Έχει μειωθεί ένας εργαζόμενος και από αυτές τις μονάδες. Θα τα καταφέρουν; αναρωτιέμαι…

Προχωρώ και φτάνω προς την μονάδα. Βλέπω στο βάθος, στο πρώτο πατάρι, καπνό, φωτιά και ατμό. Ο ατμός ήταν από την μάνικα πυρόσβεσης που ρίχνανε οι συνάδελφοι που δουλεύουν στην μονάδα – ο Παναγιώτης, ο Προκόπης, ο Θανάσης. Ήταν εκεί ακόμα ο Παναγιώτης, ο Δημήτρης, ο Μπάμπης, ο Παναγιώτης. Οι συνάδελφοι προσπαθούσαν, με όλη τη δύναμη που είχαν, με κίνδυνο της ζωής τους, να προλάβουν. Να μην επεκταθεί η φωτιά. Να την περιορίσουν. Οι εργαζόμενοι στη βάρδια, λόγω της φύσεως της δουλειάς τους, βρίσκονται πάντα μέσα σε κάθε περιστατικό.

Αρχίζουν να ρίχνουν αφρό και νερό τα πυροσβεστικά πάνω στη φωτιά. Μέρος του νερού έπεσε πάνω στους συναδέλφους, έγιναν μούσκεμα – θερμοκρασία 1 βαθμός C. Παγωνιά. Φωτιά για μια στιγμή δεν φαίνεται. Μόνο καπνός και ατμός από τις θερμές επιφάνειες της μονάδος. Και τότε η διαρροή μεγάλωσε! Οι φλόγες πλέον έζωσαν όλο το κέντρο της μονάδας και έφταναν μέχρι τα αερόψυκτα!

Φύγε Προκόπη! Φύγε Παναγιώτη! Έχεις τρία παιδιά, είπε ο Προκόπης, ξεχνώντας, βλέποντας τις φλόγες που τους πλησίαζαν, ότι έχει κι αυτός τρία παιδιά! Ας μη σκεφτόμαστε τι θα γινόταν αν είχαμε κάποια έκρηξη. Έφυγαν σιγά-σιγά οι συνάδελφοι από το μέρος εκείνο, όχι για να αλλάξουν ρούχα αφού ήταν μούσκεμα, αλλά για να συνεχίσουν το έργο που ξεκίνησε ο Θανάσης. Να ανοίξουν και να κλείσουν τις κατάλληλες βάνες ώστε η μονάδα να τεθεί σε ασφαλή λειτουργία. Το έργο της κατάσβεσης συνέχισαν οι συνάδελφοι του αγήματος με τα πυροσβεστικά και τα μόνιμα «κανόνια» που έχει γύρω-γύρω η μονάδα.

Ακούω στον ασύρματο τον επόπτη, απευθυνόμενο προς την Κεντρική Πύλη να ζητά να ειδοποιηθούν ο προϊστάμενος και οι διευθυντές. Έδινε εντολές που να ρίξουν νερό τα πυροσβεστικά για να γίνει όσο το δυνατόν καλύτερη ψύξη, από μακριά πλέον, γιατί η πρόσβαση από κοντά είναι αδύνατη. Ακούω τον επόπτη να ζητάει να καλεστεί η Πυροσβεστική Υπηρεσία. Παρά τα 23 χρόνια που δουλεύω στο Διυλιστήριο δεν θυμάμαι πολλές φορές το κάλεσμα της Π.Υ.

Η φωτιά ήταν πολύ μεγάλη. Τα πυροσβεστικά συνέχισαν να ρίχνουν τόνους νερού ώσπου η φωτιά, ύστερα από 2-3 φουντώματα, υποχώρησε. Μέχρι που έσβησε, πέρασε πάνω από μια ώρα. Σαν να πέρασε ένας αιώνας.

Ο καλός συντονισμός του επόπτη, των συναδέλφων του αγήματος και του συναδέλφου Βασίλη στον πίνακα – που ξανάναψε τσιγάρο μετά από 6 χρόνια – του εργοδηγού Παναγιώτη, του χειριστή Παναγιώτη και των χειριστών στο πεδίο Προκόπη, Θανάση και Παναγιώτη ήταν αξιοθαύμαστος.

Η φωτιά έσβησε, η μονάδα σταμάτησε. Άρχισε η αντίστροφη μέτρηση να μη παγώσουν τα προϊόντα μέσα στις γραμμές. Τηλέφωνα στα σπίτια συναδέλφων της απογευματινής βάρδιας να έλθουν μέσα. Να αφήσουν το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι με τις οικογένειές τους. Ήλθε ο Γιώργος, ο Θόδωρος, αν και άρρωστος με αντιβίωση, χωρίς να ξέρει αν θα φύγει στις 19:00 το απόγευμα ή στις 23:00 το βράδυ. Οι συνάδελφοι Παναγιώτης, Προκόπης και Παναγιώτης θα μείνουν μέχρι τις 19:00 το απόγευμα (θα σχόλαγαν στις 15:00) και έτσι δεν θα προλάβουν καν το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Δύσκολη επιλογή. Ποιος δεν θέλει ημέρα Χριστουγέννων να είναι με τα αγαπημένα του πρόσωπα; Γιαυτό άλλωστε καθιερώθηκε ως μια από τις πλέον επίσημες αργίες. Δεν ισχύει το ίδιο για τους εργαζόμενους σε βάρδια.

Κοιτάζοντας πίσω βλέπω να έρχονται ο προϊστάμενος και οι διευθυντές μας. Άφησαν τις οικογένειές τους και ήλθαν μέσα. Λίγο αγουροξυπνημένοι μου φάνηκαν. Δικαιολογημένα. Όλο και κάπου θα είχαν πάει το προηγούμενο βράδυ να το περάσουν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Βλέπετε, ήταν παραμονή Χριστουγέννων.

Χτύπησε κανείς; Ρωτάνε. Όχι, η απάντηση. Μια μεγάλη ανακούφιση διέκρινες στα πρόσωπά τους. Ήλθαν μέσα να δούνε από κοντά τι έγινε. Τι έφταιξε; Να αναλύσουν και να εξετάσουν το περιστατικό. Να δώσουν κατευθύνσεις για τις επόμενες ενέργειες που πρέπει να γίνουν, μα πάνω απ’ όλα θα πρέπει να πάρουν τέτοια μέτρα ώστε να μη ξανασυμβεί. Σίγουρα θα αναρωτηθούν; «Μήπως η απόφαση που πήραμε να μειώσουμε το προσωπικό στις μονάδες U-550/ -4900/ -2000/ -2050 κατά ένα άτομο, ήταν λάθος;»

25 Δεκέμβρη! Μια μέρα σαν όλες τις άλλες. Οι κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα μας ξαναθύμισαν ότι ήταν Χριστούγεννα.

Το περιστατικό έληξε. Οι ζημιές της μονάδας ήταν ελάχιστες. Το κυριότερο: ΔΕΝ ΧΤΥΠΗΣΕ ΚΑΝΕΝΑΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ!. Θύμισε όμως το περιστατικό ότι για τους εργαζόμενους στη βάρδια και οι 365 ημέρες του χρόνου είναι ίδιες. Μπορεί να συμβεί οτιδήποτε και οποιαδήποτε στιγμή. Πάντα θα πρέπει ο εξοπλισμός να είναι σε άριστη κατάσταση. Οι εργαζόμενοι που χειρίζονται αυτόν τον εξοπλισμό να είναι τόσοι και καλά καταρτισμένοι, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν οποιοδήποτε περιστατικό, που δυστυχώς μπορεί να συμβεί.

(*) Προσθήκη δικιά μου:
Η / Οι Μονάδα / μονάδες είναι συγκροτήματα εξοπλισμού γεμάτα συμπλέγματα από γραμμές διαφόρων διαμετρημάτων και εξοπλισμού όπως φούρνοι, αντλίες, δοχεία, πύργοι, εναλλάκτες κ.α. Περιλαμβάνουν επίσης και «ειδικού τύπου» εξοπλισμό όπως χειροκίνητες και αυτόματες βάνες, αναλυτές, αντιδραστήρες κ.λ.π. Η έκτασή τους είναι περίπου μισό ποδοσφαιρικό γήπεδο και ύψος …κατά τας ανάγκας. Η πρόσβαση σε κάθε σημείο αυτού του «δάσους» συνήθως γίνεται με εναέριες σκάλες. Για να έχετε ένα μέτρο, η μονάδα Κλασματικής απόσταξης και απόσταξης υπό κενώ U-2000/2050 ( όπου και το περιστατικό) είναι συγκρότημα 2 μονάδων διαστάσεων 52m x 48m. Έχει 2 block - τεραστίου όγκου - τσιμεντένιων ικριωμάτων, που αποτελούνται από 3 πατάρια το ένα και 4 το άλλο, γεμάτα σίδερα απ’ αυτά που περιγράψαμε παραπάνω και από πάνω τους ένα μεταλλικό ικρίωμα 14 αεροψύκτων, συνολικού ύψους περίπου 25m Ο πύργος της έχει ύψος 72m. Από τους ψηλότερους του Διυλιστηρίου. Ανάλογων διαστάσεων είναι και οι υπόλοιπες μονάδες (ή συγκροτήματα μονάδων) μέσα στο χώρο του.