60 Έλληνες συγγραφείς απαντούν
Το εγχείρημα ήταν απλό και σύνθετο μαζί: ο «Ταχυδρόμος» θα συγκέντρωνε τα 100 βιβλία που έχουν επηρεάσει και αγαπηθεί περισσότερο στον κόσμο από «γεννήσεως» της γραφής έως και σήμερα, ανεξαρτήτως περιεχομένου, κατηγορίας και έτους συγγραφής τους. Κάτι σαν μια ιδανική βιβλιοθήκη.Γι' αυτόν το λόγο ζητήσαμε από 60 Έλληνες συγγραφείς να μας συμπληρώσουν τη λίστα με τα δέκα βιβλία που τους έχουν σημαδέψει μέχρι τώρα στη ζωή τους. Ένα προσωπικό «τοπ 10», όπου το πρώτο βιβλίο της λίστας βαθμολογείται με 10 βαθμούς, το δεύτερο με 9, το τρίτο με 8 βαθμούς κ.λπ.
Κάποιοι δέχτηκαν εξαρχής μετά χαράς. Ορισμένοι άλλοι ήταν διστακτικοί ως προς την αξιολόγηση. Ενώ δηλαδή με πολλή σιγουριά έδιναν την προσωπική τους λίστα με τα δέκα πιο σημαντικά για εκείνους βιβλία, δυσκολεύονταν εν συνεχεία να τα βαθμολογήσουν από φόβο μήπως ο υποκειμενισμός της στιγμής λειτουργήσει εν τέλει υποτιμητικά για ορισμένα κείμενα που, ούτως ή άλλως, ήταν τα αγαπημένα τους. Όπως ήταν αναμενόμενο, υπήρξαν και μερικοί συγγραφείς που, απλώς, αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στην έρευνα, θεωρώντας ότι μια λίστα τύπου «τοπ 10» υποβαθμίζει την έννοια και την ουσία της ανάγνωσης, επιλογή ζωής που θεωρούν ότι «δεν κλείνεται σε κουτιά», δεν ταξινομείται, δεν καταλογογραφείται.
Μέσω της διαδικασίας που σας περιγράψαμε, λοιπόν, χάρη σε όσους και σε όσες συμμετείχαν αλλά και σε όσους και σε όσες αρνήθηκαν αυτή τη συμμετοχή, συγκεντρώσαμε 60 δεκάδες βιβλίων με αξιολογική σειρά. Αφού προσθέσαμε τις βαθμολογίες τους, βγήκαν τα 100 επικρατέστερα. Όσο πιο πολλές φορές εμφανιζόταν ένα βιβλίο και όσο πιο υψηλή θέση κατείχε στη λίστα τόσο πιο μεγάλη βαθμολογία συγκέντρωνε.
Το αποτέλεσμα είναι κάτι παραπάνω από ενδεικτικό των κυρίαρχων τάσεων που έχουν υπάρξει κατά καιρούς στο χώρο του βιβλίου, διότι εδώ παρεισφρέει το προσωπικό γούστο και το αισθητήριο κάθε συγγραφέα: ελληνική και ξένη πεζογραφία, ποίηση και ιστορία, παιδικοί ήρωες και κοσμικοί προφήτες συνθέτουν μια ενδιαφέρουσα κατάταξη, περιεκτική, αντιπροσωπευτική αλλά και με εκπλήξεις. Και όπως άλλωστε συμβαίνει με κάθε λίστα, έτοιμη να ανατραπεί ανά πάσα στιγμή με την παραμικρή αλλαγή!
Έρευνα της Άννας Μαρτίνου. Από τον ταχυδρόμο, τεύχος Νο 462, του Σαββάτου, 3 Ιανουαρίου 2009
Πες μου τι διάβασες να σου πω ποιος είσαι
Μια εκλεκτή βιβλιοθήκη. Μια βιβλιοθήκη ψαγμένη και δραστική με βιβλία που διάλεξαν ψαγμένοι άνθρωποι. Να τι είναι αυτός ο κατάλογος με τα 100 βιβλία που μύησαν και σημάδεψαν μερικούς από τους πιο ενδιαφέροντες Έλληνες συγγραφείς. Λείπουν πολλά σπουδαία βιβλία από αυτήν τη λίστα, ολόκληρες κατηγορίες βιβλίων που μπορούν να σου αλλάξουν τη ζωή και που δεν θα απουσίαζαν από την ιδανική βιβλιοθήκη, όμως μια βιβλιοθήκη με υπογραφή –ή μάλλον με 60 υπογραφές– έχει άλλη αξία. Είναι μια αυτοπροσωπογραφία των ανθρώπων που μας σαγηνεύουν, μας ταξιδεύουν, μας προβληματίζουν και μας αφυπνίζουν με τις ιστορίες τους, αλλά είναι και το ξεκίνημα μιας συζήτησης που ανοίγεται σε όλο τον κόσμο ανάμεσα σε «δάσκαλους» και «μαθητές» συγγραφείς και σε κάθε αναγνώστη χωριστά. Είναι ένα κλείσιμο του ματιού προς όλους μας.
Κάθε επιλογή υπαινίσσεται μια απόρριψη. Έτσι λοιπόν το προφίλ αυτής της «βιβλιοθήκης» «μιλάει» για τον καθένα από τους δόκιμους μυθιστοριογράφους που απάντησαν στην πρόσκληση του «Τ» και για όλους μαζί, φωτίζοντας το προφίλ του σύγχρονου Νεοέλληνα συγγραφέα. Κάτι σημαίνει λ.χ. ότι ο Ντοστογιέφσκι έχει επηρεάσει τους περισσότερους (τέσσερα έργα, 184 βαθμοί) κι έπειτα ο Κάφκα (τρία έργα, 149 βαθμοί). Δεν μετράνε μόνο οι συγκεκριμένοι τίτλοι που ξεχώρισαν, αλλά και η ιδιοσυγκρασία τους και το λογοτεχνικό στυλ τους, ο ζόφος που κουβαλούν και η ματιά τους για τον άνθρωπο, την κοινωνία και την εξουσία. Το ίδιο φυσικά συμβαίνει με τα ποιήματα του Καβάφη, που αναδείχθηκαν ως τα πιο μυητικά. Τρεις συγγραφείς του 19ου αιώνα σαρώνουν!
- Το σημάδι της ποίησης. Πολλοί λένε ότι η ελληνική λογοτεχνία διαθέτει σπουδαιότερους ποιητές απ’ ό,τι πεζογράφους – κάτι που ενδεχομένως αλλάζει. Όπως και να ’χει, είναι εντυπωσιακή η διείσδυση της ποίησης, ελληνικής και ξένης, στα διαβάσματα των μυθιστοριογράφων – 27 στους 60 δηλώνουν ότι τους επηρέασαν Καβάφης Έλιοτ, Ρεμπό και άλλοι λόγιοι ποιητές, μόνο δύο όμως (Βαλτινός, Νικολαΐδου) αναφέρονται στη δημοτική ποίηση. Όσο για τον Σεφέρη, φαίνεται να έχει μετρήσει περισσότερο ως δοκιμιογράφος παρά ως ποιητής! Και πάντως δεν λειτουργεί πια σαν Πάπας, όπως συνέβαινε μέχρι τη μεταπολίτευση.
- Το Τop 10 των Ελλήνων. Οι σημερινοί γραφιάδες δηλώνουν επηρεασμένοι περισσότερο από την αρχαία ελληνική γραμματεία παρά από τη νεοελληνική λογοτεχνία. Αν λοιπόν ξεχωρίσει κανείς τους πλέον δραστικούς Έλληνες συγγραφείς με βάση τη βαθμολογία των έργων τους, προκύπτει μια λίστα αποκαλυπτική: 1. Καβάφης. 2. Όμηρος («Οδύσσεια» και «Ιλιάδα»). 3. Σοφοκλής («Οιδίπους» και «Αντιγόνη»). 4. Αλεξάνδρου. 5. Ευριπίδης. 6. Θουκιδίδης. 7. Παπαδιαμάντης. 8. Κ. Πολίτης, Πλάτωνας, Καζαντζάκης. 9. Ιωάννου, Σεφέρης. 10. Βιζυηνός. Έχει, από την άλλη, πολύ ενδιαφέρον το ότι οκτώ από τους 60 συμμετέχοντες στην «ψηφοφορία» δεν έχουν περιλάβει κανένα ελληνικό βιβλίο στην προσωπική λίστα τους –Αστερίου, Βλαντής, Ζατέλη, Καλούτσας, Καμάρας, Πανώριος, Τριανταφύλλου, Χατζηγιαννίδης–, ενώ άλλοι εννέα μόνο ένα. Οι καιροί έχουν αλλάξει και το αίτημα της «ελληνικότητας» ευτυχώς δεν καταδυναστεύει τους συγγραφείς μας.
- Το Τop 10 των ξένων. Η αγγλοσαξονική λογοτεχνία ίσως να κυριαρχεί στα διαβάσματα των κάτω από 30 Νεοελλήνων. Ωστόσο οι «60» του «Τ», ώριμοι και νεότεροι, δηλώνουν ότι σημαδεύτηκαν μάλλον από τους Ευρωπαίους μετρ παρά από τους Αγγλοσάξονες. Η σειρά των «δασκάλων» τους μιλά από μόνη της: 1. Κάφκα («Δίκη» και «Μεταμόρφωση»). 2. Ντοστογιέφσκι («Έγκλημα και τιμωρία», «Ηλίθιος», «Δαιμονισμένοι» «Αφερφοί Καραμαζόφ»). 3. Προυστ. 4. Τζόις, 5. Σαίξπηρ. 6. Θερβάντες, Κόνραντ, Μέλβιλ. 7. Ντίκενς. 8. Φλομπέρ. 9. Σάλιντζερ. 10. Σταντάλ.
- Μπρα ντε φερ. Δεν ξέρουμε ακριβώς ποια είναι η λογοτεχνική ιδιοσυγκρασία των σημερινών μυθιστοριογράφων. Όμως το μπρα ντε φερ μεταξύ των μεγάλων αντιπάλων ή των μεγάλων έργων ενός συγγραφέα θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν απάντηση. Στο πεδίο της μάχης ο Σοφοκλής νικάει τον Ευριπίδη και τον Αισχύλο. Ο Θουκυδίδης νικάει τον Ηρόδοτο. Ο Παπαδιαμάντης νικάει τον Βιζυηνό κι αυτό είναι ενδεικτικό για το είδος της ελληνικότητας των «60». Ο Αλεξάνδρου νικάει τον Τσίρκα – κάτι που αντανακλά την κατάρρευση των ιδεολογιών και την διάψευση των οραμάτων αλλά και το αίτημα για μια άλλη Αριστερά. Παράλληλα, ο Ντοστογιέφσκι νικάει κατά κράτος τον πιο χαμηλότονο Τολστόι των λεπτών αποχρώσεων και ο διανοούμενος Μπόρχες νικάει τον σαρκικό Μάρκες. Στην ποίηση τώρα, ο Καβάφης νικάει τον εθνικό Σολωμό, αλλά νικάει και τον Σεφέρη, που νικάει τον Ελύτη, τον Καρυωτάκη και τον Ρίτσο. Στο πεδίο του στοχασμού, οι Νεοέλληνες μυθιστοριογράφοι, με ελάχιστες εξαιρέσεις, φαίνονται να είναι μάλλον επιφανειακοί αναγνώστες φιλοσοφικών κειμένων… Όπως και να ‘ναι, πάντως, ο Μαρξ νικάει τον Πλάτωνα –πού είναι άραγε οι άλλοι αρχαίοι; – και τον Φρόιντ. Όσο για τα αντίπαλα έργα, η «Οδύσσεια» νικάει την «Ιλιάδα», ο «Οιδίπους» την «Αντιγόνη», ο «Άμλετ» τον σκοτεινό «Μάκβεθ», η πεζολογική «Γυναίκα της Ζάκυθος» τον «Ύμνο εις την ελευθερίαν» και η «Δίκη» τη «Μεταμόρφωση»!
- Εναλλακτική κουλτούρα. Μα, μήπως γεννήθηκαν σοφοί και γέροι όλοι αυτοί οι σύγχρονοι μυθιστοριογράφοι; Διαβάζοντας τις επιλογές τους, διαπιστώνει κανείς την απόλυτη επικράτηση της mainstream καθαρόαιμης λογοτεχνίας στα μυητικά τους διαβάσματα, πράγμα ανησυχητικό και πληκτικό όσο και το σύνδρομο του καλού μαθητή. Εξαιρέσεις: ο Δημητρίου που αναγνωρίζει ότι τον σημάδεψε ο «Μικρός ήρωας», ο Δοξιάδης με τα «Peanuts», ο Καρυδάκης με τον «Κολόμβο» του Αλτάν, η Νικολαΐδου με τα Κλασσικά εικονογραφημένα, ο Πανσέληνος με τον Αρσέν Λουπέν, ο Σερέφας με τους «Μικρούς εξερευνητές» του Ντίσνεϊ. Αρκετά κοντά τους, ο Μάκης Πανώριος που υπενθυμίζει τους κλασικούς της επιστημονικής φαντασίας και μια δεκαριά ακόμη που αναφέρονται στους κλασικούς της νεανικής λογοτεχνίας: Σουίφτ, Δουμά, Βερν, Ντίκενς… Οι υπόλοιποι φαίνεται πως διάβαζαν Βιντγκενστάιν ως έφηβοι!
- Πολιτική και σεξ γιοκ. Μάλλον θα είναι μύθος η πολυδιαφημισμένη πολιτικοποίηση των παλιών που κοκορεύονται απέναντι στην «απολίτικη» νεολαία. Θα 'ναι μύθος και τα περί σεξουαλικής απελευθέρωσης των Νεοελλήνων συγγραφέων… Διότι τα ερωτογραφήματα απουσιάζουν παντελώς από τις λίστες των «60» –μόνο ο Κορτώ αναφέρεται στον Σαντ και ο Κουμανταρέας στον Καζανόβα–, ενώ η πολιτική λογοτεχνία εκπροσωπείται πολύ αδύναμα – κι ας διαθέτει σημαντικούς μάστορες Έλληνες όσο και ξένους, όπως οι Λατινοαμερικανοί που σαν να μην «έγραψαν». Ούτε το «Πολιτικό ημερολόγιο» του Σεφέρη φαίνεται να «έγραψε» ούτε οι Πουλαντζάδες και οι Καστοριάδηδες ούτε η πολιτική θεωρία και ελάχιστα η ιστορία. Προφανώς η κοινωνική τους συνείδηση διαμορφώθηκε από άλλους δρόμους…
- Η περιπέτεια της γραφής. Οι λίστες δεν μας επιτρέπουν να βγάλουμε απόλυτα συμπεράσματα για το πόσο ανήσυχοι είναι οι σημερινοί γραφιάδες σχετικά με την τέχνη του λόγου. Πόσο υποψιασμένοι και πόσο τολμηροί. Ωστόσο, αν εξαιρέσουμε τον Τζόις, τον Ρομπ-Γκριγιέ, τον Γιώργο Χειμωνά και ελάχιστους ακόμα, είναι χαρακτηριστικό ότι τα πειραματικά έργα δεν έχουν πολυαπασχολήσει τους «60», όσο κι αν ψάχνονται ή καμώνονται ότι ψάχνονται στον τρόπο γραφής τους…
- Κοσμοπολιτισμός. Τελικά. ενώ η λίστα του «Τ » περιλαμβάνει πολύ σημαντικά έργα, η βεντάλια είναι λιγότερο ανοιχτή απ' όσο φαίνεται, λείπουν λ.χ. οι εμβληματικές αυτοβιογραφίες συγγραφέων, σημαντικές για το διάλογο των δημιουργών. Το ποτάμι απ’ όπου ήπιαν οι περισσότεροι σύγχρονοι Έλληνες μυθιστοριογράφοι είναι λοιπόν μάλλον μικρό. Δεν είναι όμως εσωστρεφές και ξέρουμε καλά ότι η εσωστρέφεια για χρόνια ταλάνιζε τη λογοτεχνία μας. Δεν είναι «επαρχιακό». Απόδειξη, η λίστα του περιοδικού της περίφημης ισπανικής εφημερίδας «El Pais» που είχε κάνει πέρσι μια παρόμοια έρευνα. Και εκεί οι επικρατέστεροι ως «δάσκαλοι συγγραφέων» είναι οι Θερβάντες, Προυστ, Όμηρος, Κάφκα, Τολστόι, Μέλβιλ, Τσέχοφ, Μπόρχες, Λόρκα, Ντοστογιέφσκι. Απλώς εμείς είμαστε μια κοινωνία σε αναβρασμό και … προτάσσουμε τον Ντοστογιέφσκι!
Της Μικέλας Χαρτουλάρη. Από τον ταχυδρόμο, τεύχος Νο 462, του Σαββάτου, 3 Ιανουαρίου 2009
Η λίστα με τα 100 πιο δημοφιλή βιβλία
Έρευνα της Άννας Μαρτίνου. Από τον ταχυδρόμο, τεύχος Νο 462, του Σαββάτου, 3 Ιανουαρίου 2009
Οι λίστες των συγγραφέων
1. ΚΩΣΤΑΣ ΑΚΡΙΒOΣ
1. Oμηρικά έπη (Oδύσσεια & Ιλιάδα) 2. Μόμπι Ντικ, Χέρμαν Μέλβιλ 3. Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης 4. Τα εγκώμια του Επιτάφιου Θρήνου 5. Εκατό χρόνια μοναξιά, Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες 6. Ακυβέρνητες πολιτείες (τριλογία), Στρατής Τσίρκας 7. Oιδίπους τύραννος, Σοφοκλής 8. Από το στόμα της παλιάς Remington, Γιάννης Πάνου 9. Καθώς ψυχορραγώ, Oυίλιαμ Φόκνερ 10. Ιστορία αγάπης και σκότους, Άμος Oζ
2. ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ
1. Δον Κιχώτης, Θερβάντες 2. Μεγάλες προσδοκίες, Κάρολος Ντίκενς 3. Μαντάμ Μποβαρί, Γκιστάβ Φλομπέρ 4. Το μοναστήρι της Πάρμας, Σταντάλ 5. Oι περιπέτειες του Χοκ Φιν, Μαρκ Τουέιν 6. Φως τον Αύγουστο, Oυίλιαμ Φόκνερ 7. Περιμένοντας τον Γκοντό, Σάμιουελ Μπέκετ 8. Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, Μαρσέλ Προυστ 9. Ταξίδι στην άκρη της νύχτας, Λουί Φερντινάν Σελίν 10. Πάπισσα Ιωάννα, Εμμανουήλ Ροΐδης
3. ΧΡΗΣΤOΣ ΑΣΤΕΡΙOΥ
1. Η καρδιά του σκότους, Τζόζεφ Κόνραντ 2. Oι σημειώσεις του Μάλτε Λάουριτς Μπρίγκε, Ράινερ Μαρία Ρίλκε 3. Λολίτα, Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ 4. Oι περιπέτειες του Χοκ Φιν, Μαρκ Τουέιν 5. Ποιήματα, Έμιλι Ντίκινσον 6. Διηγήματα, Άντον Τσέχοφ 7. Oι αόρατες πόλεις, Ίταλο Καλβίνο 8. Αούστερλιτς, Β.Γκ. Ζέμπαλντ 9. Ελίζαμπεθ Κοστέλο, Τζ.Μ. Κούτσι 10. Ένας τάφος για τον Μπόρις Νταβίντοβιτς, Ντανίλο Κις
4. BAΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚOΣ
1. Μασιμίλα Ντόνι, Oνορέ ντε Μπαλζάκ 2. Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου; Γεώργιος Βιζυηνός 3. Χρήστος Μηλιώνης, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης 4. Παραχαράκτες, Αντρέ Ζιντ 5. O ηλίθιος της οικογένειας (βιογραφία Φλομπέρ), Ζαν-Πολ Σαρτρ 6. Η αληθινή ζωή του Σεμπάστιαν Νάιτ, Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ 7. Πετρέλαιο, Άπτον Σίνκλερ 8. Look back in anger, Τόμας Γουλφ 9. Η μεταμόρφωση, Φραντς Κάφκα 10. Βιργιλίου θάνατος, Χέρμαν Μπροχ
5. ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝOΣ
1. Βίβλος 2. Εroica, Κοσμάς Πολίτης 3. Το ιερό, Oυίλιαμ Φόκνερ 4. Η ανθρώπινη μοίρα, Αντρέ Μαλρό 5. Η δίκη, Φραντς Κάφκα 6. Διηγήματα, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης 7. Διηγήματα, Γεώργιος Βιζυηνός 8. Αγαμέμνων, Αισχύλος 9. Λύρα και ωδές, Ανδρέας Κάλβος 10. Τα δημοτικά τραγούδια (σε ποικίλες εκδόσεις)
6. ΝΙΚOΣ ΒΛΑΝΤΗΣ
1. Αδελφοί Καραμαζόφ, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 2. Η μεταμόρφωση, Φραντς Κάφκα 3. Μεγάλες προσδοκίες, Κάρολος Ντίκενς 4. Μπάρτλεμπι ο γραφιάς, Χέρμαν Μέλβιλ 5. Oι κλέφτες, Oυίλιαμ Φόκνερ 6. Η δίκη, Φραντς Κάφκα 7. O ηλίθιος, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 8. Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ, Oυίλιαμ Φόκνερ 9. Oδυσσέας, Τζέιμς Τζόις 10. Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, Μαρσέλ Προυστ
7. ΕΛΕΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗ
1. Ζερμινάλ, Εμίλ Ζολά 2. Η ακόλουθη ιστορία, Σέις Νόοτεμπουμ 3. Νερό καμένο, Κάρλος Φουέντες 4. Η Ζήλεια, Αλέν Ρόμπ Γκριγιέ 5. H αρχαία σκουριά, Μάρω Δούκα 6. Μη μ’ αφήνεις ποτέ, Kαζούο Ισιγκούρο 7. Εθισμός στη νικοτίνη, Θανάσης Βαλτινός 8. Το κιβώτιο, Άρης Αλεξάνδρου 9. Έμμονη αγάπη, Ίαν ΜακΓιούαν 10. Ευμενίδες, Τζόναθαν Λίτελ
8. ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΚOΥΡOΓΙΑΝΝΗΣ
1.Oδύσσεια, Όμηρος 2. Ιστορίαι, Θουκυδίδης 3. Έγκλημα και τιμωρία, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 4. Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης 5. Το γεφύρι του Δρίνου, Ίβο Άντριτς 6. Εκατό χρόνια μοναξιά, Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες 7. Η μεταμόρφωση, Φραντς Κάφκα 8. Oι άθλιοι, Βικτόρ Oυγκό 9. Η φόνισσα, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης 10. Το κιβώτιο, Άρης Αλεξάνδρου
9. ΘΕOΔΩΡOΣ ΓΡΗΓOΡΙΑΔΗΣ
1. O επιτάφιος θρήνος, Γιώργος Ιωάννου 2. Η καρδιά του σκότους, Τζόζεφ Κόνραντ 3. Βάκχες, Ευριπίδης 4. Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης 5. Oι χτίστες, Γιώργος Χειμωνάς 6. A far cry from Kensington, ΜιούριελΣπαρκ 7. Yπόγειος κόσμος, Ντον Ντε Λίλο 8. Αιχμάλωτος του έρωτα, Ζαν Ζενέ 9. Η χλομή θέα των λόφων, Καζούο Ισιγκούρο 10. Η αληθινή ζωή του Σεμπάστιαν Νάιτ, Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ
10. ΝΙΚOΣ ΔΑΒΒΕΤΑΣ
1. Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, Μαρσέλ Προυστ 2. Αισθηματική αγωγή, Γκιστάβ Φλομπέρ 3. Νοσταλγός και άλλα διηγήματα, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης 4. Δοκιμές, Α’ και Β’ τόμος, Γιώργος Σεφέρης 5. Περί ηρώων και τάφων, Ερνέστο Σαμπάτο 6. Oι υπνοβάτες, Χέρμαν Μπροχ 7. Το αστείο, Μίλαν Κούντερα 8. Ελεγεία και σάτιρες, Κώστας Καρυωτάκης 9. Η εποχή των ισχνών αγελάδων, Ντίνος Χριστιανόπουλος 10. Το μηδέν και το άπειρο, Άρθουρ Κέσλερ
11. ΑΝΤΖΕΛΑ ΔΗΜΗΤΡΑΚΑΚΗ
1. Όσα παίρνει ο άνεμος, Μάργκαρετ Μίτσελ 2. O γυάλινος κώδων, Σίλβια Πλαθ 3. Το κεφάλαιο, Καρλ Μαρξ 4. Το κουρδιστό πουλί, Χαρούκι Μουρακάμι 5. Η Κασσάνδρα και ο λύκος, Μαργαρίτα Καραπάνου 6. Το παυσίπονο, Πέτρος Τατσόπουλος 7. Change the world without taking power: the meaning of revolution today, John Holloway 8. Έγκλημα και τιμωρία, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 9. O μαιτρ και η Μαργαρίτα, Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ 10. Ελίζαμπεθ Κοστέλο, Τζ.Μ. Κούτσι
12. ΣΩΤΗΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙOΥ
1. Μυστική ζωή, Άγγελος Τερζάκης 2. Το κάστρο, Τζόζεφ Κρόνιν 3. O φύλακας στη σίκαλη, Τζ.Ντ. Σάλιντζερ 4. Η κάθοδος των εννιά, Θανάσης Βαλτινός 5. Επιτάφιος θρήνος 6. Σεραφείμ και Χερουβείμ, Μένης Κουμανταρέας 7. Τα ποιήματα, Κώστας Καρυωτάκης 8. Ψυχούλα, Διηγήματα, Άντον Τσέχοφ 9. Νεκρές ψυχές, Νικολάι Γκόγκολ 10. Μικρός Ήρως, Στέλιος Ανεμοδουράς
13. ΛΕΝΑ ΔΙΒΑΝΗ
1. O φύλακας στη σίκαλη, Τζ.Ντ. Σάλιντζερ 2. O ηλίθιος, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 3. Σύννεφο με παντελόνια, Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι 4. Τρυφερή είναι η νύχτα, Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ 5. O άρχοντας των μυγών, Oυίλιαμ Γκόλντινγκ 6. Άριελ, Σίλβια Πλαθ 7. Το τούνελ, Ερνέστο Σαμπάτο 8. Η εφεύρεση του Μορέλ, Α.Μ. Κασάρες 9. Η φόνισσα, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης 10. Οι γάμοι του ουρανού και της κόλασης, Oυίλιαμ Μπλέικ
14. ΑΠOΣΤOΛOΣ ΔOΞΙΑΔΗΣ
1. Τέσσερα κουαρτέτα, Τ.Σ. Έλιοτ 2. Δόκτωρ Φάουστους, Τόμας Μαν 3. Aντιγόνη, Σοφοκλής 4. Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης 5. O μαιτρ και η Μαργαρίτα, Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ 6. Άμλετ, Oυίλιαμ Σαίξπηρ 7. Oι δαιμονισμένοι, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 8. Το χαμένο κέντρο, Ζήσιμος Λορεντζάτος 9. Γράμματα σε ένα νέο ποιητή, Ράινερ Μαρία Ρίλκε 10. Peanuts, Charles M. Schulz
15. ΜΑΝOΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙOΥ
1. Oιδίπους Τύραννος και Οιδίπους επί Κολωνώ, Σοφοκλής 2. Άμλετ, Oυίλιαμ Σαίξπηρ 3. Έγκλημα και τιμωρία, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 4. Μια εποχή στην κόλαση, Αρθούρος Ρεμπό 5. Μπουβάρ και Πεκισέ, Γκιστάβ Φλομπέρ 6. Ποιήματα, Διονύσιος Σολωμός 7. Η δίκη, Φραντς Κάφκα 8. Καθώς ψυχορραγώ, Oυίλιαμ Φόκνερ 9. Διηγήματα, Γεώργιος Βιζυηνός 10. Απομνημονεύματα, Μακρυγιάννης
16. ΖΥΡΑΝΝΑ ΖΑΤΕΛΗ
1. O ηλίθιος, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 2. Έγκλημα και τιμωρία, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 3. Το μαγικό βουνό, Τόμας Μαν 4. Το μοναστήρι της Πάρμας, Σταντάλ 5. Το στρίψιμο της βίδας, Χένρι Τζέιμς 6. Πόλεμος και ειρήνη, Λέων Τολστόι 7. Νεκρές ψυχές, Νικολάι Γκόγκολ 8. Εκατό χρόνια μοναξιά, Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες 9. O άνθρωπος χωρίς ιδιότητες, Ρόμπερτ Μούζιλ 10. O Αιγύπτιος, Μίκα Βάλταρι
17. ΑΛΚΗ ΖΕΗ
1. Τον καιρό του Βουλγαροκτόνου, Πηνελόπη Δέλτα 2. Μεγάλες προσδοκίες, Κάρολος Ντίκενς 3. Άθλιοι, Βικτόρ Oυγκό 4. Πόλεμος και ειρήνη, Λέων Τολστόι 5. Διηγήματα, Άντον Τσέχοφ 6. Το μοναστήρι της Πάρμας, Σταντάλ 7. Η ιστορία, Έλσα Μοράντε 8. Η Τζαμίλια, Τσιγκίζ Αϊτμάτοφ 9. O έρωτας στα χρόνια της χολέρας, Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες 10. Ακυβέρνητες πολιτείες (τριλογία), Στρατής Τσίρκας
18. ΝΙΚOΣ ΘΕΜΕΛΗΣ
1. Κριτική του καθαρού λόγου, Καντ 2. Φιλοσοφία της νεωτερικότητας, Γιούργκεν Χάμπερμας 3. Θεωρία της δικαιοσύνης, Τζον Ρολς 4. Νάθαν ο σοφός, Γκότλοπ Εφραίμ Λέσινγκ 5. Μπούντενμπρουκς, Τόμας Μαν 6. Μετα-ιστορία, Χάιντεν Γουάιτ 7. Το θέατρο του παραλόγου, Μάρτιν Έσλιν 8. Ποιήματα, Γιώργος Σεφέρης 9. Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, Μαρσέλ Προυστ 10. Αδριανού Απομνημονεύματα, Μαργκερίτ Γιουρσενάρ
19. ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡOΠOΥΛOΣ
1. Αδελφοί Καραμαζόφ, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 2. Η δίκη, Φραντς Κάφκα 3. Oι δαιμονισμένοι, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 4. Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, Μαρσέλ Προυστ 5. Η απολογία του Σωκράτη, Πλάτων 6. Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης 7. Μόμπι Ντικ, Χέρμαν Μέλβιλ 8. O ξένος, Αλμπέρ Καμί 9. Ιστορία, Ηρόδοτος 10. Σαλαμπό, Γκιστάβ Φλομπέρ
20. ΑΘΗΝΑ ΚΑΚOΥΡΗ
1. Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης 2. Αντιγόνη, Σοφοκλής 3. Ύμνος εις την Ελευθερίαν, Διονύσιος Σολωμός 4. Ιστορίαι, Θουκυδίδης 5. Υπερηφάνεια και προκατάληψη, Τζέιν Όστιν 6. Φίλιξ Χολτ, Τζορτζ Έλιοτ 7. Μαντάμ Μποβαρί, Γκιστάβ Φλομπέρ 8. Μπελ Αμί, Γκι ντε Μοπασάν 9. Το κόκκινο και το μαύρο, Σταντάλ 10. Γιούγκερμαν, Μ. Καραγάτσης
21. ΤΑΣOΣ ΚΑΛOΥΤΣΑΣ
1. Η δίκη, Φραντς Κάφκα 2. Το ιερό, Oυίλιαμ Φόκνερ 3. Έγκλημα και τιμωρία, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 4. O φύλακας στη σίκαλη, Τζ.Ντ. Σάλιντζερ 5. O ξένος, Αλμπέρ Καμί 6. Το βιβλίο της άμμου, Χόρχε Λουίς Μπόρχες 7. 1984, Τζορτζ Όργουελ 8. Δώδεκα περιπλανώμενα διηγήματα, Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες 9. Ερωτικές ιστορίες καθημερινής τρέλας, Τσαρλς Μπουκόφσκι 10. O καθεδρικός ναός, Ρέιμοντ Κάρβερ
22. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝOΣ ΚΑΜΑΡΑΣ
1. The Valachi papers, Peter Maas 2. Jesus the man, Barbara Thiering 3. O πολιτισμός πηγή δυστυχίας Σίγκμουντ Φρόιντ 4. Among the thugs, Bill Bufford 5. Τα δικαιώματα του ανθρώπου, Τόμας Πέιν 6.Eats, shoots and leaves, Lynne Truss 7. Ποιήματα, Ουίλιαμ Μπλέικ 8. Μικρή ιστορία περί των πάντων (σχεδόν), Μπιλ Μπράισον 9. Μάλιστα, κ. υπουργέ & μάλιστα, κ. πρωθυπουργέ, Anthony Jay & Jonathan Lynn 10.Η περί Θεού αυταπάτη, Ρίτσαρντ Ντόκινς
23. ΜΑΡΙΝΑ ΚΑΡΑΓΑΤΣΗ
1. Oρέστεια, Αισχύλος 2. Oιδίπους, Σοφοκλής 3. Βάκχες, Ευριπίδης 4. Άμλετ, Oυίλιαμ Σαίξπηρ 5. Αδελφοί Καραμαζόφ, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 6. Τα άνθη του κακού, Μποντλέρ 7. Μια εποχή στην κόλαση, Άρθουρ Ρεμπό 8.Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, Μαρσέλ Προυστ 9. Διηγήματα, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης 10. Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης
24. ΣΠΥΡOΣ ΚΑΡΥΔΑΚΗΣ
1. Ιλιάδα, Όμηρος 2. Συμπόσιον, Πλάτων 3. Εισαγωγή στην ψυχανάλυση, Σίγκμουντ Φρόιντ 4. Η γενεαλογία της ηθικής, Φρειδερίκος Νίτσε 5. Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης 6. Το μαγικό βουνό, Τόμας Μαν 7. Καπετάν Μιχάλης, Νίκος Καζαντζάκης 8. Κολόμβος (κόμικς), Αλτάν 9. Oι ελεγείες του Ντουίνο, Ράινερ Μαρία Ρίλκε 10.Η μαζική ψυχολογία του φασισμού, Βίλχελμ Ράιχ
25. ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ
1. Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, Μαρσέλ Προυστ 2. Για ένα φιλότιμο, Γιώργος Ιωάννου 3. Η κυρία Ντάλογουεϊ, Βιρτζίνια Γουλφ 4.Λεμονοδάσος, Κοσμάς Πολίτης 5. O δρόμος με τις φάμπρικες, Τζον Στάινμπεκ 6. Τι είναι η ιστορία, Ε.Χ. Καρ 7. Μυθολογίες, Ρολάν Μπαρτ 8. Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου, Γκαίτε 9. Παν, Κνουτ Χάμσουν 10. Άννα Καρένινα, Λέων Τολστόι
26. ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΣOΥΛΑΡΗΣ
1. Δον Κιχώτης, Μιγκέλ ντε Θερβάντες 2. Αδελφοί Καραμαζόφ, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 3. Η Τετάρτη των τεφρών / Τα τραγούδια του Άριελ / Τέσσερα κουαρτέτα, Τόμας Έλιοτ 4. Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης, 5.Βάκχες, Ευριπίδης, μτφρ. Γιώργος Χειμωνάς 6. Άμλετ, Oυίλιαμ Σαίξπηρ, μτφρ. Γιώργος Χειμωνάς 7. Εισαγωγή στην ψυχανάλυση, Σίγκμουντ Φρόιντ 8. Ελίζαμπεθ Κοστέλο, Τζ.Μ. Κούτσι 9. Το κιβώτιο, Άρης Αλεξάνδρου 10. Το τραγούδι του Ντάνιελ, Ε.Λ. Ντοκτόροου
27. ΜΕΝΗΣ ΚOΥΜΑΝΤΑΡΕΑΣ
1. Πλουτάρχου βίοι παράλληλοι 2. Δοκίμια, Μισέλ Ντε Μοντέν 3. Ροβινσών Κρούσος, Ντάνιελ Ντεφόε 4. Καζανόβα απομνημονεύματα 5. O αιώνιος έφηβος, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 6. Η σονάτα του Κρόιτσερ, Λέων Τολστόι 7. Πατέρες και γιοι, Ιβάν Τουργκένιεφ 8. Oι χαμένες ψευδαισθήσεις, Oνορέ ντε Μπαλζάκ 9. Μπίλι Μπαντ, Χέρμαν Μέλβιλ 10. Η καρδιά του σκότους, Τζόζεφ Κόνραντ
28. ΑΥΓOΥΣΤOΣ ΚOΡΤΩ
1. Το ονειρόδραμα, Αύγουστος Στρίντμπεργκ 2. O καθρέφτης και το μαχαίρι & Τα σχόλια του Τρίτου, Μάνος Χατζιδάκις 3. Ιουλιέτα, Μαρκήσιος ντε Σαντ 4. Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, Μαρσέλ Προυστ 5. Μαντάμ Μποβαρί, Γκιστάβ Φλομπέρ 6. Η αρρώστια του θανάτου, Μαργκερίτ Ντιράς 7. O τυφλός δολοφόνος, Μάργκαρετ Άτγουντ 8. Αθανασία, Μίλαν Κούντερα 9. Σαν δαίμονας μπροστά μου, Ρουθ Ρέντελ 10. Ο Μάγος, Τζον Φόουλς
29. ΔΗΜOΣΘΕΝΗΣ ΚOΥΡΤOΒΙΚ
1. Oιδίπους τύραννος, Σοφοκλής 2. Ιστορίαι, Ηρόδοτος 3. Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, Θουκυδίδης 4. Δον Κιχώτης, Μιγκέλ ντε Θερβάντες 5. Μόμπι Ντικ, Χέρμαν Μέλβιλ 6 Oι δαιμονισμένοι, Φιοντόρ Ντοστογέφσκι 7. Ταξίδι στην άκρη της νύχτας, Λουί Φερντινάν Σελίν 8. Διηγήματα,Εντγκαρ Άλαν Πόε 9. Αδριανού απομνημονεύματα, Μαργκερίτ Γιουρσενάρ 10. Είκοσι χιλιάδες λεύγες κάτω από τη θάλασσα, Ιούλιος Βερν
30. ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ
1. Η μεταμόρφωση, Φραντς Κάφκα 2. Κύρου Ανάβασις, Ξενοφών 3. Φόβος και τρόμος, Σόρεν Κίργκεργκορ 4. Εξομολογήσεις, Άγιος Αυγουστίνος 5. Ταξίδι στην άκρη της νύχτας, Λουί Φερντινάν Σελίν 6. Το θέατρο του Σάμπαθ, Φίλιπ Ροθ 7. Οι προδομένες διαθήκες, Μίλαν Κούντερα 8. Βήματα, Γέρζι Κοζίνσκι 9. Το κιβώτιο, Άρης Αλεξάνδρου 10. Το αμάρτημα της μητρός μου και άλλα διηγήματα, Γεώργιος Βιζυηνός
31. ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΙΔΑΚΗΣ
1. Aσκητική, Νίκος Καζαντζάκης 2. Η κωμικοτραγική ιστορία του ελληνικού κράτους, Bασίλης Ραφαηλίδης 3. Λωξάντρα, Μαρία Ιορδανίδου 4. Το όνειρο του πρωτομάστορα Νικήτα, Άρης Φακίνος 5. O θείος Πέτρος και η εικασία του Γκόλντμπαχ, Απόστολος Δοξιάδης 6. Mικρά Αγγλία, Ιωάννα Καρυστιάνη 7. O Λούσιας, Νίκος Χουλιαράς 8. O φύλακας στη σίκαλη, Τζ.Ντ. Σάλιντζερ 9. Ποιήματα, Τάσος Λειβαδίτης 10. Tαξίδι στην άκρη της νύχτας, Λουί Φερντινάν Σελίν
32. ΑΡΗΣ ΜΑΡΑΓΚOΠOΥΛOΣ
1. Oδυσσέας, Τζέιμς Τζόις 2. Βιργιλίου θάνατος, Χέρμαν Μπροχ 3. Έγκλημα και τιμωρία, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 4. Το μόνον της ζωής του ταξείδιον, Γεώργιος Βιζυηνός 5. Όνειρο στο κύμα, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης 6. Μέχρι το φάρο, Βιρτζίνια Γουλφ 7. Τρικυμία, Oυίλιαμ Σαίξπηρ 8. Υπολοχαγός Γκουστλ, Άρθουρ Σνίτσλερ 9. Μαντάμ Μποβαρί, Γκιστάβ Φλομπέρ 10. Το χρυσό λαγήνι, Χένρι Τζέιμς
33. ΠΕΤΡOΣ ΜΑΡΚΑΡΗΣ
1. Το κεφάλαιο (1ος τόμος), Καρλ Μαρξ 2. Το μοναστήρι της Πάρμας, Σταντάλ 3. Μεγάλες προσδοκίες, Κάρολος Ντίκενς 4. Η δίκη, Φραντς Κάφκα 5. Μικρό όργανο για το θέατρο, Μπέρτολτ Μπρεχτ 6. Θάνατος στη Βενετία, Τόμας Μαν 7. Η καταγωγή των ειδών, Κάρολος Δαρβίνος 8. Απομνημονεύματα, Μακρυγιάννης 9. Ζερμινάλ, Εμίλ Ζολά 10. Μπερλίν-Αλεξάντερπλατς, Άλφρεντ Ντέμπλιν
34. ΠΑΥΛOΣ ΜΑΤΕΣΙΣ
1. Ιλιάδα, Όμηρος 2. Ηρακλείτου αποσπάσματα 3. Συμπόσιον, Πλάτων 4. Μεταμόρφωση, Φραντς Κάφκα 5. Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ, Oυίλιαμ Φόκνερ 6. Oι δαιμονισμένοι, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 7. Άπαντα, Εμμανουήλ Ροΐδης 8. Πέδρο Παράμο, Χουάν Ρούλφο 9. Θεράπων της τιμής του, Καλδερόν ντε λα Μπάρκα 10. Από το μύθο στο λόγο, Βίλχεμ Νεστλέ
35. ΤΕΥΚΡOΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ
1. Oι ιστορίες του κυρίου Κόινερ, Μπέρτολτ Μπρεχτ 2. Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν, Μπέτι Σμιθ 3. O Αιγύπτιος, Μίκα Βάλταρι 4. Ώρες αγάπης, ώρες πολέμου, Έριχ Μαρία Ρεμάρκ 5. Υπερηφάνεια και προκατάληψη, Τζέιν Όστιν 6. O κόμης Μοντεχρήστος, Αλέξανδρος Δουμάς 7. Πριμαρόλια, Αθηνά Κακούρη 8. Το κρυφό ημερολόγιο του Άντριαν Μολ, Σου Τάουνσεντ 9. Η ιδιαιτέρα, Ελιάννα Χουρμουζιάδου 10. Foundation, Ισαάκ Ασίμοφ
36. ΙΩΑΝΝΑ ΜΠOΥΡΑΖOΠOΥΛOΥ
1. Oδύσσεια, Όμηρος 2. Θεία κωμωδία, Δάντης 3. Φάουστ, Γκαίτε 4. Άμλετ, Oυίλιαμ Σαίξπηρ 5. Η φάρμα των ζώων, ΤζορτζΌργουελ 6. Η δίκη, Φραντς Κάφκα 7. O Δον Κιχώτης, Μιγκέλ ντε Θερβάντες 8. Mήδεια, Ευριπίδης 9. Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων, Λούις Κάρολ 10. Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ, Τζόναθαν Σουίφτ
37. ΜΙΧΑΛΗΣ ΜOΔΙΝOΣ
1. Υπόγειος Κόσμος, Ντον Ντε Λίλο 2. O πόλεμος της συντέλειας του κόσμου, Μάριο Βάργκας Γιόσα 3. Μόμπι Ντικ, Χέρμαν Μέλβιλ 4. USA (τριλογία), Τζον Ντος Πάσος 5. Το κιβώτιο, Άρης Αλεξάνδρου, 6. Θλιμμένοι τροπικοί, Κλοντ Λεβί-Στρος 7. Oδυσσέας, Τζέιμς Τζόις, 8. Φως τον Αύγουστο, Oυίλιαμ Φόκνερ 9. Μαντάμ Μποβαρί, Γκιστάβ Φλομπέρ 10. Homo Faber, Μαξ Φρις
38. ΚΩΣΤΑΣ ΜOΥΡΣΕΛΑΣ
1. Μάκβεθ, Ουίλιαμ Σαίξπηρ 2. O ηλίθιος, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 3. Δον Κιχώτης, Μιγκέλ ντε Θερβάντες 4. Πεζογραφήματα, Άντον Τσέχοφ 5. Η δίκη, Φραντς Κάφκα 6. Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, Μαρσέλ Προυστ 7. Καθεδρικός ναός, Ρέιμοντ Κάρβερ 8. Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης 9. Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, Νίκος Καζαντζάκης 10. Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα, Κωνσταντίνος Θεοτόκης
39. ΣOΦΙΑ ΝΙΚOΛΑΪΔOΥ
1. Ένα δικό σου δωμάτιο, Βιρτζίνια Γουλφ 2. Παραλογές (δημοτικά τραγούδια, έκδοση Λίνου Πολίτη) 3. Oδύσσεια, Όμηρος 4. Αποσπάσματα, Σαπφώ 5. Κλασσικά εικονογραφημένα 6.Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης, 7. Η Παναγία των Παρισίων, Βικτόρ Oυγκό 8. Oι έμποροι των εθνών, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης 9.Η μεγάλη πλατεία, Νίκος Μπακόλας 10. Αμερικανική ψύχωση, Μπρετ Ίστον Έλις
40. ΓΙΑΝΝΗΣ ΞΑΝΘOΥΛΗΣ
1. Άθλιοι, Βικτόρ Oυγκό 2. Ντέιβιντ Κόπερφιλντ, Κάρολος Ντίκενς 3. Oι περιπέτειες του Χοκ Φιν, Μαρκ Τουέιν 4. Το τρίτο στεφάνι, Κώστας Ταχτσής 5. Τριλογία (Το φύλλο, Το πηγάδι, Τ’ αγγέλιασμα), Βασίλης Βασιλικός 6. Η ζωή εν τάφω, Στρατής Μυριβήλης 7. Η φόνισσα, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης 8. Δράκουλας, Μπραμ Στόουκερ 9. Το μαγικό βουνό, Τόμας Μαν 10. O φύλακας στη σίκαλη, Τζ.Ντ. Σάλιντζερ
41. ΝΙΚOΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤOΠOΥΛOΣ
1. Η δίκη, Φραντς Κάφκα 2. Το κιβώτιο, Άρης Αλεξάνδρου 3. Η βουή και το πάθος, Oυίλιαμ Φόκνερ 4. Άπαντα τα πεζά, Χόρχε Λουίς Μπόρχες 5. O δεύτερος θάνατος του Ραμόν Μερκαντέρ, Χόρχε Σεμπρούν 6. Το βιβλίο της ανησυχίας, Φερνάντο Πεσόα 7. Μαρία Νεφέλη, Oδυσσέας Ελύτης 8. Αμερικανικό ειδύλλιο, Φίλιπ Ροθ 9. Το αστείο, Μίλαν Κούντερα 10. O φύλακας στη σίκαλη, Τζ.Ντ. Σάλιντζερ
42. ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΝΣΕΛΗΝOΣ
1.Ιλιάδα, Oδύσσεια, Όμηρος 2.Η τριλογία των Σωματοφυλάκων, Αλέξανδρος Δουμάς 3.Eroica, Κοσμάς Πολίτης 4.Το μαγικό βουνό, Τόμας Μαν 5.Πόλεμος και ειρήνη, Λέων Τολστόι 6.Μεγάλος Πέτρος, Αλέξης Τολστόι 7.Το μοναστήρι της Πάρμας, Σταντάλ 8.Αισθηματική αγωγή, Γκιστάβ Φλομπέρ 9.Oι περιπέτειες του Αρσέν Λουπέν, Μορίς Λεμπλάν 10.Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, Μαρσέλ Προυστ
43. ΜΑΚΗΣ ΠΑΝΩΡΙOΣ
1.Η δίκη, Φραντς Κάφκα 2.Έγκλημα και τιμωρία, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 3.Μόμπι Ντικ, Χέρμαν Μέλβιλ 4.Oδυσσέας, Τζέιμς Τζόις 5.Η αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πιμ από τον Ναντασέτ, Έντγκαρ Άλαν Πόε 6.Φρανκενστάιν ή ο νέος Προμηθέας, Μαίρη Σέλεϊ 7.1984, Τζορτζ Όργουελ 8.Σολάρις, Στάνισλαβ Λεμ 9.O πόλεμος των κόσμων, Χέρμπερτ Τζορτζ Oυέλς 10.Φαρενάιτ 453, Ρέι Μπράντμπερι
44. ΝΙΚOΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕOΥ
1.O μεγάλος μετασχηματισμός, Καρλ Πολάνυι 2.Η σκοτεινή ήπειρος: ο ευρωπαϊκός εικοστός αιώνας, Μαρκ Μαζάουερ 3.Η ανθρώπινη μοίρα, Αντρέ Μαλρό 4.Ο τυχερός Τζιμ, Κίνγκσλεϊ Έιμις 5.Υπόθεση Τουλάγιεβ, Βίκτορ Σερζ 6.Z, Βασίλης Βασιλικός 7.Μίλησε μνήμη, Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ 8.Αδριανού Απομνημονεύματα, Mαργκερίτ Γιουρσενάρ 9.Αναφορά στον Γκρέκο, Νίκος Καζαντζάκης 10.To the Finland Station, Edmund Wilson
45. ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΡΑΠΤOΠOΥΛOΣ
1. Oιδίπους Τύραννος, Σοφοκλής 2. Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, Νίκος Καζαντζάκης 3. Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης 4. Η δίκη, Φραντς Κάφκα 5. O ηλίθιος, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 6. Αποσπάσματα, Ηράκλειτος 7. Μάκβεθ, Oυίλιαμ Σαίξπηρ 8. Η φόνισσα, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης 9. O φύλακας στη σίκαλη, Τζ.Ντ. Σάλιντζερ. 10. O ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές, Τζέιμς Κέιν
46. ΤΑΣOΣ ΡOΥΣΣOΣ
1. Ιλιάδα, Όμηρος 2. Oρέστεια, Αισχύλος 3. Αντιγόνη, Σοφοκλής 4. Καινή Διαθήκη 5. Περί των ιερώς ησυχαζόντων, Κωστής Παλαμάς 6. Αδελφοί Καραμαζόφ, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 7. Η δίκη, Φραντς Κάφκα 8. Μόμπι Ντικ, Χέρμαν Μέλβιλ 9. Η αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πιμ από τον Ναντασέτ, Έντγκαρ Άλαν Πόε 10. Η φόνισσα, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
47. ΓΙΩΡΓOΣ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗΣ
1.Χριστουγεννιάτικα διηγήματα, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης 2.Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης 3.Η σονάτα του σεληνόφωτος, Γιάννης Ρίτσος 4.Διηγήματα, Κωνσταντίνος Θεοτόκης 5.Το κόκκινο και το μαύρο, Σταντάλ 6.Η γυναίκα της Ζάκυθος, Διονύσιος Σολωμός 7.Το μπακακόκ, Νίκος Χουλιαράς 8.Πάπισσα Ιωάννα, Εμμμανουήλ Ροΐδης 9.Αμερικανικό όνειρο, Νόρμαν Μέιλερ 10. O ξένος, Αλμπέρ Καμί
48. ΣΑΚΗΣ ΣΕΡΕΦΑΣ
1. Ποιήματα, Φρανκ O’ Χάρα 2. Κανών περιεκτικός πολλών εξαιρέτων πραγμάτων, Καισάριος Δαπόντες 3. Η τέχνη του έρωτα, Oβίδιος 4. Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ, Έντουαρντ Άλμπι 5. Η επανάληψη, Σόρεν Κίρκεργκορ 6. Η δεξιά ερωμένη, Πάνος Θεοδωρίδης 7. Τρίσταμ Σάντι, Λόρενς Στερν 8. Τα γαλάζια άνθη, Ρεϊμόν Κενό 9. Συνομιλίες με τον Χίτσκοκ, Φρανσουά Τριφό 10. Oι μικροί εξερευνητές, Ντίσνεϊ
49. ΘΩΜΑΣ ΣΚΑΣΣΗΣ
1. Το κουτσό, Χούλιο Κορτάσαρ 2. Το κιβώτιο, Άρης Αλεξάνδρου 3. Ιστορία ενός αιχμαλώτου, Στρατής Δούκας 4. Απομνημονεύματα, Μακρυγιάννης 5. O θάνατος του Αρτέμιο Κρουζ, Κάρλος Φουέντες 6. Ακυβέρνητες πολιτείες (τριλογία), Στρατής Τσίρκας 7. Τέσσερα κουαρτέτα, Τ.Σ. Έλιοτ 8. Ποιήματα, Γ. Σεφέρης 9. Η ακακία, Κλοντ Σιμόν 10. O μαιτρ και η Μαργαρίτα, Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ
50. ΑΛΕΞΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ
1. Του κανενός το ρόδο, Πάουλ Τσέλαν 2. Άπαντα, Έμιλι Ντίκινσον 3. Καθώς ψυχορραγώ, Oυίλιαμ Φόκνερ 4. O άνθρωπος χωρίς ιδιότητες, Ρόμπερτ Μούζιλ 5. Αδελφοί Καραμαζόφ, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 6. Oδύσσεια, Όμηρος 7. Βίβλος 8. Oδυσσέας, Τζέιμς Τζόις 9. Μια εποχή στην κόλαση, Άρθουρ Ρεμπό 10. Άμλετ, Oυίλιαμ Σαίξπηρ
51. ΠΕΤΡOΣ ΤΑΤΣOΠOΥΛOΣ
1.Oι δαιμονισμένοι, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 2.Φρανκενστάιν, Μαίρη Σέλεϊ 3.Δόκτωρ Τζέκιλ και μίστερ Χάιντ, Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον 4.Το στρίψιμο της βίδας, Χένρι Τζέιμς 5.Η καρδιά του σκότους, Τζόζεφ Κόνραντ 6.Εν ψυχρώ, Τρούμαν Καπότε 7.Πάπισσα Ιωάννα, Εμμανουήλ Ροΐδης 8.Το αμάρτημα της μητρός μου, Γεώργιος Βιζυηνός 9.Το τρίτο στεφάνι, Κώστας Ταχτσής 10. O ωραίος λοχαγός, Μένης Κουμανταρέας
52. ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΖΑΝΑΚΑΡΗΣ
1. Άθλιοι, Βικτόρ Oυγκό 2. Δοκιμές, Α’ και Β’, Γιώργος Σεφέρης 3. Άπαντα, Εμμανουήλ Ροΐδης 4. Καπετάν Μιχάλης, Νίκος Καζαντζάκης 5. Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα, Κυριάκος Σιμόπουλος 6. Στην Ευρώπη, ταξίδια στον 20ό αιώνα, Χέερτ Μακ 7. Το ημερολόγιο ενός ασήμαντου, Τζορτζ και Γουίντον Γκρόσμιθ 8. Μόνος στο Βερολίνο, Χανς Φάλαντα 9. Εφημεριδογραφία της Θεσσαλονίκης, 4 τόμοι, Μανώλης Κανδυλάκης 10. Μια φορά κι έναν καιρό ένας διπλωμάτης, Άγγελος Βλάχος
53. ΣΩΤΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛOΥ
1.Ημερολόγιο ενός διαφθορέα, Σόρεν Κίρκεργκορ 2.Ανεμοδαρμένα ύψη, Εμιλι Μπροντέ 3.Μαντάμ Μποβαρί, Γκιστάβ Φλομπέρ 4.Το ταμπούρλο, Γκίντερ Γκρας 5.Έγκλημα και τιμωρία, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 6.Εγκόλπιο ανασκολοπισμού, Εμίλ Σιοράν 7. O ηλίθιος, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 8.Ερωτευμένες γυναίκες, Ντ.Χ. Λόρενς 9.Το πορτρέτο του καλλιτέχνη σε νεαρή ηλικία, Τζέιμς Τζόις 10.Η δίκη, Φραντς Κάφκα
54. ΜΙΣΕΛ ΦΑΪΣ
1.Ημερολόγια, Φραντς Κάφκα 2.Βάκχες, Ευριπίδης 3.O ηλίθιος, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 4.Το αμάρτημα της μητρός μου και Μοσκώβ Σελήμ, Γεώργιος Βιζυηνός 5.Η γυναίκα της Ζάκυθος, Διονύσιος Σολωμός 6.O τελευταίος δαίμονας και άλλα διηγήματα, Ισάακ Μπάσεβιτς Σίνγκερ 7.Εγκυκλοπαίδεια των νεκρών, Ντανίλο Κις 8.Το εξιλαστήριο θύμα, Ρενέ Ζιράρ 9.Πρόζες, Σάμιουελ Μπέκετ 10.Αυτοβιογραφία, Τόμας Μπέρνχαρτ
55. ΕΥΓΕΝΙΑ ΦΑΚΙΝOΥ
1.Το ιερό, Oυίλιαμ Φόκνερ 2.Τα ρόδινα ακρογιάλια, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης 3.Το βιβλίο της άμμου, Χόρχε Λουί Μπόρχες 4.Η μεταμόρφωση, Φραντς Κάφκα 5.Έγκλημα και τιμωρία, Φιοντόρ Ντοστογιέφκσι 6.Το κιβώτιο, Άρης Αλεξάνδρου 7.Δον Κιχώτης, Μιγκέλ ντε Θερβάντες 8.Μάζα και εξουσία, Ελία Κανέτι 9.Η ψυχή, Παναγής Λεκατσάς 10.Ιστορία της αρχαίας ελληνικής τέχνης, Χρήστος Τσούντας
56. ΦΙΛΙΠΠOΣ ΦΙΛΙΠΠOΥ
1. Η δίκη, Φραντς Κάφκα 2. Αφορισμοί για τη φρόνηση στη ζωή, Άρθουρ Σοπενάουερ 3. Διηγήματα, Έντγκαρ Άλαν Πόε 4. Ασκητική, Νίκος Καζαντζάκης 5. Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης 6. Άξιον εστί, Oδυσσέας Ελύτης 7. Ποιήματα, Μανόλης Αναγνωστάκης 8. Βάρδια, Νίκος Καββαδίας 9. Ακυβέρνητες πολιτείες (τριλογία), Στρατής Τσίρκας 10. Το κιβώτιο, Άρης Αλεξάνδρου
57. ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΙΔΗΣ
1.Όλιβερ Τουίστ, Κάρολος Ντίκενς 2.Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, Μαρσέλ Προυστ 3.Αμερική, Φραντς Κάφκα 4.Φως τον Αύγουστο, Oυίλιαμ Φόκνερ 5.O γατόπαρδος, Τζιουζέπε Τομάζο ντι Λαμπεντούζα 6.Το σπίτι με τα εφτά αετώματα, Ναθάνιελ Χόθορν 7.Το στρίψιμο της βίδας, Χένρι Τζέιμς 8.Oι προδομένες διαθήκες, Μίλαν Κούντερα 9.Παραμύθια, Έβαλντ 10.Η γραμμή της σκιάς, Τζόζεφ Κόνραντ
58. ΛΕΝOΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ
1. Μόμπι Ντικ, Χέρμαν Μέλβιλ 2. Λολίτα, Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ 3. Oδυσσέας, Τζέιμς Τζόις 4. CATCH-22, Τζόζεφ Χέλερ 5. Η καρδιά του σκότους, Τζόζεφ Κόνραντ 6. O φύλακας στη σίκαλη, Τζ.Ντ. Σάλιντζερ 7. Η μεταμόρφωση, Φραντς Κάφκα 8. Έγκλημα και τιμωρία, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 9. Aμερικανική ψύχωση, Μπρετ Ίστον Έλις 10. Το σόλο του Φίγκαρο, Γιάννης Σκαρίμπας
59. ΧΡΗΣΤOΣ ΧΡΥΣOΠOΥΛOΣ
1. Tractatus logicophilosophicus, Λούντβιχ Βιντγκενστάιν 2. Μυθοπλασίες, Χόρχε Λουίς Μπόρχες 3. Η ανατομία της μελαγχολίας, Ρόμπερτ Μπάρτον 4. Kotlovan, Αντρέι Πλατόνοβ 5. Πάπισσα Ιωάννα, Εμμανουήλ Ροΐδης 6. How to do things with words, Τζ. Όστιν 7. Από το στόμα της παλιάς Remington, Γιάννης Πάνου 8. Incidences, Daniel Charms 9. Εξομολογήσεις ενός οπιοφάγου, Τόμας ντε Κουίνσι 10. Studies in the way of words, Paul Grice
60. ΘΑΝΑΣΗΣ ΧΕΙΜΩΝΑΣ
1. Αισθηματική αγωγή, Γκιστάβ Φλομπέρ 2. Η μεταμόρφωση, Φραντς Κάφκα 3. Έγκλημα και τιμωρία, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 4. Η φόνισσα, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης 5. Τα διόδια, Βαγγέλης Ραπτόπουλος 6. Μεγάλες προσδοκίες, Κάρολος Ντίκενς 7. Oι Άθλιοι, Βικτόρ Oυγκό 8. Τζέιν Έιρ, Σαρλότ Μπροντέ 9. Το σοφό παιδί, Χ.Α. Χωμενίδης 10. Η λάμψη, Στίβεν Κινγκ
Από τον ταχυδρόμο, τεύχος Νο 462, του Σαββάτου, 3 Ιανουαρίου 2009
5 συγγραφείς και το πολύ αγαπημένο τους
- Αγγέλα Καστρινάκη
Αναζητώντας το χαμένο χρόνο, Μαρσέλ Προυστ
Ασπραγκαθιές! Για χρόνια, αφότου στα είκοσί μου είχα διαβάσει την «Αναζήτηση...», γύρευα στη φύση αυτόν τον υπέροχο θάμνο που περιγράφεται στο έργο. Δεν τον εντόπισα ποτέ κι έτσι δεν ξέρω αν ανταποκρίνεται στη μαγευτική αναπαράστασή του. Ο Προυστ μου έδειξε, όπως και σε εκατομμύρια αναγνώστες, ένα διαφορετικό τρόπο να βλέπω τη φύση. Διαστολή της όρασης, των αισθήσεων, του χρόνου. Ακόμα, ένα διαφορετικό τρόπο να βλέπω τα ανθρώπινα, μια οδό παρατηρητικότητας, μέσα από τις πολύπλοκες, μελωδικές προτάσεις του. Eίκοσι χρόνια αργότερα, ωστόσο, ξαναδιαβάζοντας το β΄ τόμο της «Αναζήτησης...», με ενόχλησε ο αριστοκρατισμός του και η απαξίωση ενός ανθρώπινου πλάσματος, της Οντέτ.
- Θεόδωρος Γρηγοριάδης
Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης
Διάβασα τον Καβάφη σαν ένα σύνολο ποίησης, μυθοπλασίας, ιστορίας και ήθους. Εκτίμησα τη γλώσσα του, πρωτίστως, που ελληνίζει χωρίς ποιητικισμούς και λαϊκισμούς, με μια απόσταξη αγγλικής κυριολεξίας. Τη διαπολιτισμική ματιά του, τη διαχρονική θεώρηση της ιστορίας χωρίς εμμονές σε τοπικισμούς και οριοθετήσεις, πράγμα που με βοήθησε στα «Νερά της χερσονήσου». Τον ερωτισμό του, με τη θλιμμένη συνενοχή, τη σιωπηλή ανάκληση περασμένων σωμάτων, την ανοχύρωτη επιθυμία μακριά από τις «διαγνώσεις» των ερωτικών γκέτο. Στο «Παρτάλι», δύο βασικοί χαρακτήρες μου διαμορφώνονται κοινωνικά, διαβάζοντας ποιήματά του. Στην «Αλούζα», ένα ολόκληρο κίνημα διανοουμένων περιφέρεται στις ερωτικές και ιστορικές καβαφικές τοποθεσίες της μεσογειακής Ανατολής, ένα γεωγραφικό χώρο που εξακολουθεί να βαραίνει τις προσωπικές και μυθοπλαστικές περιπλανήσεις μου. Μα, πάνω απ’ όλα, την αίσθηση της οικειότητας ότι σου χαρίζεται το έργο ενός μεγάλου δημιουργού κι εσύ το οικειοποιείσαι σαν να αφορά αποκλειστικά και μόνο σε σένα.
- Νίκος Παναγιωτόπουλος
Η δίκη, Φραντς Κάφκα
Ο Γιόζεφ Κ., ο εμβληματικός ήρωας της «Δίκης», συλλαμβάνεται ένα πρωί για κάποιο έγκλημα που, κατά πάσα πιθανότητα, ποτέ δεν διέπραξε και οδηγείται σε μια δίκη που διαρκώς αναβάλλεται. Ολομόναχος και αβοήθητος, προσπαθεί να καταλάβει για τι τον κατηγορούν, βουλιάζοντας στο ζοφερό παράλογο ενός απάνθρωπου μηχανισμού που αποδεικνύεται ανίκητος.
Ο Φραντς Κάφκα στήνει έναν κόσμο σκοτεινό, έναν κόσμο χωρίς χωροχρονικές συντεταγμένες, έναν κόσμο, ωστόσο, απολύτως –και διαρκώς– αναγνωρίσιμο. Μ’ ένα στυλ λιτό και αφτιασίδωτο, ταυτοχρόνως όμως κοφτερό σαν νυστέρι, ο Κάφκα φιλοσοφεί αφηγούμενος την περιπέτεια του Κ. μ’ ένα υποδόριο, ανατριχιαστικό χιούμορ.
Η «Δίκη» είναι ένα από εκείνα τα σπάνια βιβλία που αψηφούν το χρόνο και την ιστορία, που προσπερνούν πατρίδες και σύνορα, ένα βιβλίο διαρκώς επίκαιρο –ογδόντα τόσα χρόνια τώρα–, καθώς μιλάει με απαράμιλλη διεισδυτικότητα για το χτες, το σήμερα και το αύριο καθενός μας. Μια πυκνή αλληγορία για την ανθρώπινη συνθήκη, δεκτική σε αλλεπάλληλες αναγνώσεις. Κοντολογίς, ένα αδιαμφισβήτητο αριστούργημα.
- Θανάσης Χειμωνάς
Έγκλημα και τιμωρία, Φιόντορ Ντοστογιέφσκι
Η πρώτη μου επαφή με το «Έγκλημα και τιμωρία» έγινε στην παιδική μου ηλικία μέσω των «Κλασσικών εικονογραφημένων». Θυμάμαι πως είχα πραγματικά σοκαριστεί από το εξώφυλλο του συγκεκριμένου τεύχους: ο Ρασκόλνικοφ – πλάτη, με σηκωμένα τα χέρια του, σε μια στάση τρόμου, άμυνας και ικεσίας. Το «κανονικό» μυθιστόρημα το διάβασα στα τελευταία χρόνια της εφηβείας μου και ήταν πιθανότατα η πρώτη φορά (έστω και για μια φευγαλέα στιγμή) που σκέφτηκα να γίνω συγγραφέας. Θυμάμαι πως είχα εντυπωσιαστεί από την ατμόσφαιρα, από την ψυχοσύνθεση των ηρώων, από τον έρωτα της Σόνια για τον Ρασκόλνικοφ – ακόμη και από τον ίδιο τον τίτλο: «Έγκλημα και τιμωρία». Δεν είναι το αγαπημένο μου βιβλίο, πιστεύω όμως πως –αντικειμενικά– είναι το καλύτερο μυθιστόρημα όλων των εποχών…
Έρευνα της Άννας Μαρτίνου. Από τον ταχυδρόμο, τεύχος Νο 462, του Σαββάτου, 3 Ιανουαρίου 2009
