Σε μια σαββατιάτικη βόλτα συναντάς όλες τις απόψεις για το νομοσχέδιο που έρχεται. Ανάλογα με το μαγαζί, βγαίνουν και τα συμπεράσματα. Στα μπουζούκια, για παράδειγμα, ενώ η μαγκιά περισσεύει την ώρα του γλεντιού, παρ’ όλα αυτά κανείς δεν δέχτηκε να φωτογραφηθεί με ένα τσιγάρο στο στόμα.
Πετυχαίνουμε αργά το απόγευμα τον 27χρονο Παναγιώτη Καραντζή να πίνει το πρώτο του ποτό. Συμφωνεί με το μέτρο, αν και καπνιστής για χρόνια, αλλά αποπνέοντας το κοινό αίσθημα λέει πως «το μέτρο θα ισχύσει για δύο μήνες το πολύ. Όπως όλα στην Ελλάδα. Μετά οι επιχειρηματίες θα τη βρούνε την άκρη. Γίνεται ο Έλληνας να μην καπνίσει στην έξοδό του;» O Βασίλης Oικονομίδης μόλις ξεκίνησε το κάπνισμα και νιώθει ένοχος γι’ αυτό. «Μπαίνω σε ένα μαγαζί και νιώθω σαν να έχω καθαρή αναπνοή και να φυλάω μια γυναίκα που μόλις έχει καπνίσει. Ξέρεις τι αηδία είναι αυτό; Πρέπει να καπνίσεις και συ μετά για να μην το καταλαβαίνεις». O Γιώργος Παπασπύρου είναι θαμώνας στα μπουζούκια. «Εμείς οι άντρες θα υποταχτούμε», δηλώνει. «Θα βγαίνουμε έξω για την ανάγκη μας. Oι γυναίκες, θα τις δεις, θα είναι πιο αντιστασιακές. Αυτές είναι που θα ξεκινήσουν κίνημα». «Το 60% των Ελλήνων καπνίζει», συμπληρώνει και η γυναίκα του Oυρανία. «Είναι απίστευτο που σου λένε να πας στα μπουζούκια και θα σου πουν μετά να μην καπνίζεις». Η επανάσταση ξεκινάει.
Η (καπνίστρια) Ελένη Μαραγκάκη που συχνάζει στα διάφορα εναλλακτικά στέκια έχει ενστερνιστεί το επαναστατικό μήνυμα της Oυρανίας. «Και τα αυτοκίνητα προκαλούν ρύπους», λέει, «βλάπτουν και ενοχλούν, αλλά δεν είδα κανέναν να τ’ απαγορεύει. Τα εργοστάσια δεν κάνουν το ίδιο; Δεν είμαι καθόλου υπέρ της απαγόρευσης. Είναι ρατσιστικό. Μας γκετοποιούν και μας βάζουν μία ακόμα ταμπέλα. Συμφωνώ ότι είναι βλαβερό το κάπνισμα και πες ότι είμαστε άρρωστοι. Στον άρρωστο δεν πρέπει να δείχνουν κατανόηση;» Η Βένια Πανταγιώτη τη συμπληρώνει: «Δεν έχουμε και άλλες εναλλακτικές λύσεις στη ζωή. Γιατί δηλαδή πρέπει να μας κόψουνε και το κάπνισμα; Μετά δεν θ’ αξίζει να βγούμε έξω». Η καθηγήτρια Γερμανικών Κατερίνα Ανδρουλιδάκη έχει ζήσει την απαγόρευση του καπνού στη Γερμανία. «Τη σιχάθηκα γι’ αυτό, δεν θέλω τώρα να σιχαθώ και την Ελλάδα», δηλώνει. «Δεν είμαι φανατική καπνίστρια, αλλά, όταν βγαίνω έξω, έχω ως ευχαρίστηση να κάνω ένα τσιγαράκι». Μόνο η (καπνίστρια) Έφη Σπυριδάκη βάζει ένα φρένο στο γυναικείο κίνημα. «Το μέτρο είναι αντικειμενικά σωστό», λέει, «αν και το μόνο που θα κάνει είναι να πάω από τα δεκαπέντε τσιγάρα στα δέκα».
Από μια διπλανή παρέα ένας τύπος έχει στήσει αφτί. Φως φανάρι, θέλει να πει τη γνώμη του. Δεν γίνεται να μην του δώσουμε το λόγο. «Αυτά που λέτε είναι βλακείες», λέει με την οικειότητα που επιτρέπει η διασκέδαση μετά ποτού. «Το θέμα είναι πως ως Έλληνες πρέπει να διαφοροποιηθούμε εξαιτίας της φυλής μας από τους Ευρωπαίους και να χρησιμοποιήσουμε την ελληνική λέξη “δημοκρατία” με τον τρόπο που εμείς μόνο ξέρουμε. Και δημοκρατία σημαίνει να κάνεις ό,τι θέλεις και όπου θέλεις». Από 1η Ιουλίου, αυτός ο άνθρωπος είναι έτοιμος για αγώνα.
«Το μαγαζί δεν είναι νοσοκομείο»
Αν και, σύμφωνα με την εξαγγελία του υπουργού Υγείας Δημήτρη Αβραμόπουλου, η απαγόρευση του καπνίσματος, ολωσδιόλου σε δημόσιους χώρους, αρχίζει την 1η Ιουλίου, ελάχιστοι ξέρουν τι περιλαμβάνει ο νόμος που θα ισχύσει. Και από αυτούς τους ελάχιστους οι περισσότεροι προσδοκούν τα νομοθετικά παράθυρα για να καταστρατηγήσουν το μέτρο.
Για τα μαγαζιά κάτω των 70 τετραγωνικών δεν τίθεται θέμα. Καθώς φαίνεται, εξαιρούνται των μέτρων. Θα μπορούν να λειτουργούν ως χώροι είτε καπνιζόντων είτε μη καπνιζόντων, οπότε στην πράξη όλα θα είναι καπνιζόντων. Για τα μεγαλύτερα υπάρχει σύγχυση. Διάφοροι, π.χ., πιστεύουν πως θα υπάρξει ένα νέο διάταγμα που θα προκαθορίζει ότι τα μαγαζιά άνω των 100 τ.μ. οφείλουν να διαθέτουν το 20% για την κατασκευή ενός κλειστού χώρου, με καλό εξαερισμό, που θα λειτουργεί σαν καπνιστήριο. O Νίκος Λούβρος, ιδιοκτήτης καφέ-μπαρ μεγαλύτερου των 70 τ.μ., έχει αναρτήσει απέξω μια ταμπέλα που λέει το εξής: «Απαγορεύεται η είσοδος σε κάτω των 18 και σε μη καπνιστές». «Καπνίζω έξι πακέτα την ημέρα», θα πει, «τι θα κάνω; Δεν θα έρχομαι στο μαγαζί μου; Θα είναι καταστροφή για τις επιχειρήσεις μας αυτό το μέτρο. Έχω βάλει ήδη δικηγόρους για να μου βρουν μια λύση. Θα πάω και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο».
Προβληματισμός επικρατεί και στους χώρους της καθαρόαιμης ελληνικής νύχτας. Στα λαϊκά κέντρα, σε όλες τους τις εκδοχές. Μιλήσαμε με αρκετούς μετρ που εργάζονται σε μεγάλες πίστες και μας είπαν με ένα στόμα και με μία φωνή πως δεν ξέρουν τι θα κάνουν ακόμα, καθώς δεν τους έχει γίνει καμία συζήτηση. «Μπορεί να τα κάνουμε και λέσχες, μπορεί και να φτιάξουμε κλουβιά, μπορεί και να μη γίνει τίποτα τελικά». Γνωστός επιχειρηματίας της νύχτας είναι πιο ξεκάθαρος στην άποψή του, κι ας μη θέλει να δημοσιευτεί το όνομά του. «O νόμος δεν πρέπει να ισχύσει για τις δικές μας επιχειρήσεις», λέει. «Τα μαγαζιά μας δεν είναι νοσοκομεία. Έρχονται επειδή το θέλουν εδώ και όχι επειδή τους υποχρεώνουμε».
Ένας νόμος με πολλά παράθυρα
Στην ουσία ο νόμος μιλάει για πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους δημόσιους χώρους, σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία. Συγκεκριμένα, αναφέρεται κυρίως στην ποινικοποίηση της πώλησης καπνού και αλκοόλ σε ανήλικα άτομα. Από τον Ιούλιο, οι μαθητές του σχολείου δεν θα μπορούν να μπαίνουν σε μπαρ χωρίς τη συνοδεία ενηλίκου, πόσω μάλλον να καπνίζουν. Εκτός από τους νέους, το νομοσχέδιο, που κατατέθηκε το Δεκέμβριο του 2008, σκοπεύει να προφυλάξει και τους παθητικούς καπνιστές.
O καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Αθηνών (και όπως δηλώνει, καπνιστής) Σταύρος Τσακυράκης θεωρεί αναγκαίο το μέτρο. «Εφόσον το κάπνισμα προκαλεί βλάβες στο κοινωνικό σύνολο, πρέπει ν’ απαγορευτεί», λέει ρητά. Για να συμπληρώσει: «Ακόμα, όμως, και μόνο η ενόχληση που προκαλεί ο καπνός πάλι δίνει το δικαίωμα να δικαιολογηθεί ένα τέτοιο μέτρο». Μα καλά, οι καπνιστές δεν έχουν κι αυτοί δικαιώματα; O κ. Τσακυράκης είναι κοφτός. «Σε μια οργανωμένη δημοκρατική κοινωνία δεν έχουμε όλοι δικαίωμα να κάνουμε ό,τι θέλουμε», ξεκαθαρίζει. Κι όταν του αντικρούουμε ότι το κάπνισμα ήταν μια ελεύθερη συνήθεια παλιότερα, παρατηρεί ότι σήμερα «γνωρίζουμε με περισσότερη βεβαιότητα τις βλαβερές συνήθειες του καπνού». Τέλος, επισημαίνει ότι τα τελευταία χρόνια οι καπνοβιομηχανίες δεν είναι πανίσχυροι οικονομικοί οργανισμοί όσο παλιά για να μπορούν να επιβάλουν τους όρους τους στην κοινωνική συμβίωση.
Στην Ελλάδα, η κοινωνική συμβίωση δεν δομείται απολύτως στο σεβασμό του άλλου. Γι’ αυτό όλοι προσβλέπουν στα παράθυρα του νόμου. O Φώτης Γεραντώνης, ιδιοκτήτης ενός μπαρ 50 τ.μ. στα Εξάρχεια, δεν το συζητά. Καλύπτεται κι από την εξαίρεση των 70 τετραγωνικών. «Εγώ θα το κάνω καπνιζόντων το μαγαζί μου. Κοίτα και τους πελάτες, δεν υπάρχει ένας που να μην καπνίζει. Πολλοί που έρχονται στο μαγαζί μου θέλουν να πιουν έξι malt και να καπνίσουν δύο πακέτα τσιγάρα. Γι’ αυτό δεν είναι και τα μπαρ εξάλλου; Πάνω απ’ όλα, όμως, αυτός ο νόμος ανοίγει και άλλες τρύπες διαφθοράς. Νέες “συναλλαγές” θα ξεκινήσουν με αυτούς που θα κάνουν τους ελέγχους», προσθέτει.
O 35χρονος μπάρμαν Νίκος Σάμπαλης συμφωνεί πως το μέτρο θα βοηθήσει τα μικρά μαγαζιά. «Τα πιο μικρά και αυτά που έχουν αυλές», διευκρινίζει. «Πάντως οποιαδήποτε απαγόρευση είναι σκοτεινό πράγμα. Αν είναι κακά τα τσιγάρα, να μην τα πουλάνε στα περίπτερα. Σάμπως το αλκοόλ δεν είναι βλαβερό;» Η Λίζα Δράκου, ιδιοκτήτρια μπαρ στο Κολωνάκι, δηλώνει πως δεν την έχουν ενημερώσει για τίποτε. Αλλά κι αυτή, αν ισχύει το όριο των 70 τετραγωνικών, σίγουρα το μαγαζί θα το κάνει καπνιζόντων. Δεν έχει άλλη επιλογή. O Κωνσταντίνος Καπουλίτης, επαγγελματίας DJ, δεν πιστεύει πως το μέτρο θα εφαρμοστεί. «Αν γίνει αυτό, θα βάζω ένα μεγάλο τραγούδι και θα βγαίνω έξω να κάνω τσιγάρο».
O πιο ευθύς απ’ όσους μας μίλησαν είναι ο Μανούσος Νικητάκης, καφετζής στα περίχωρα της Ιεράπετρας της Κρήτης («Σταύρο, μην πεις σε ποιο χωριό και έρθουνε και μου κλείσουνε το καφενείο», λέει γελώντας). O κ. Νικητάκης, λοιπόν, δεν ξέρει πόσα τετραγωνικά είναι το καφενείο του. «Και ούτε μ’ ενδιαφέρει», λέει με έμφαση. «Αν έρθουνε να μ’ ελέγξουνε, θα βουίξει όλο το χωριό με το που θα τους δει να καταφτάνουνε. Θα πω τότε στα γεροντάκια να σβήσουνε τον καπνό τους και να τον ξανανάψουνε σε δέκα λεπτά που θα φύγουνε οι ελεγκτές».
Aριθμοί και τσιγάρα
- Το 80% των καπνιστών θέλει να το κόψει.
- Ένας στους 10 θανάτους ενηλίκων παγκοσμίως οφείλεται σε ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα. Το 2030 η αναλογία θα είναι 1 στους 6.
- 15 δισεκατομμύρια τσιγάρα πουλιούνται ημερησίως – ή 10 εκατ. το λεπτό.
- 12 φορές περισσότεροι Άγγλοι πέθαναν από το τσιγάρο παρά από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
- 1 στους 5 έφηβους (13-15 χρόνων) στον κόσμο καπνίζει.
- Κάθε μέρα ξεκινούν το κάπνισμα80.000-100.000 παιδιά. Τα μισά ζουν στην Ασία.
- Oι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα –90% άντρες, 80% γυναίκες– οφείλονται στο κάπνισμα.
- Προσφορά στο Διαδίκτυο: ηλεκτρονικό τσιγάρο, χωρίς νικοτίνη, με την ίδια απόλαυση. Τα 2 τσιγάρα 115. Τιμή γνωριμίας 69,90.
- Κάθε τσιγάρο κοστίζει στον καπνιστή 5-20’ ζωής.
- Μη καπνίζοντες σε εργασιακό περιβάλλον όπου επιτρέπεται το κάπνισμα αυξάνουν 16-19% την πιθανότητα να παρουσιάσουν καρκίνο του πνεύμονα.
- Oι πιο παθητικοί Ευρωπαίοι καπνιστές είναι οιΈλληνες, με περίπου 3.000 τσιγάρα το χρόνο, σε έρευνα του 2007.
- Στην Αμερική το ποσοστό των καπνιστών στους ενήλικους έπεσε στο μισό από το 1965 μέχρι το 2006, από 42% στο 20,8%.
- Μετά την απαγόρευση του καπνίσματος στη Νέα Υόρκη πρόλαβαν 3.383 περιπτώσεις καρδιακής προσβολής και κέρδισαν 68 εκατ. που θα κόστιζε η περίθαλψή τους.
- Μετά την απαγόρευση του καπνίσματος ο τουρισμός στη Χαβάη μειώθηκεκατά 12%.
- Μετά την απαγόρευση του καπνίσματος τα τροχαία από μεθυσμένους οδηγούς αυξήθηκαν κατά 13%.
- 5.000 ιδιοκτήτες καφέ διαδήλωσαν στη Χάγη για την απαγόρευση του καπνίσματος.
Τι θα συμβεί στην Ελλάδα
Η απαγόρευση του καπνίσματος που θα ξεκινήσει την 1η Ιουλίου είναι το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας που ξεκίνησε πριν από 57 χρόνια. Το 1979 απαγορεύεται στα νοσοκομεία (φανταστείτε ότι μέχρι τότε κάπνιζαν και μέσα στους χώρους αναμονής) και το 1980 στους κλειστούς δημόσιους χώρους. Το 1990 απαγορεύεται στις πτήσεις εσωτερικού (σήμερα ισχύει και για του εξωτερικού) και το 2003 συμπεριλαμβάνονται στις διατάξεις και κάποιοι ιδιωτικοί χώροι. Σύμφωνα με τα παραπάνω, σήμερα άκαπνοι πρέπει να παραμένουν οι παρακάτω χώροι: l Τα μέσα μαζικής μεταφοράς με εξαίρεση τα πλοία l Τα θέατρα και οι κινηματογράφοι l Oι υπηρεσίες υγείας l Τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ακόμα μερική απαγόρευση υπάρχει: l Στα θαλάσσια μέσα μεταφοράς l Στα εστιατόρια, παμπ και μπαρ l Στα δημόσια κτίρια και εσωτερικούς χώρους εργασίας (σε ορισμένους χώρους επιτρέπεται).
Κατά πόσο ισχύουν βέβαια τα παραπάνω είναι ένα ζήτημα, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε διαπιστώσει κάποια σχετική παρανομία. Το υπουργείο λέει πως δεν υπάρχει επαρκής εποπτεία και πολλοί καπνιστές δηλώνουν: «Εμάς δεν μας απαγορεύει κανείς τίποτα».
Τι πρακτικά θα συμβεί μετά την εφαρμογή του νέου νόμου σε ορισμένους πολυσύχναστους χώρους; l Είναι στη δικαιοδοσία του κάθε εργοδότη αν θα φτιάξει ειδικούς χώρους για καπνιστήριο. l Στο αεροδρόμιο η κατάσταση θα παραμείνει όπως είναι και σήμερα. l Στα ταξί, η απαγόρευση καπνίσματος ισχύει από το 1952! Θα γίνει αυστηρότερη η επιτήρηση; Σύμφωνα με τον Γιώργο Μπάρμπαρη, επαγγελματία οδηγό από το 1974, του είναι αδιανόητο ότι θα πρέπει να κάνει στάση και να βγαίνει από το όχημα για να απολαμβάνει την «τσιγαροπούλα» του. l Στις φυλακές, ανεπίσημες πηγές ισχυρίζονται πως μάλλον δεν θ’ αλλάξει τίποτα. Oι κρατούμενοι, δηλαδή, θα συνεχίσουν να καπνίζουν κανονικά μέσα στο κελί τους όπως και στο προαύλιο. Επισήμως, δεν έγινε κατορθωτό να μας απαντήσουν, καθόσον ασχολούνται με τις θέσεις καπνιζόντων στο ελικόπτερο του Παλαιοκώστα.
Συμπέρασμα: Το μόνο καινούριο που φέρνει ο νόμος είναι η απαγόρευση του καπνίσματος σε εστιατόρια, καφέ, μπαρ, κλαμπ και μπουζούκια. Για να εφαρμοστούν οι διατάξεις του νόμου, θα δημιουργηθούν επιτροπές και υποεπιτροπές που θα ελέγχουν και θα τιμωρούν τους παραβάτες. Oι «καμπάνες» θα είναι 300 για τους ιδιώτες και 3.000 για τους καταστηματάρχες.
Τι συμβαίνει έξω
Η Ιρλανδία το 2004 είναι η πρώτη χώρα που επέβαλε την πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους δημόσιους χώρους. Στο γειτονικό Ηνωμένο Βασίλειο ο νόμος ισχύει από το 2007.Στο Βέλγιο, την Ισπανία, τη Γερμανία και τη Σουηδία υπάρχουν ειδικοί γυάλινοι χώροι στα μεγάλα μαγαζιά όπου μόνο εκεί σου επιτρέπεται να καπνίζεις. Στην Ιταλία επιτρέπεται μόνο σε δωμάτια δίπλα στα μαγαζιά και σε λέσχες-μπαρ που τις περισσότερες φορές εγγράφεσαι κάθε φορά που τις επισκέπτεσαι. Στα coffee shops της Ολλανδίας η μη χρησιμοποίηση καπνού στα «τσιγαριλίκια» έκανε αφόρητο το χασίς – πώς να καταναλωθεί χωρίς να αναμειχθεί με καπνό; Στην Αυστρία απαγορεύεται μόνο στα δημόσια κτίρια, αλλά επιτρέπεται στο χώρο εργασίας. Στη Γαλλία έχουν ξεκινήσει κινήματα διαμαρτυρίας υπέρ των καπνιστών που διοργανώνουν μεγάλα πάρτι φουμαρίσματος. Ακόμα, κόντρα στο κίνημα των καπνιστών δημιουργήθηκε αυτό των «παραπονεμένων του πρώτου ορόφου», δηλαδή όλων αυτών που ζούνε πάνω από καφέ και μπαρ και δέχονται την κάπνα στα διαμερίσματά τους. Τέλος, στην Αμερική απαγορεύεται παντού με ελάχιστες εξαιρέσεις. Μία από αυτές και η ελληνική παροικία της Αστόρια, όπου «ανθελληνικές φήμες» λένε πως μετά τη μία τη νύχτα επιτρέπεται στα μεγάλα κλαμπ.
Smoking Debate
Ο Μιχάλης Μητσός και η Ρούλα Γεωργακοπούλου διαφωνούν πάνω από ένα τασάκι.
O άκαπνος έχει δικαιώματα. (ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΗΤΣΟΣ)
Από τους Ελληναράδες, το καταλαβαίνω: το τσιγάρο, μαζί με τη μαγκιά, πιστοποιεί την ανωτερότητα της φυλής. Την αδιαλλαξία όμως που δείχνουν πολλοί κοσμοπολίτες φίλοι μου απέναντι στα μέτρα για την απαγόρευση του καπνίσματος ομολογώ πως δεν μπορώ να την καταλάβω. Ταξιδεύουν. Διαβάζουν. Και διαπιστώνουν όχι μόνο ότι όλες οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν απαγορεύσει ή ετοιμάζονται να απαγορεύσουν το κάπνισμα στους δημόσιους χώρους, αλλά κι ότι ο πληθυσμός δέχεται κατά κανόνα ευνοϊκά αυτά τα μέτρα. Oι περισσότεροι καπνιστές εκμεταλλεύονται την ευκαιρία να το μειώσουν, αν όχι να το κόψουν. Και οι μη καπνιστές μπορούν επιτέλους να φάνε, να πιουν ένα ποτό ή να παρακολουθήσουν μια συναυλία χωρίς να δακρύζουν από τον καπνό και να βρομίζουν τα ρούχα τους.yΗ συζήτηση για το δημοκρατικό ή μη χαρακτήρα αυτών των μέτρων ανήκει στο παρελθόν. Η επιστήμη έχει μιλήσει: το κάπνισμα σκοτώνει. Και κάτι που σκοτώνει δεν μπορεί να περιλαμβάνεται στα ανθρώπινα δικαιώματα. Την περασμένη εβδομάδα ανακοινώθηκαν στην Κύπρο τα αποτελέσματα μιας έρευνας, σύμφωνα με την οποία στο σάλιο του 94% των παιδιών από μη καπνιστικές οικογένειες βρέθηκαν ίχνη κοτινίνης, δηλαδή μεταβολισμένης νικοτίνης. Στο 18% των παιδιών ηλικίας 4 ως 8 ετών, τα επίπεδα αυτής της ουσίας ήταν ανησυχητικά υψηλά. Με άλλα λόγια, το παθητικό κάπνισμα απειλεί ευθέως την ανάπτυξη.yΤο κάπνισμα στους δημόσιους χώρους έχει απαγορευτεί στην Κύπρο από το 2002, αλλά η απαγόρευση δεν τηρείται και το Κοινοβούλιο εξετάζει τρόπους να την επιβάλει. Στην Ελλάδα, πάλι, τα μέτρα που θα ισχύσουν από τον ερχόμενο Ιούλιο έχουν τόσο πολλά παράθυρα, ώστε είναι καταδικασμένα να αποτύχουν. Τουλάχιστον δεν έχουμε αγωνία. Όσο για την ελπίδα, σ’ αυτήν τη χώρα έχει πεθάνει προ πολλού.
Ένα τσιγάρο δρόμος (ΡΟΥΛΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ)
Ευτυχώς που σε κάποιες γωνιές της πολιτισμένης Ευρώπης η συγκεκριμένη υστερία φτάνει εξασθενημένη. Όθεν, αισθάνομαι υποχρεωμένη να χαιρετήσω τους ευγενικούς Βερολινέζους εστιάτορες που εφοδιάζουν με χρωματιστές φλις κουβερτούλες όσους βγαίνουν στο ψοφόκρυο για ένα τσιγαράκι, τους δημοκράτες της Ζυρίχης που διατηρούν ακόμη και τώρα χώρους καπνιζόντων στα μπαρ και τους ανυπότακτους Παριζιάνους που πετούν τη γόπα τους στo πεζοδρόμιο των καφέ, αφού –ενώ υπάρχει νομικό κενό για «τα τραπεζάκια έξω»– απαγορεύεται ρητά το τασάκι... Αν μιλάμε για γνήσια καπνιστική απόλαυση σε συνθήκες αντικαπνιστικής πολιορκίας, θα θυμάμαι για πάντα το τσιγαράκι που έκανα νυχτιάτικα βγαίνοντας από την υπέροχη έκθεση «Picasso et les maitres» στον παγωμένο κήπο του Γκραν Παλέ στο Παρίσι καθώς και το τσιγάρο που συντρόφεψε τις σκέψεις μου, μεσάνυχτα, στους δρόμους του Λονδίνου, έπειτα από μια παράσταση της Φιόνα Σόου. Κατά τ’ άλλα, είμαι έτοιμη να δηλώσω και εγγράφως ότι τα περισσότερα περιττά τσιγάρα της ζωής μου τα κάπνισα (προληπτικά) στις λεωφόρους του «άκαπνου» Σαν Φρανσίσκο, στους δρόμους της Νέας Υόρκης και του Σικάγου. yΤελικά, από τι κινδυνεύει περισσότερο ένας καπνιστής; Από τις ίδιες τις κακές του συνήθειες ή μήπως από το φανατισμό και την αυθαιρεσία των διωκτών του; Η μικρή μου εμπειρία σε πόλεις του εξωτερικού όπου ισχύει ήδη η καπνοαπαγόρευση με κάνει να τείνω προς το δεύτερο. Διότι, αν συμφωνήσουμε ότι όντως υπάρχει το παθητικό κάπνισμα, τότε γιατί να μην υπάρχει και το «προληπτικό»; Πατσίσαμε ή κάνει να δίνουμε κι άλλο;
Του Σταύρου Διοσκουρίδη. Από τον ταχυδρόμο, τεύχος Νο 470, εβδομαδιαίο ένθετο περιοδικό στα "ΝΕΑ" του Σαββάτου, 28 Φεβρουαρίου 2009.
