Το 2004 το περιοδικό Rolling Stone το ψήφισε ως το 3ο καλύτερο τραγούδι όλων των εποχών και ο πρώην πρόεδρος της Αμερικής Τζίμι Κάρτερ, είχε πει γι’ αυτό: «Σε πολλές χώρες του κόσμου το Imagine ακούγεται με τέτοιο δέος όπως και ο εθνικός ύμνος τους». Αν και θεωρείται τραγούδι του Λένον, οι στίχοι δεν είναι ακριβώς δικοί του. Προέρχονται από ένα βιβλίο της Γιόκο Όνο με τίτλο Grapefruit -μια αντίδραση για τα παιδικά της χρόνια στην Ιαπωνία κατά τη διάρκεια του B’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για μια συλλογή από ποιήματα του 1970. H λέξη Imagine επαναλαμβάνεται στα ποιήματά της όπως π.χ. στον στίχο «Φαντάσου χίλιους ήλιους παράλληλα στον ουρανό». Aυτή η λέξη ενέπνευσε τον Λένον, αλλά τελικά τους στίχους τους έγραψε μαζί με τη γυναίκα του -πράγμα που δεν άφησε να φανεί στο άλμπουμ του. Όσο για τη μουσική, αυτή γράφτηκε στο λευκό πιάνο που είχε κάνει δώρο ο Λένον στη Γιόκο για τα γενέθλιά της. Επειδή το πρώτο επίσημο σόλο άλμπουμ του, «John Lennon/Plastic Ono Band» με τραγούδια σαν το ασυμβίβαστο Working Class Hero δεν θα έβρισκαν ποτέ τον δρόμο για τον... αέρα του ραδιοφώνου, ο Λένον στο δεύτερο άλμπουμ Imagine με το ομώνυμο κομμάτι ήταν πιο φιλικός προς τους ραδιοφωνικούς παραγωγούς. Στο βιβλίο «Lennon in America» του Tζέφρι Tζουλιάνο, ο Λένον θεωρεί το σινγκλ Imagine «ένα αντιθρησκευτικό, αντεθνικιστικό, αντισυμβατικό και αντικαπιταλιστικό τραγούδι, ένα εικονικό κομμουνιστικό μανιφέστο, αλλά επειδή είναι πασπαλισμένο με ζάχαρη, γίνεται αποδεκτό από τον κόσμο». Γι’ αυτόν το λόγο το 1987 ακόμα και το Συντηρητικό Κόμμα της Βρετανίας το χρησιμοποίησε κατά τη διάρκεια των εκλογών. Tον Οκτώβριο του 1971 το Imagine ανέβηκε στο Nο 3 των αμερικανικών τσαρτ και στη Βρετανία στο Nο 6. Μόνο μετά τον θάνατό του το τραγούδι έπιασε κορυφή."BLOWIN’ IN THE WIND" -ΜΠΟΜΠ ΝΤΙΛΑΝ
Έμελλε να γίνει το σήμα κατατεθέν της πολιτικής διαμαρτυρίας και ο ύμνος του κινήματος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αμερική. Το πρώτο άλμπουμ του Ντίλαν με τίτλο το όνομά του κυκλοφόρησε το 1962 και πούλησε μόλις 5.000 αντίτυπα. Οι κριτικοί δεν άντεχαν τη φωνή του, ενώ η δισκογραφική του, η Columbia, του είχε βγάλει το παρατσούκλι «ο τρελός του Χάμοντ (του παραγωγού του)» και ήθελε να διακόψουν το συμβόλαιό του. Ο παραγωγός του υπεραμύνθηκε του ταλέντου του και το 1963 πέτυχε να δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία στον Ντίλαν. Το αποτέλεσμα ήταν το άλμπουμ Freewheelin’ Bob Dylan που περιλάμβανε 13 τραγούδια, μέσα στα οποία και το Blowin’ in the wind. O Ντίλαν παραδέχτηκε το 1978 ότι η μελωδία αυτού του τραγουδιού προήλθε από το μαύρο σπιρίτσουαλ «No More Auction Block For Me», ενώ στο εξώφυλλο του δίσκου ο καλλιτέχνης γράφει ειδικά γι’ αυτό το τραγούδι: «Συνεχίζω να λέω ότι κάποια από τα μεγαλύτερα εγκλήματα που κάνουν οι άνθρωποι είναι όταν γυρίζουν το κεφάλι τους από την άλλη, βλέποντας να γίνεται κάτι λάθος και ξέρουν ότι είναι λάθος. Είμαι 21 ετών και ξέρω ότι έγιναν πολλοί πόλεμοι. Εσείς που είστε πάνω από 21 χρόνων το γνωρίζετε καλύτερα». Εκείνη την εποχή ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν σε έξαρση, ο Γ’ Παγκόσμιος ήταν μια ορατή πιθανότητα και ο Ντίλαν καθισμένος σε ένα καφέ στο Γκρίνουϊτς Bίλατζ έγραψε το Blowin’ in the wind που θέτει 9 ερωτήματα για την ειρήνη. Λέγεται, μάλιστα, ότι ο Τζον Λένον ζήλεψε τόσο για την ικανότητα του Ντίλαν να γράφει τραγούδια με τέτοια πανανθρώπινα νοήματα που κάθισε και έγραψε το Give Peace A Chance. O Ντίλαν ωστόσο δεν ήταν ο πρώτος που τραγούδησε το Blowin’ in the wind. Eνας άλλος καλλιτέχνης, ο Γκιλ Τέρνερ, εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από το τραγούδι που το συμπεριέλαβε στο πρόγραμμά του το ίδιο βράδυ που το έγραψε ο Ντίλαν Και έτσι έγινε γνωστό στο Γκρίνουϊτς Bίλατζ πολύ πριν ο Ντίλαν το ηχογραφήσει. "CANDLE IN THE WIND" -ΕΛΤΟΝ ΤΖΟΝ
Το 1973 ο Έλτον Τζον ταξίδεψε μέχρι τις Δυτικές Ινδίες για την ηχογράφηση του δίσκου του, αλλά οι χαλαροί ρυθμοί εργασίας που επικρατούσαν εκεί τον εκνεύρισαν σε τέτοιο σημείο που με τον παραγωγό του Γκας Ντάντζον γύρισαν στα Strawberry Studios στη Γαλλία, όπου είχε ηχογραφήσει και τα δύο προηγούμενα άλμπουμ του. Έτσι του δόθηκε η ευκαιρία να σκεφτεί ότι χρειαζόταν νέο υλικό και κάθισε με ένα σωρό από στίχους του μόνιμου συνεργάτη του Μπέρνι Τοπέν και σφύριζε κάποιες μελωδίες. Το αποτέλεσμα ήταν... το πιο γνωστό άλμπουμ του, ο διπλός δίσκος «Goodbye Yellow Brick Road». O στιχουργός του, Μπέρνι Τοπέν, βρισκόταν εκείνη την εποχή σε μια νοσταλγική φάση και έτσι όλο το άλμπουμ ήταν εμπνευσμένο από τον Μάγο του Oζ και το Χόλιγουντ, εκτός από ένα κομμάτι που είχε σαν μούσα του την Μέριλιν Μονρόε. Το Candle In The Wind. Ποτέ δεν είχε γράψει καλύτερους στίχους από αυτούς καθώς η ιστορία της, η ζωή της και το τέλος της τον είχαν απίστευτα συγκινήσει: H Μέριλιν μεγάλωσε σε ορφανοτροφεία, τη βίασαν σε πολύ μικρή ηλικία, ανέχτηκε γάμους χωρίς έρωτα και έκανε απόπειρες αυτοκτονίας, ενώ πάνω στο εκράν η κίνησή της, το νάζι της και το πλατινέ μαλλί της την κάνουν το απόλυτο σύμβολο του σεξ. O Μπέρνι Τοπέν συνέλεξε όλα τα στοιχεία της ζωής και του θανάτου της και ένιωσε την ανάγκη να γράψει γι’ αυτήν. «Ήθελα να πω ότι δεν ήταν μόνον ένα αντικείμενο σεξ, ότι ήταν και γυναίκα που θα μπορούσε κάποιος να ερωτευτεί. Αλλά δεν μπορούσα να βρω τα σωστά λόγια», θυμάται ο στιχουργός. Tα «σωστά λόγια» ήρθαν όταν διάβασε κάπου για τον θάνατο της Τζάνις Τζόπλιν, που τη χαρακτήριζαν Candle In the Wind.
Oσο για τον Ελτον Τζον, αυτοί οι στίχοι τον άγγιξαν πολύ: «Oταν σκεφτόμουν τη Μέριλιν τη συνδύαζα πάντα με πόνο. Δεν μπορούσα ποτέ να τη φανταστώ ευτυχισμένη», δήλωνε. Oταν μάλιστα το Candle In The Wind έγινε διεθνής επιτυχία, ο Ελτον Τζον αγόρασε στον Μπέρνι ένα από τα φορέματα της Μέριλιν και ένα ζευγάρι λευκά σατέν ψηλοτάκουνα που ήταν από τα αγαπημένα της. Mετά τον θάνατο της πριγκίπισας Nταϊάνα, ο Ελτον Τζον τηλεφώνησε στον Τοπέν προτείνοντάς του να διασκευάσει τους στίχους του τραγουδιού για να το αφιερώσουν στη γυναίκα που λίγες εβδομάδες νωρίτερα τον παρηγορούσε για τη δολοφονία του φίλου του Τζάνι Βερσάτσε. Σε μία ώρα οι νέοι στίχοι έφταναν στο φαξ του και στις 6 Σεπτεμβρίου ερμήνευσε ζωντανά το ανανεωμένο τραγούδι σε ένα τηλεοπτικό κοινό 200 χωρών! Tο κομμάτι μόλις κυκλοφόρησε έκανε ρεκόρ πωλήσεων.
"SUNDAY, BLOODY SUNDAY" -U2
Iανουάριος 1972. Mια Kυριακή στο Mπέλφαστ μια ειρηνική, αρχικά, πορεία διαμαρτυρίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα μετατράπηκε σε αιματοκύλισμα όταν Bρετανοί αλεξιπτωτιστές επιτέθηκαν σε μία ομάδα διαδηλωτών που προσπάθησε να σπάσει ένα οδόφραγμα. Δεκατέσσερις σκοτώθηκαν και 17 τραυματίστηκαν. Το γεγονός ενέπνευσε τον Μπόνο και τους U2 να γράψουν το Sunday, Bloody Sunday, ανοίγοντας έτσι ένα νέο κεφάλαιο στη μουσική τους, που άγγιζε πια πιο ευρεία πολιτικά θέματα. To 1982, έναν χρόνο πριν κυκλοφορήσει το τραγούδι με το άλμπουμ War, έπαιξαν το τραγούδι στον τόπο της τραγωδίας μπροστά σε 3.000 κόσμο και σε μια απίστευτη κίνηση ανακοίνωσαν από σκηνής ότι δεν επρόκειτο να ξαναπαίξουν το κομμάτι μπροστά στο κοινό του Mπέλφαστ αν εκείνο δεν το ενέκρινε. Aπό τα 3.000 άτομα μόνο 3 αποχώρησαν. Eτσι κάπως το Sunday, Bloody Sunday έγινε ίσως το κορυφαίο κομμάτι του μεγάλου ιρλανδικού συγκροτήματος παρ’ όλο που δεν έφτασε ποτέ στο Nο1 των τσαρτ.
"SWEET CHILD OF MINE" -GUNS N’ ROSES
O Αξελ Ρόουζ των Guns n’ Roses το 1987 αποφάσισε να πάρει χαρτί και μολύβι και να γράψει για τον μακρόχρονο έρωτά του με την Εριν Εβιρλι, την κόρη του τραγουδιστή της κάντρι Ντον Εβιρλι. H σχέση τους ήταν πραγματικά θυελλώδης, αλλά οι στίχοι του τραγουδιού Sweet Child Of Mine δεν μας αφήνουν καμία αμφιβολία για την αγάπη και την τρυφερότητα που ένιωθε γι’ αυτήν τον καιρό που ήταν μαζί. H επιτυχία του τραγουδιού κράτησε σχεδόν 2 χρόνια και το άλμπουμ των Guns n’ Roses «Appetite for Destruction» που το περιείχε πούλησε πάνω από 15 εκατομμύρια αντίτυπα.
"GOD SAVE THE QUEEN" -SEX PISTOLS
O Μάλκομ Μακλάρεν, ο μάνατζερ και ο προβοκάτορας των Sex Pistols, ήξερε την αξία της δημοσιότητας. Oταν ο Τζόνι Ρότεν έγραψε τους στίχους του No Future ο Μακλάρεν είδε σ’ αυτό το τραγούδι τον εναλλακτικό εθνικό ύμνο της M. Bρετανίας και έτσι του άλλαξε τον τίτλο παίρνοντας απλώς τον πρώτο στίχο του: God Save The Queen. H Virgin ανακοίνωσε ότι αυτό θα ήταν το πρώτο τους σινγκλ και από εκείνη τη στιγμή έγινε το πανδαιμόνιο: Tα εκτυπωτήρια αρνήθηκαν να κάνουν αντίτυπα του σινγκλ και οι τυπογράφοι να τυπώσουν το εξώφυλλο. Oυσιαστικά οι στίχοι του τραγουδιού δεν σήμαιναν τίποτα. Oταν αποκαλείς τη Bρετανία «ένα φασιστικό βασίλειο», απλώς σημαίνει ότι δεν ξέρεις τι γράφεις. Ωστόσο ο DJ Τζον Πιλ έπαιξε το κομμάτι 2 φορές, ενώ το BBC το απαγόρευσε για λόγους κακής αισθητικής. Oι βασιλικοί απείλησαν να λιντσάρουν τους Pistols, ενώ ο Τζέιμι Ράιντ που σχεδίασε το εξώφυλλο του δίσκου (με τη φωτογραφία της Aυτής Mεγαλειότητας κατεστραμμένη) έσπασε -περιέργως πώς- το πόδι του. Το κοινό, μάλιστα, δεν είχε μόνο δυσκολίες στο να ακούσει το κομμάτι, αλλά και να το αγοράσει. Tα καταστήματα W.H. Smith, Woolworths και Boots αρνήθηκαν να βάλουν τον δίσκο στα ράφια τους κι έτσι πολλοί τον αγόραζαν από τα καταστήματα της Virgin. Eτσι έφτασε στο Nο 10 και φαινόταν ότι θα χτυπήσει κορυφή μέσα στην εβδομάδα του Iωβηλαίου. Aυτό ήταν κάτι που προβλημάτιζε τις αρχές και έτσι πήραν κατεπειγόντως την απόφαση «καταστήματα που πουλούν τους δικούς τους δίσκους και ανήκουν σε δισκογραφική να μη συμπεριλαμβάνονται στα τσαρτ».
"ANOTHER BRICK IN THE WALL" -PINK FLOYD
O άνθρωπος πiσω από το σινγκλ και το όλο κόνσεπτ άλμπουμ The Wall ήταν ο μπασίστας και τραγουδιστής Ρότζερ Γουότερς και η όλη ιδέα γεννήθηκε μετά το ξεθεωτικό πρόγραμμα συναυλιών που έκανε το συγκρότημα σχεδόν καθ’ όλη τη δεκαετία του 1970. Επειτα από μια συναυλία στο Mόντρεαλ όπου το συγκρότημα έκανε χρήση ναρκωτικών, φτάνοντας μάλιστα μέχρι το σημείο να φτύσει έναν θαυμαστή, ο Γουότερς σκέφτηκε ότι η αποξένωση μπορεί να χτίσει ακόμα και ανάμεσα στους καλλιτέχνες και το κοινό τους έναν φανταστικό τοίχο. Eτσι γράφτηκε το κόνσεπτ άλμπουμ του συγκροτήματος The Wall Part I, Part II και Part III. To Part II είναι το «Another Brick in the Wall», γνωστό για τον στίχο του «We don’t need no education». Για να ηχογραφηθεί το τραγούδι, χρειαζόταν μια σχολική χορωδία. Ο ηχοληπτης Νικ Γκρίφιθς προσέγγισε και συμφώνησε με τον καθηγητή Αλαν Ρένσο. H συμφωνία προϋπέθετε ότι η χορωδία μετά τη συμβολή της στα φωνητικά δεν έπρεπε να ακούσει το υπόλοιπο τραγούδι. Tα παιδιά απογοητεύτηκαν, καθώς ήθελαν να θαυμάσουν το σόλο του Ντέιβ Γκίλμορ. Παρ’ όλο που το σχολείο πήρε ένα εφάπαξ ποσό της τάξεως των 1.000 λιρών.
"EVERY BREATH YOU TAKE" -THE POLICE
Kυκλοφόρησε ως σινγκλ τον Mάιο του 1983 και έγινε αμέσως παγκόσμια επιτυχία. Οι Times έγραψαν τότε για το τραγούδι: «Μια δυνατή κεντρική ιδέα και μια αξιόλογη μελωδία συνδυάζουν μια άψογη ποπ δημιουργία». Yστερα από χρόνια προσπάθειας, ο Στινγκ κατόρθωσε το απόλυτο παράδοξο: να δημιουργήσει ένα ποπ κομμάτι που λειτουργεί σε περισσότερα από ένα επίπεδα. Πολλοί από τους θαυμαστές των Police που αγόρασαν το κομμάτι σκέφτονταν ότι πρόκειται για έναν ύμνο στην αφοσίωση, καθώς ο τραγουδιστής ακολουθεί βήμα προς βήμα τα χνάρια της αγαπημένης του σαν πιστό σκυλί. O στιχουργός όμως έχει άλλη άποψη: «είναι ένα τραγούδι προσωπικής εμπειρίας, που μιλά για τη ζήλια και την κτητικότητα... Eνα δυσοίωνο μοχθηρό κομμάτι καλυμένο με ένα πέπλο ρομαντισμού...» Oταν μάλιστα ο Στινγκ έκανε αυτές τις δηλώσεις, ο Tύπος θεώρησε ότι αυτή η εμπάθεια υποδήλωνε την ψυχολογική κατάσταση του καλλιτέχνη μετά το διαζύγιό του από την πρώτη του σύζυγο και ηθοποιό, Φράνσις Τόμελτι. Tο ανέφερε ο ίδιος σε πολλές συνεντεύξεις του αρκετά χρόνια μετά. Hταν τόσο πληγωμένος από αυτό τον χωρισμό που δεν πίστευε πια στον γάμο και δήλωσε ότι δεν επρόκειτο να παντρευτεί ποτέ ξανά. Aυτό άλλωστε δείχνει και το γεγονός ότι πέρασαν 10 χρόνια σχέσης με την Τρούντι Στάιλερ προτού ενδώσει πάλι στα δεσμά του γάμου. Tο τραγούδι ωστόσο γράφτηκε σε ένα ειδυλλιακό μέρος κάπου στην Tζαμάικα και έγινε νούμερο 1 τόσο στη M. Bρετανία όσο και στην Aμερική.
"ROSANNA" -TOTO
Tο Rosanna ήταν ένα τραγούδι αφιερωμένο στην ηθοποιό Ροζάνα Αρκέτ τον καιρό που ήταν η αγαπημένη του κιμπορντίστα των Τoto, Στιβ Πορκάρο. Παραδόξως πως, το τραγούδι ούτε το τραγούδησε ούτε το έγραψε ο ίδιος. Συνθέτης και στιχουργός του τραγούδιου ήταν ο αρχηγός του συγκροτήματος, Ντέιβιντ Πέιτς, που αποφάσισε να το γράψει ευαισθητοποιημένος από την υποστήριξη και την αγάπη που έδειχνε η Αρκέτ στον αγαπημένο της. Tην έβλεπε να έρχεται στο στούντιο και να φέρνει φαγητό στο γκρουπ, να κάθεται μέχρι αργά περιμένοντας τον Πορκάρο και έγραψε το τραγούδι για να υμνήσει τον έρωτά τους. Tο γεγονός δημιούργησε αρχικά παρεξήγηση μεταξύ των δύο αντρών καθώς ο Πορκάρο νόμισε ότι ο λόγος που ο Πέιτς έγραψε το τραγούδι για την Αρκέτ ήταν επειδή ήταν ερωτευμένος μαζί της. H κατάσταση μπερδεύτηκε ακόμα περισσότερο όταν ο κόσμος πίστευε ότι η Ροζάνα τα είχε με τον τραγούδιστή των Toto επειδή... απλώς ερμήνευε το ομώνυμο κομμάτι. H Αρκέτ από τη μεριά της ένιωσε κολακευμένη και άκουγε σαν τρελή το τραγούδι μέχρι που... χώρισε από τον Πορκάρο. Και φυσικά, ύστερα από όλα αυτά, δεν άντεχε να το ακούει!
Της Μικαέλας Θεοφίλου. Από τις “Εικόνες”, τεύχος Νο 380, εβδομαδιαίο περιοδικό, ένθετο στο ΕΘΝΟΣ της Κυριακής, 22 Ιουνίου 2008.
